حشمتالله فلاحتپیشه، کارشناس مسائل سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره ارزیابی خود از وقوع فاجعه منا و نقش آشفتگی و بیمدیریتی مسئولان سعودی در وقوع این اتفاق، گفت: به عقیده من علت اصلی وقوع این اتفاق آن است که حج و مدیریت آن عملا از اولویت اول عربستان خارج شده است و رژیم سعودی اکنون با اولویت دشوارتر حفظ تاج و تخت سلطنتی مواجه است.
حفظ تاج و تخت، اولویت اول امروز آلسعود
وی افزود: عربستان امروز در رأس آخرین نظامهای استبدادی موروثی در دنیا قرار دارد که سایر حکومتهای استبدادی کشورهای عربی نیز خود را به ستون عربستان تکیه دادهاند.
فلاحتپیشه اظهار کرد: عربستان دو سال پیش زمانی که جهان عرب با جریان دموکراسیخواهی مواجه شده بود صندوقی را طراحی کرد و بخشی از 103 میلیارد دلار از مازاد بودجه خود را که ناشی از فروش نفت بود به آن صندوق اختصاص داد و به آن دسته از حکومتهای استبدادی که گرفتار جریان بیداری اسلامی و دموکراسیخواهی شده بودند پیشنهاد کرد که برای مقابله با جریان دموکراسیخواهی، به آنها وام مورد نیاز را برای ایجاد رضایتمندی میان مردم و پیشگیری از وقوع انقلاب میدهد.
این کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: عملا هم در جریان بیداری اسلامی مشاهده شد که چندین رئیسجمهور سقوط کردند اما هیچ پادشاهی سقوط نکرد.
فلاحتپیشه با بیان اینکه عربستان اکنون به شدت تحت فشار جامعه جهانی، جریانهای مردمی منطقهای و به ویژه از داخل کشور خود است، گفت: به همین دلیل سعودیها به شدت انتحاری عمل میکنند و مسائلی مانند حج برای آنها اهمیتی ندارد و حتی از کشت و کشتار حجاج برای لاپوشانی و انحراف افکار عمومی از مسائلی مانند یمن استفاده و از آن استقبال میکنند.
فاجعه منا فراتر از بیتدبیری و اختلافات داخلی آلسعود است
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: در چنین شرایطی باید گفت فاجعه منا چیزی فراتر از بیتدبیری و اختلافات داخلی مقامات سعودی است و موضوع اختلافات مقامات سعودی در حد رقابتهای سیاسی است زیرا مناصب سیاسی و به ویژه منافع مادی میان مقامات و شاهزادگان سعودی کاملا تقسیمشده است.
فلاحت پیشه درباره اظهارات برخی که این حادثه را ناشی از بیتدبیری مقامات و مسئولان سعودی میدانند، گفت: سران آل سعود از اینکه افکار آزادیخواهانه اسلامی توسط حجاج به داخل عربستان منتقل شود بسیار ناراحت هستند لذا از هرگونه اجتماعات مسلمین بسیار نگران میشوند و به ویژه با شیعیان و ایرانیان به شدت مشکل دارند.
وی تأکید کرد: در چنین شرایطی معتقدم نباید وقوع فاجعه منا را صرفا به بیتدبیری و بیکفایتی مسئولان سعودی ویا اختلافات درونی در خاندان سعودی تقلیل داد.
انعقاد موافقتنامههای حقوقی قوی و باضمانت اجرا، راهکار مدیریت بهتر حج
فلاحتپیشه درباره نظر برخی مسئولان و کارشناسان درباره سپردن مدیریت حج به سازمان همکاری اسلامی گفت: عملی شدن این موضوع جای تردید دارد. عربستان با توجه به امکانات مالی خود، اقدامات لازم را برای کشیده نشدن این موضوع به اجلاس سازمان کنفرانس اسلامی انجام خواهد کرد.
این کارشناس مسائل سیاسی در پایان عنوان کرد: عربستانیها ابای زیادی از قطع کردن مراسم حج نیزنخواهند داشت، لذا تنها راهی که وجود دارد این است که موافقتنامههای حقوقی قوی، قابل استناد و دارای ضمانت اجرا میان کشورهای اسلامی با عربستان برقرار شود که در قالب این موافقتنامهها امکان مدیریت بهتر حج فراهم شود.