به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، خشونت بر علیه شیعیان در سرزمین وحی و پس از روی کارآمدن وهابیون پیشینه تاریخی دارد، اما نفی مبنای قرآنی و حدیثی توسط وهابیون را باید ریشه رفتار نادرست با بسیاری از زائران خانه خدا از جمله شیعیان دانست.
تخریب بقیع و تکفیر دیگران به بهانه بیان قرآن
محمدبنعبدالوهاب که در قرن دوازدهم قمری میزیست، معتقد بود که تمام مطالبی که پس از قرن سوم هجری به اسلام افزوده شده است، جعلی بوده و باید از مذهب حذف شود. بر این اساس وی به برخورد با بسیاری از عقاید اسلامی پرداخته و زیارت قبور اولیا را گناه کبیره خوانده است.
این دیدگاه افراطی به این جا ختم شد که وی زیارت قبور را کفر خواند و در نتیجه بسیاری از مسلمانان را مشرک اعلام کرد. عبدالوهاب بر آن بود که عقایدش مستند به قرآن است. سعودیان در فروردین 1305 که آن را یوم الهدم خوانده بودند، بقیع را تخریب کردند و بناهای تاریخی که به دست مسلمانان ساخته و محلی برای زیارت و نیایش مسلمانان شیعه و سنی بود را با خاک یکسان ساختند. تخریب و تکفیر فکر وهابی، امروزه از زبان گروههای تکفیری داعش باز شنیده میشود.
از نفی زیارت تا جنایت جده
ستاد حقوق بشر قوه قضاییه پس از جنایت جده طی یک بیانیه این اقدام را بر اساس عقاید اعلام شده یکی از شیوخ و امامان جماعت جده و با عنوان فتوا اعلام کرده است. نگاه به رفتارهای غالب بر علیه شیعیان در سفرهای حج نشان میدهد که این باور ریشه در دیدگاهی دارد که از منابع وهابی مبنی بر شرک بودن زیارت ناشی میشود.
والری هوفمن در مقاله زیارت و مراسم بزرگداشت اولیا و در دایره المعارف قرآن مینویسد، توصیه شده است که حجاج پس از مناسک حج به زیارت قبر پیامبر در مدینه بروند. ارج و فضیلت مدینه بر دیگر مکانها در حدیث (مسلم، صحیح، 2/686-699) تاکید شده و گفته شده که فضای میان قبر پامبر و منبر او یکی از باغهای بهشت است (همان،696).
این درحالی است که زیارت قبور بر خلاف توصیه احادیث نبوی مندرج در کتب مورد تایید اهل سنت، از سوی آل سعود منع میشود. هوفمن در ادامه مطلب خود چنین مینویسد که تقدس مقبره یک ولی از این نکته ناشی میشود که این مقبره مرکز معنوی و محور روحانی خاص خود را دارست که به ملکوت میرسد، در حالی که مسجد نمازها و دعاها را به مرکز روحانی کعبه میرساند.
منطق نفی زیارت در قرآن در خصوص فاسقان به کار رفته است، خداوند در قرآن میفرماید: «وَلاَ تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِّنْهُم مَّاتَ أَبَدًا وَلاَ تَقُمْ عَلَىَ قَبْرِهِ إِنَّهُمْ کَفَرُواْ بِاللّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُواْ وَهُمْ فَاسِقُونَ: و هرگز بر هیچ مردهاى از آنان نماز مگزار و بر سر قبرش نایست چرا که آنان به خدا و پیامبر او کافر شدند و در حال فسق مردند.» (توبه /84) از این آیه استنباط میشود که نماز خواندن و ایستادن بر سر قبر فاسقان مطلوب نیست که این مبتنی است بر خوب بودن چنین عملی از نظر قرآن و دلیلی نداشته است تا خداوند، پیامبر را از به جا آوردن عملی ناپسند در خصوص فاسقان منع کند. بر خلاف منطق قرآن، وهابیون امروزه نیایش و زیارت را بر مزار پاکان دین نفی میکنند.
بیتردید نمیتوان نگاهی سیاه و سفید به دیگران داشت، اما باید منطقهای خشونتزا را تشخیص داد. در حالی که پیگیری و حادثه جده و مجازات عاملان آن در دستور کار مسئولین سعودی قرار گرفته است، منشا اصلی آن هنوز بسیاری از پیروان وهابیت را تغذیه میکند. بازگشت جنایت جده به نوعی انحراف از قرآن، چرخهای است که تغییر آن نیازمند تحول فکری و فرهنگی در اندیشه مردمانی است که وهابیت را برگزیدهاند.