آیلان، امید به امنیت و آینده کودکان مسلمان

فرعونیان کودکان پسر را می‌جستند و می‌کشتند که موسی(ع) را آسیه به آب نیل سپرد و معجزه الهی او را زنده نگاه داشت و امنیتی که از وی دریغ شده بود، به امر الهی در بالاترین حد تامین گشت تا در دربار قاتلش ببالد و بساط سلطنت جور را براندازد.
یک سوی نیل به مدیترانه می‌رسد، جایی که آیلان پسرک سه‌ساله کردتبار، مانند موسی(ع) به امید امنیت به آب سپرده شد، اما سرنوشت وی در تباهی و مرگ بود. تبعات نابودی یک مملکت و کشور بسیار است، با ظهور داعش و کارکرد نادرست دولت‌های منطقه فقدان امنیت باعث شده است تا نه تنها نسل کنونی در معرض نابودی باشد، بلکه نسل آینده بخش‌هایی از ساکنان سرزمین‌های اسلامی از طریق نابودی کودکان به سوی تباهی می‌رود. آیلان تنها کودک تباه شده نیست، هزاران کودک تاکنون حیات خود را از دست داده‌اند.

مسلمانان و فقدان نعمت امنیت
بخش بزرگی از مسلمانان امروز امنیت زندگی خود را از دست داده‌اند. ریشه امنیت به معنای آسودگی و از بین رفتن هراس و نگرانی است. چیزی که داعش و فقدان دولت کارآمد در بخش وسیعی از خاورمیانه آن را از بین برده است. نیاز به امنیت و اهمیت آن مورد تاکید معصومین(ع) نیز بوده است، برای مثال امیرالمؤمنین علی(ع) در حدیثی فرموده‌اند: «بدترین جا برای سکونت جایی است که ساکنین درآن امنیت نداشته باشند».(فرهنگ معارف و معاریف، ج 2، ص 523) و امام صادق (ع) نیز دراین باره فرموده‌اند: «سه چیز است که عموم مردم بدان نیازمندند: امنیت و عدالت و فراوانی نعمت». (فرهنگ معارف و معاریف، ج 2، ص 523)
کلید واژه امنیت در قرآن هم‌ردیف با کلید واژه‌های سلم، سلام، سکینه و صلح به کار رفته و در مقابل کلید‌واژه‌هایی مانند خوف، رعب و حزن آمده است. امنیت در قرآن به عنوان مفهومی مثبت تصویر شده است که در آن مومنین به آن بشارت داده می‌شوند و فقدان آن نوعی مجازات به واسطه کفران نعمت بیان شده است.
در قرآن وجود امنیت برای شهر، دعای خیر پیامبر برای شهر بوده است «وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِیمُ رَبِّ اجْعَلْ هََذَا بَلَدًا آمِنًا...: و چون ابراهیم گفت پروردگارا این [سرزمین] را شهرى امن گردان...» (بقره، 126) و نیز امنیت نوعی نعمت و فضیلت خوانده شده است، «وَجَعَلْنَا بَیْنَهُمْ وَبَیْنَ الْقُرَى الَّتِی بَارَکْنَا فِیهَا قُرًى ظَاهِرَةً وَقَدَّرْنَا فِیهَا السَّیْرَ سِیرُوا فِیهَا لَیَالِیَ وَأَیَّامًا آمِنِینَ: و میان آنان و میان آبادانیهایى که در آنها برکت نهاده بودیم شهرهاى متصل به هم قرار داده بودیم و در میان آنها مسافت را به اندازه مقرر داشته بودیم در این [راه]ها شبان و روزان آسوده‏‌خاطر بگردید» (سبأ، 18) آنچه سرزمین‌های اسلامی امروز از آن بی‌بهره‌اند.
امروزه دعای بخش بزرگی از مسلمانان منطقه خاورمیانه میزانی از امنیت است تا بتوانند حیات خود را حفظ کنند. بسیاری از پناه‌جویان سوری امروز در ترکیه، یونان، مجارستان و ... چیزی را می‌جویند که در بلاد اسلامی به خاطر رفتار افرادی که خود را مسلمان می‌خوانند از ایشان دریغ شده است.

آیلان ناتوان و مسئولیت اسلامی
«... مِنَ الْوِلْدَانِ وَأَن تَقُومُواْ لِلْیَتَامَى بِالْقِسْطِ وَمَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَیْرٍ فَإِنَّ اللّهَ کَانَ بِهِ عَلِیمًا: ... [در باره] کودکان ناتوان و اینکه با یتیمان [چگونه] به داد رفتار کنید [پاسخگر شماست] و هر کار نیکى انجام دهید قطعا خدا به آن داناست» (نسا، 127) خداوند در خصوص نحوه رفتار با کودکان ناتوان به مسلمانان توصیه می‌دهد. در حالی که کودکان مسلمانان و ناتوان از فقدان امنیت راهی کشورهای اروپایی می‌شوند، مسئولیت اسلامی جوامع مسلمان که توسط قرآن به صراحت بیان شده است در حال فراموشی است. کودکان هیچ گناهی ندارند که باید بهای گزاف خشونت و جنگ را بپردازند.
فراموشی حقوق کودکان توسط جوامع اسلامی بخشی از یک فراموشی کلی نسبت به کتاب‌الله است. جوامع اسلامی در حال نظاره‌گر سرنوشت آیلان و هزاران کودک بی‌پناه سوری، کرد و عراقی هستند که خداوند توصیه به داد در خصوص چنین کودکانی کرده است. آینده اسلامی امروز پشت هاله‌ای از فراموشی خویش قرار گرفته است، خویشتنی که در قرآن کریم مندرج است و نمونه آن توجه به حقوق کودکان می‌تواند باشد. به نظر می‌رسد تبعات داعش بسیار عمیق‌تر از تبعات یک گروه تکفیری و تروریست باشد، نحوه رفتار مسلمانان در قبال حقوق هم و سرنوشت کودکان و اتحادی که در کتاب‌الله توصیه شده است، نشان از آینده‌ای مبهم می‌دهد.
برادرکشی، زیاده‌خواهی و برتری‌جویی چنان جهان اسلام را فراگرفته است که ناگزیر اولیای آیلان‌ها مسیر دهشتناک قاچاق انسان و فرار را بر چنین وضعی ترجیح می‌دهند و تنها یکی از عوارض و عواقب چنین اقدامی هلاک شدن در مسیر رفتن است و بی‌شک بهای گزاف‌تر آن می‌تواند آینده جهان اسلامی باشد.

میثم قهوه‌چیان