ادیب، محقق و مترجمی که خادم قرآن شد
مرحوم طاهره صفارزاده، شاعر، نویسنده، نظریه‌پرداز، محقق، مترجم و استاد دانشگاه بود که پس از انتشار ترجمه «قرآن حکیم»، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به او عنوان «خادم‌القرآن» را داد.
به گزارش ایکنا، تجلیل از مقام شامخ معلمان، اساتید و افرادی که برای ترویج قرآن و عترت زحماتی را متقبل شده‌اند، وظیفه‌ای است که نمی‌توان از آن شانه خالی کرد. بزرگداشت و بیان آثار و رفتار این افراد نه تنها قدردانی کوچکی از زحمات بی‌شائبه آنان است، بلکه برای نسل فعلی و جوانان این مرز و بوم آموزنده و راهگشاست؛ کسانی که عمری را بدون چشم‌داشتی، به آموزش و ترویج کلام وحی گذرانده‌اند و بحق نام خادم‌القرآن بر آنان نهاده‌اند. برخی از این بزرگان چهره در خاک کشیده‌اند که نگاه کوتاهی به زندگی آن‌ها خواهیم داشت. طاهره صفارزاده، شاعر، ادیب و مترجم قرآن کریم یکی از این افراد است.
بیشتر بخوانید:
- بزرگداشت طاهره صفارزاده برگزار شد
- آیین بزرگداشت طاهره صفارزاده
- فراخوان طرح فیلمنامه دانشجویی برای مستند زندگی بانو طاهره صفارزاده
- تلاش ۲۷ ساله طاهره صفار زاده برای ترجمه قرآن
- مهلت فراخوان فیلمنامه‌نویسی زندگی طاهره صفارزاده تمدید شد
اولین شعر در 13 سالگی
وی سال 1315 در شهر سيرجان استان کرمان دیده به جهان گشود. صفارزاده در شش سالگی تجوید و قرائت قرآن را در مکتب‌خانه محل زندگیشان آموخت. وی اولین شعرش را در 13 سالگی سرود و اولین جایزه شعر را که یک جلد دیوان جامی بود در چهارم دبیرستان به پیشنهاد باستانی پاریزی که آن زمان از دبیران دبیرستان بهمنیار بود، از رئیس آموزش و پرورش استان دریافت کرد.
تحصیلات آکادمی صفارزاده در مقطع کارشناسی در رشته زبان و ادبیات انگلیسی بود و سپس به منظور ادامهٔ تحصیل به انگلستان و سپس به آمریکا رفت. در دانشگاه آیوا، هم در گروه نویسندگان بین‌المللی پذیرفته شد و هم به کسب درجه MFA نائل شد( MFA درجه‌ای مستقل است که به نویسندگان و هنرمندانی که قصد تدریس در دانشگاه را داشته باشند، اعطا می‌شود و نویسندگان به جای محفوظات و تاریخ ادبیات به آموختن نقد به صورت تئوری و عملی و انجام پروژه‌های ادبی متنوع به مطالعات وسیع درباره آثار نویسندگان و شاعران می‌پردازند، دوره آن یک سال بیش از فوق‌لیسانس است و استخدام دارنده این مدرک در دانشگاه‌های آمریکا با پایه دکتری انجام می‌پذیرد).
این مترجم و ادیب پس از تحصیلات در خارج کشور در سال 1349 به استخدام دانشگاه ملی (شهید بهشتی) درآمد. وی پایه‌گذار آموزش ترجمه به عنوان علم و برگزارکننده نخستین نقد علمی ترجمه در دانشگاه‌های ایرانی محسوب می‌شود.
استخدام در دانشگاه شهید بهشتی
صفارزاده دروس اصلی «شعر امروز جهان»، «نقد ادبی» و «نقد عملی ترجمه» را انتخاب کرد و در مراجعت به ایران به واسطه فعالیت‌های سیاسی در خارج، مشکلاتی برای استخدام داشت اما چون در کارنامه‌اش از 48 واحد درسی، 18 واحد ترجمه ثبت شده بود و کمبود و نبود استاد ترجمه برای رشته‌های زبان خارجی باعث گله‌مندی گروه‌های زبان بود، با استخدام وی در دانشگاه شهید بهشتی موافقت شد.
کتاب «سفر پنجم»؛ دربرگیرنده اشعار مقاومت با مضامین دینی
صفارزاده در زمینه شعر و شاعری هم به واسطه مطالعات و تحقیقات ادبی به معرفی زبان و سبک جدیدی از شعر توفیق یافت که در آغاز بسیار بحث‌برانگیز بود چراکه شروع مقاومت و طنز سیاسی حکومت پسند نبود و بالاخره در سال 1355 به اتهام نوشتن شعر مقاومت دینی از دانشگاه اخراج و خانه‌نشین شد. در ایام تنهایی و مشاهده پاره‌ای خیانت‌های سیاسی و اجتماعی درون مذهبی او بیش از پیش متوجه حمایت خداوند شد و تحولی شدید در او ایجاد شد و در زمان خانه‌نشینی تمام وقت خود را وقف خواندن تفاسیر و مطالعات قرآنی کرد. کتاب «سفر پنجم» ایشان که در برگیرنده اشعار مقاومت با مضامین دینی است در سال 1356 در دو ماه به سه چاپ با تیراژ هزار رسید.
در شروع نهضت اسلامی به کمک نویسندگان سرشناس و متعهد مسلمان به تأسیس مرکزی به نام «کانون فرهنگی نهضت اسلامی» اقدام کرد و در مدت مسئولیت وی حدود 300 هنرجو در رشته‌های سینما، عکاسی، نقاشی، گرافیک، شعر، داستان، در آن مرکز پرورش یافتند که بعداً مسئولان فرهنگی و هنری انقلاب شدند.
بعد از انقلاب از طرف همکاران دانشگاه شهید بهشتی به عنوان رئیس دانشگاه و نیز رئیس دانشکده ادبیات انتخاب شد. همزمان با سرپرستی دانشکده ادبیات، «طرح بازآموزی دبیران» را به اجرا درآورد. در سال 1359 پیرو نشر مقالات انتقادی درباره آموزش زبان‌های خارجی در ایران از سوی ستاد انقلاب فرهنگی برای مسئولیت برنامه‌ریزی زبان‌های خارجی دعوت شد.
صفارزاده در این مسئولیت با همکاری استادان با تجربه تغییرات مفیدی در برنامه‌ها پدید آورد و پیرو طرحی که از سوی وی تحویل ستاد انقلاب فرهنگی شد و به تصویب رسید، برای اولین بار برای تمامی رشته‌های علمی دانشگاه‌ها کتاب به زبان‌های انگلیسی، فرانسه، المانی و روسی تألیف شد که این امر در آموزش علوم و پژوهش‌های علمی در سال‌های بعد از انقلاب بسیار مؤثر بوده است. این مترجم حدود 16 سال سرپرست اجرایی طرح بود و 12 سال از آن مدت را به ویژه در ویراستاری متون علمی برای کتاب‌های زبان تخصصی مشهور به کتاب‌های «سمت» فعالیت مؤثری داشت و ویراستار 36 عنوان کتاب بود.
صفارزاده؛ یکی از پنج عضو بنیانگذار کمیته ترجمه آسیا
صفارزاده در فستیوال بین‌المللی داکا در سال 1367 به عنوان یکی از پنج عضو بنیانگذار کمیته ترجمه آسیا برگزیده شد و نیز در سال 1371 از سوی وزارت فرهنگ و آموزش عالی استاد نمونه اعلام شد و در سال 1380 پس از انتشار ترجمه «قرآن حکیم» از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به افتخار عنوان «خادم‌القرآن» نائل شد.
این شاعر و ادیب در کتاب «ترجمه مفاهیم بنیادی قرآن مجید» به کشف یکی از اشکالات مهم ترجمه‌های فارسی و انگلیسی یعنی عدم ایجاد ارتباط نام‌های خداوند (اسماء الحسنی) با آیات قرآن دست یافته است که این تشخیص می‌تواند سرآغاز تحولی در ترجمه کلام الهی به زبان های مختلف باشد.
ضمن برنامه‌ریزی زبان‌های خارجی به پیشنهاد وی درسی با عنوان «بررسی ترجمه‌های متون اسلامی» در برنامه گنجانده شد و تدریس این واحد درسی موجب توجه این معلم ترجمه به اشکالات معادل‌یابی ترجمه‌های فارسی و انگلیسی قرآن مجید شد.
قرآن حکیم، حاصل 27 سال مطالعه
قرآن حکیم حاصل 27 سال مطالعه قرآن مجید، آموختن زبان عربی و تحقیق و یادداشت‌برداری از تفاسیر و منابع قرآنی است که از رجوع به کلام الهی برای کاربرد در شعر شروع شد با ترجمه به دو زبان پایان گرفت و شرح این توفیق در مقدمه کتاب «ترجمه مفاهیم بنیادی قرآن مجید و نیز دو مقدمه فارسی و انگلیسی «قرآن حکیم» آمده است.
طاهره صفارزاده در ماه مارس 2006 همزمان با برپایي جشن روز جهاني زن، از سوي سازمان نويسندگان آفريقا و آسيا (Afro - Asian Writers' Organization) به عنوان شاعر مبارز و زن نخبه و دانشمند مسلمان برگزيده شد.
سرانجام این شاعر و استاد دانشگاه پس از یك دوره بیماری در بیمارستان ایرانمهر تهران در چهارم آبان 1387و در 72 سالگی درگذشت.
یادآور می‌شود، طاهر صفارزاده در سال 1380 در نمایشگاه بین‌المللی قرآن به عنوان خادمان قرآن کریم در عرصه پژوهش برگزیده شد.
انتهای پیام
