گام بیست و یکم روزه‌داری؛ ‌خدایا کاری کن، راهی پیدا شود تا از من راضی شوی

به گزارش ایکنا، رسیدن بیست و یکمین روز ماه رمضان یعنی وارد شدن به دهه پایانی این ماه، پشت سر گذاشتن یک شب قدر و پیش رو داشتن دو شب قدر دیگر. روزهایی که فرصتند برای دعا کردن و فرصت‌ها همچون باد می‌گذرند. هر آنچه می‌توانید دعا کنید.

در دعای روز بیست و یکم ماه رمضان از خداوند می‌خواهیم: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ لِی فِیهِ إِلَی مَرْضَاتِکَ دَلِیلاً وَ لاَ تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ عَلَیَّ سَبِیلاً وَ اجْعَلِ الْجَنَّةَ لِی مَنْزِلاً وَ مَقِیلاًیَا قَاضِیَ حَوَائِج الطالبین؛ خدایا در این روز مرا به سوی رضا و خشنودی خود راهنمایی کن و شیطان را بر من مسلط مگردان و بهشت را منزل و مقامم قرار ده، ای برآورنده حاجات طالبان».

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح فراز «اللهمّ اجْعَلْ لی فیهِ الی مَرْضاتِکَ دلیلاً» می‌گوید: ‌خدایا کاری کن، راهی برایم پیدا شود تا تو از من راضی شوی. باید توفیقاتی از ما سر بزند تا دلیل و راهنمایی باشد، برای اینکه خدا از ما راضی باشد.

وی می‌افزاید: حدیث داریم که اگر می‌خواهید بدانید خدا از تو راضی هست یا نه؛ به خودت نگاه کن، ببین تو از خدا راضی هستی یا گوشه دلت می‌گویی چرا فلانی دارد و من ندارم. اینکه گله می‌کنی که خدا چرا به من نداده و فلان کس داده نشان دهنده این است که از خدا راضی نیستی و خدا هم از تو رضایت ندارد.

این استاد اخلاق در ادامه اظهار می‌کند: شما مثل بیمار هستید و خدا مثل دکتر است. ساعت ۱۰ صبح دکتر به اتاق بیمارستان می‌آید و دستور غذا را به مسئول آشپزخانه می‌دهد. در یک اتاق گاهی هشت بیمار می‌خوابند و دکتر می‌گوید به این بیمار چلوکباب دهید و به آن آقا غذا ندهید و به آن بیمار دیگر هم سوپ دهید. حالا آن بیماری که دکتر از غذا منعش کرده با دکتر نزاع نمی‌کند، چون می‌داند عمل جراحی خواهد شد و نباید غذا بخورد. نگاه تمام بیمارها به دکتر یکسان است و ما هم پیش خدا باید این‌جور باشیم.

این استاد اخلاق ادامه می‌دهد: همان‌طور که دکتر صلاح مریض را هر چه باشد، می‌داند، خدای تبارک و تعالی هم هر چه صلاح ما باشد را می‌دهد. به یکی کمتر و به یکی بیشتر می‌دهد و ما نباید اعتراضی کنیم.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی تاکید می‌کند: اگر این روحیه را پیدا کردیم که هر چه خدا به ما دهد به همان راضی باشیم، خدا هم از ما راضی می‌شود؛ اما اگر در دلمان شکایت داشته باشیم که خدا به ما کم داده، به این معنی است که خدا هم از ما راضی نیست.

باید ریشه حسادت را بزنیم تا غیبت نکنیم

وی با بیان اینکه منشأ غیبت «حسد» است، می‌گوید: باید ریشه حسادت را بزنیم تا غیبت نکنیم. ما نوعاً گرفتار حسد و اخلاق رذیله هستیم و دچار غیبتیم، حالا در ایام رمضان نیت کنیم که اعضا و جوارحمان نیز روزه باشند تا اسیر غیبت و دیگر گناهان نشویم.

وی در ادامه می‌گوید: حدیث داریم که هر وقت روزه می‌گیرید کاری کنید تا گوشتان هم روزه باشد. غیبت و آواز حرام گوش ندهید، زبانتان غیبت نکند و زنان پوست صورت و موی خود را به نامحرم نشان ندهند. ولی متاسفانه ما روزه عام می‌گیریم و آخر ماه همان آدم اول ماه هستیم.

آیت‌الله مجتهد تهرانی می‌گوید: حدیث داریم کسانی که جاهلند و روزه حقیقی نمی‌گیرند و عبادت خالص انجام نمی‌دهند مثل حیوان آسیابان هستند. یعنی از صبح تا شب راه می‌روند؛ اما پیش نمی‌روند و غروب همان جایی هستند که صبح بودند.

وی درخصوص شرح فراز «وَلا تَجْعَل للشّیطان فیهِ علی سَبیلاً» می‌گوید: در این بخش می‌خوانیم که خدایا کاری کن تا شیطان در ماه رمضان و ایام بعد از آن بر من راه پیدا نکند. حال چه کار کنیم تا شیطان بر ما راه پیدا نکند؟ حدیث داریم که شیطان با ۳ طایفه کاری ندارد. آنهایی که یاد خدا می‌کنند، آنهایی که هنگام سحر بلند می‌شوند و استغفار می‌کنند و آنهایی که از ترس خدا هنگام سحر گریه و نابه می‌کنند.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح فراز «واجْعَلِ الجَنّةِ لی منْزِلاً ومَقیلاً» می‌گوید: خدایا بهشت‌ را منزل من قرار بده. منزل بازگشت و آسایشگاه ما را بهشت قرار بده. کسانی که شیعه علی (ع) و اهل بیت (ع) هستند، ان‌شاءالله جهنم نمی‌روند. امام صادق (ع) می‌فرماید: «ایمانتان را با خودتان بیاورید ما شفاعتتان می‌کنیم».

 وی تاکید می‌کند: آیاتی که درباره شفاعت آمده برای کسانی است که با ایمان از دنیا می‌روند. آیات قرآن که در آن شفاعت نیست برای کافران و مردودی‌هاست. ما تجدید می‌شویم و یکی دو نمره کم می‌آوریم؛ اما چون شیعه هستیم، شفاعت اهل بیت (ع) شامل حال ما می‌شود.

این استاد بزرگ اخلاق در شرح فراز پایانی می‌گوید: در پایان دعا می‌خوانیم «یا قاضی حَوائِجَ الطّالِبین» یعنی ای خدایی که حوائج طالبین را برآورده می‌کنی، یعنی هر کسی هر کاری که دارد به سراغ تو می‌آید و طلب می‌کند و تو حاجتش را می‌دهی، این دعاها را در حق ما اجابت کن.

حجت‌الاسلام روح‌الله بیدرام، نویسنده و پژوهشگر دینی در کتاب «نجوای روزه‌داران» در تفسیر دعای روز بیستم و یکم ماه رمضان آورده است:

پیام اول: راه‌های تحصیل رضای خدا

برای رسیدن به مقام رضا، انسان باید بداند هر چه را خدای سبحان برای بنده‌اش مقدر کند، خیر است، اگرچه بنده از سر و حکمت آن، آگاه نباشد.

راه‌های کسب رضای الهی در قرآن کریم:

۱.اطاعت از خدا  ۲.تقوی الهی  ۳.توکل کنندگان بر خدا  ۴.پیروی از انبیاء، رسول خدا و ائمه(ع) ۵. رضایت اهل بیت(ع) ۶.انفاق در راه خدا ۷.گذشتن از جان ۸.صداقت و راستی  ۹. اصلاح بین مردم  ۱۰. هجرت و جهاد در راه خدا ۱۱.امر به معروف و نهی از منکر ۱۲. ایمان و عمل صالح و خشوع در برابر خدا ۱۳. شکر نعمت و خشنودى خدا ۱۴. دوستی دوستان خدا و دشمنی با دشمنان او ۱۵.رضایت پدر و مادر.

پیام دوم: راه‌های تسلط شیطان بر انسان

قلب همانند دژى است و شیطان دشمنى است که قصد ورود به این دژ و تسلط بر آن را دارد و هیچ کس نمی‌تواند دژ را از (ورود) دشمن نگاه دارد مگر آن که از درهاى دژ و مسیرهای ورودى و رخنه‌هایش پاسدارى کند تا دشمن وارد نشود و تنها کسى توان این کار را دارد که درهاى دژ را بشناسد.

راه‌های نفوذ و تسلط شیطان: ۱. حرص و حسد ۲. خشم ۳. شهوت ۴. طمع ۵. عجله در کارها ۶. ثروت ۷. دنیا ۸. بخل و ترس از تهیدستی ۹.  جهل ۱۰.  بد گمانی.

راه‌های دفع شیطان: چاره دفع شیطان بستن راه هاى ورود شیطان و پاک کردن دل از صفات نکوهیده است. فقط با یاد خدا شیطان از آن منزجر مى‌شود، ولى اگر شهوت بر دل غالب شود ذکر خدا نمى‌تواند شیطان را از درون دل بیرون کند، پس شیطان در درون دل مستقر مى‌شود. اما دل‌هاى تقوا پیشگان را که از هوى و صفات نکوهیده خالى است، شیطان به خاطر شهوت‌ها نمى‌کوبد بلکه آنگاه آن را مى‌کوبد که غافل و از یاد خدا خالى باشد و هرگاه به یاد خدا برگردد شیطان دور مى شود.

پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند: سه طایفه‌اند که شیطان با ایشان کار ندارد: «الذَّاکِرُونَ لِلَّهِ وَ الْبَاکُونَ مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَغْفِرُونَ بِالْأَسْحَارِ؛ ۱. کسی که یاد خدا باشد ۲. کسانی که در سحرها استغفار می کنند ۳. کسی که از خوف خدا گریه می‌کند. شیطان با او کاری ندارد»

شیطان بر چه کسانی تسلط ندارد؟

اولین گروهی که شیطان بر آن‌ها تسلط ندارد، مخلصین هستند، در روایتی از امام صادق(ع) نقل شده که فرمود: ابلیس گفت: من بر پنج گروه راه فریب و تسلط ندارم، ولی بقیه مردم در اختیار من هستند. ۱.کسی که از روی نیت راستین خود را وابسته به خدا می‌داند و در همه امور به او توکل کرده است. ۲.کسی که در طول شبانه روز تسبیح خداوند را زیاد می‌گوید. ۳.کسی که آنچه بر خود می‌پسندد، بر برادر دینی خود نیز همان را می‌پسندد. ۴.کسی که بر مصیبتی که هنوز نیامده، جزع و ناله نمی‌کند. ۵.کسی که به آنچه خداوند تقسیم کرده راضی است و غصه روزی را نمی‌خورد.

چه کسانی دشمن شیطان هستند؟ روزی پیامبر خدا از شیطان پرسید: از امت من چند نفر دشمن تو هستند؟ شیطان جواب داد : ۱۶ نفر از امت تو دشمن من هستند. ۱.خود شما( یا رسول الله) ۲.عالمی که به علمش عمل می‌کند. ۳.کسانی که قرآن می‌خوانند و به آن عمل می‌کنند. ۴.کسانی که اذان‌های پنجگانه را برای نماز می‌گویند. ۵.دوستدار فقیر و یتیم و مسکین ۶.انسان مهربان ۷.انسان متواضع در برابر پذیرش حقیقت ۸.جوانی که در راه اطاعت خدا رشد و نمو پیدا کرده است ۹.کسی که خود را از ارتکاب به حرام نگه می‌دارد. ۱۰.کسی که در راه خدا نصیحت می‌کند. ۱۱.کسی که دائم الوضو باشد,۱۲.انسان خوش اخلاق ۱۳.راضی به قضا و قدر الهی ۱۴. زنان پاکدامن ۱۵. کسانی که آمادگی برای مرگ دارند ۱۶.اهل سخاوت و بخشش تا حد ایثار.

پیام سوم: راه‌های دستیابی به بهشت جاویدان

میل به جاودانگی و بهره‌مندی از لذت‌های جاویدان در سرشت انسان‌ها به ودیعه گذارده شده و انسانی که دوست دارد جاودانه شود، باید برای رسیدن به تنعمات بهشتی و جاودانگی در آن تلاش کند، در اینجا به برخی از راه‌های دستیابی به بهشت اشاره کرده و از خداوند تمنای آن را می‌کنیم:

۱.مبارزه با نفس ۲.اطاعت خداوند متعال ۳.انجام عمل صالح ۴.تقوی و خداترسی.

پیام چهارم: برآورده شدن و نشدن حاجات

برآورده شدن حاجات به امیدواری و حسن ظن ما به خدای متعال بستگی دارد و او خود برآوردن حاجات را به بعضی از بندگان خود واگذار می‌کند، در حدیثی از امام کاظم(ع) می‌خوانیم: «اِنّ لِلَّهِ عِبَاداً فِی الْأَرْضِ یَسْعَوْنَ فِی حَوَائِجِ النَّاسِ هُمُ الْأَمِنُونَ یَومَ الْقِیامَةَ؛ همانا برای خداوند بر روی زمین بندگانی است که در برآورده کردن حاجت‌های مردم تلاش می‌کنند و ایشان امنیت یافتگان روز قیامت‌اند».

هشت خیانتی که موجب می‌شود دعا اجابت نشود

مردى به حضرت علی(ع) عرض کرد: خداوند مى‏‌فرماید: «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ» پس چرا ما دعا مى‏‌کنیم، ولى اجابت نمى‏‌شود، حضرت فرمود: چون دل‏‌هاى شما در هشت مورد خیانت و بى‌وفایى کرد:

۱.خدا را شناختید، ولى حقش را آن گونه که بر شما واجب بود، ادا نکردید. از این رو آن معرفت به کار شما نیامد.

۲.به پیامبر خدا ایمان آوردید، ولى در عمل با سنت و روش او مخالفت کردید، پس ثمره ایمان شما چه شد؟

 ۳.کتاب خدا (قرآن) را خواندید، ولى در عمل با آن مخالفت کردید.

 ۴.گفتید ما از آتش دوزخ مى‏‌ترسیم، ولى در همه حالات به واسطه گناهان خود به سوى جهنم مى‏‌روید.

 ۵.گفتید ما به بهشت تمایل و رغبت داریم، ولى کارهایى انجام مى‏‌دهید که شما را از بهشت دور می‌ى‏سازد.

۶.نعمت‏‌هاى خدا را استفاده مى‏‌کنید، ولى شکر و سپاس‌گزارى نمى‏‌کند.

۷.خداوند فرمود: شیطان دشمن شماست، شما نیز او را دشمن گیرید.  شما به زبان او را لعن می‌کنید، ولى در عمل با او دوستى و از او اطاعت مى‏‌کنید.

۸.عیب‏‌هاى مردم را برابر دیدگان‏تان قرار دادید و عیب‌‏هاى خود را پشت سر انداختید، در نتیجه کسى را ملامت مى‏‌کنید که خود به ملامت سزاوارتر از او هستید. با این وضع چه دعایى از شما مستجاب شود، در صورتى که شما راه‌‏ها و درهاى دعا را به روى خود بسته‏‌اید؟! پس تقوا پیشه کنید؛ کارهایتان را اصلاح کنید؛ امر به معروف و نهى از منکر کنید تا خدا دعایتان را مستجاب کند.