حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی کوشا، مترجم، پژوهشگر و مترجم قرآن در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به ترجمههای گروهی قرآن گفت: در این گونه ترجمهها، خطا و لغزش کمتری به وجود میآید و نظر کارشناسان بیشتری در آن دخیل است؛ از این رو این روش را در ترجمه خود به کار برده و آیه به آیه قرآن را مورد بررسی قرار دادهام.
وی افزود: همچنین از قرن چهارم تا عصر حاضر، همه ترجمههای قرآن را بررسی کردهام که بخش کوچکی از آنها به صورت کتاب و بقیه در قالب مقاله و به عنوان «پژوهشی در ترجمههای برتر قرآن» چاپ شدهاند و توسط نشر کتاب مبین منتشر شده است.
ترجمههای کهن دارای سبک تحتاللفظی هستند
حجتالاسلام کوشا با مقایسه ترجمههای عصر حاضر با ترجمههای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی اظهار کرد: ترجمههای کهن بیشتر متمایل به سبک تحتاللفظی بوده، اما ترجمههای بعد از پیروزی انقلاب به صورت تطبیقی هستند و از حالت تحتاللفظی درآمدهاند و ساختار زبان فارسی در آنها اعمال شده است.
وی در ادامه گفت: ترجمه تفسیر طبری و نَصَفی مربوط به قرن ششم و ترجمه سورآبادی که هر کدام در یک مجلد جداگانه چاپ شدهاند، نیز به این صورت هستند و ارزش و اعتبار خاصی دارند؛ سپس ترجمه دهلوی، قمشهای، ابوالقاسم پاینده و فیضالاسلام منتشر شدهاند که هر یک دارای سبک و سیاق خاصی بودهاند.
وجود ترجمههای قرآن، نشانگر پویایی جامعه است
این منتقد ترجمههای قرآن تصریح کرد: حدود 70 ترجمه قرآن پس از پیروزی انقلاب اسلامی وجود دارد که هنوز به چاپ نرسیدهاند و هر یک دارای سبک و ویژگیهای خاص خود هستند و این نشان میدهد که جامعه فرهنگی، حرکت و پویایی به خود گرفته و میخواهد براساس نیازهای زمان حرکت کند.
حجتالاسلام کوشا در پاسخ به اینکه با وجود ترجمههای فراوان از قرآن، ضرورت ترجمههای متعدد از قرآن چیست، بیان کرد: زبان هر 10 سال یک بار، دچار تحول و تطور میشود؛ از این رو ضرورت این موضوع وجود دارد که مقایسه ترجمهها، زبان و قلمِ این دوره با 50 سال پیش، تفاوت فاحشی داشته باشد.
هر ترجمه قرآن، باید جوابگوی نیازهای زمان خود باشد
وی با بیان اینکه ترجمه باید فرزند زمان خویش باشد، ادامه داد: هر ترجمه قرآن، باید جوابگوی نیازهای زمان خود باشد و اگر زمان هم بگذرد، این ترجمهها به عنوان اثر تاریخی ارزشمند بوده و قابل استفاده برای نسلهای بعد خواهد بود.
حجتالاسلام کوشا گفت: با توجه به تحول، تطور و تغییر در زبان، ترجمه قرآن باید هر 10 - 20 سال یک بار انجام شود و این نیاز ضروری است و هر چه ترجمه و تحول در زبان صورت گیرد، پردهبرداری از قرآن هم بهتر انجام خواهد شد؛ چرا که قرآن معجزه الهی است و هر چه بر روی آن کار شود، باز هم جای کار دارد و هر چه از آن برداشت کنیم، جای برداشتهای تازهتر وجود دارد.
قرآن باید به تمام زبانهای دنیا ترجمه شود
وی با بیان اینکه قرآن معجزه خداوند است، افزود: این معجزه به این معناست که در هر زمان، فکر و فرهنگ آن دوره خود را نشان میدهد و این استعدادهای علمی دانشمندان است که باید حقایق قرآن را در قالب ترجمه یا تفسیر به مردم بنمایاند؛ از این رو ضرورت انجام ترجمههای جدید از قرآن بدیهی است.
این پژوهشگر قرآن گفت: قرآن برای هدایت همه انسانهای زمین نازل شده است، ولی قرآن به زبان عربی است؛ در حالی که عربزبانها درصد کمی از مردم جهان را شکل میدهند و دین اسلام تمام کره زمین را در برخواهد گرفت؛ از این رو قرآن باید به تمام زبانهای دنیا ترجمه شود.