داریوش قنبری، کارشناس مسائل سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره دستاوردهای سفر رئیس جمهور در سازمان ملل و به خصوص تأثیر این حضور در انعکاس گسترده فاجعه منا و بیکفایتی آل سعود گفت: حضور رئیس جمهور در سازمان ملل و سخنان ایشان در خصوص فاجعه منا اذهان عمومی جهانی را متوجه عمق این فاجعه کرد.
رئیس جمهور در سازمان ملل افکار عمومی را متوجه ابعاد فاجعه منا کرد
وی افزود: برخلاف برخی افراد که معتقدند رئیس جمهور باید سفرش را لغو میکرد در مجموع حضور رئیس جمهور در سازمان ملل باعث شد که مسئله فاجعه منا از سکوت خبری جهانی که عربستان نیز به دنبال آن بود خارج شود و ایشان توانست از تربیون سازمان ملل ناتوانی مدیریتی عربستان سعودی در خصوص اداره حرمین شریفین را تبیین و گوشزد کند.
تغییر لحن عربستان به دلیل هشدارهای شدیداللحن رهبری بود
قنبری درباره هشدار چند روز پیش رهبر معظم انقلاب مبنی بر عکسالعمل سخت و خشن ایران و تأثیر آن بر رفتار آلسعود گفت: پس از مواضع صریح و شدیداللحن ایشان علیه رژیم آل سعود، شاهد تغییر در لحن و گفتار عربستانیها بودیم و همکاریهای آنان برای پیگیری مسئله منا و بازگشت پیکرهای حجاج بیشتر شد و از سرسختی اولیه آنها کاسته شد.
وی افزود: اما بحث اصلی در قضیه نوع رابطه ایران و عربستان همچنان پابرجاست و آن هم بحث استفاده عربستان از درآمدهای نفتی برای تسلط بر کشورهای منطقه و تبدیل این کشورها به اقمار خود است. یمن نمونهای از تلاش عربستان در این جهت است یا اقدامات عربستان در سوریه و عراق انجام میدهد در این راستاست.
قنبری اظهار کرد: سعودیها قصد دارند تحت عنوان عدم مداخله در امور کشورهای عربی، ایران را از کشورهای عربی جدا کنند و این مسئلهای جدی است که اصطکاک در روابط میان ایران و عربستان را همچنان به دنبال خواهد داشت و هنوز معلوم نیست تغییر لحن و رفتار عربستان صرفا در مسئله حجاج است یا مسائل منطقهای را نیز در برمیگیرد.
بحران رابطه میان ایران و عربستان ادامه خواهد داشت؟
این کارشناس مسائل سیاسی عنوان کرد: مادامی که عربستان بخواهد بر جهان اسلام تسلط یابد و به دنبال تضعیف کشورهایی باشد که بخواهند متحد ایران باشند برخورد ایران و عربستان به سمت و سوی جدیتری پیش خواهد رفت و بحران عمیقتر خواهد شد.
قنبری با بیان اینکه عربستانیها خودشان در چند ماه اخیر به این نتیجه رسیدهاند که پول و درآمدهای نفتی نمیتواند باعث موفقیت آنها در ابعاد و جبههای مختلف شود، گفت: این مسئله شاید باعث شود آنها نیز تجدیدنظری در رفتارها و سیاستهای خود انجام دهند. اما بایستی باب مذاکره جدی میان دو کشور گشوده شود زیرا وضعیت فعلی چندان مطلوب نیست.
وی با تأکید بر اینکه خیلی از جبههگیریهای گذشته امروز متحول شده است، گفت: اگر در گذشته اعراب در مقابل اسرائیل جبهه میگرفتند اما امروز اعراب با اسرائیل علیه ایران متحد شدهاند و ایران لازم است متوجه این اتحادها و ائتلافها علیه خود باشد و تلاش کند این وحدت شکلگرفته میان برخی کشورهای عربی علیه خود را سست کند.
حل مناقشه هستهای باعث شد عربستان قدرت مؤثرتر ایران در منطقه را بپذیرد
قنبری با بیان اینکه بخش از پررویی عربستان ناشی از بحران در سیاست خارجی ایران در سالهای گذشته بوده است، خاطرنشان کرد: وضعیت بحث هستهای ایران در گذشته باعث شد آنها با استفاده از راهبرد «ایرانهراسی» برای بسط نفوذ خود در برخی کشورهای منطقه استفاده کنند که با حل مناقشه هستهای آلسعود حساب بیشتری از ایران خواهد برد و نهایتا ناگزیرند ایران را به عنوان یک قدرت مؤثرتر در منطقه بپذیرند.
این فعال سیاسی اصلاحطلب ادامه داد: براین اساس آنها به دنبال مواجهه مستقیم با ایران نخواهند بود زیرا میدانند در صورت مواجهه مستقیم با ایران پاسخ شدیدی دریافت خواهند کرد. من فکر میکنم عربستان به این نتیجه رسیده است که ادامه وضعیت فعلی منافع ملی انها را تأمین نخواهد کرد و نسبت به مذاکره با ایران ابراز تمایل میکنند.
عربستان نسبت به ورود به فاز مذاکره با ایران تمایل دارد
قنبری ابراز کرد: اظهارات قطریها در چند روز گذشته به نوعی مؤید ابراز تمایل عربستان برای ورود به فاز گفتوگو و مذاکره با ایران است و به نظر میرسد میتوان با مذاکره هزینههای مربوط به بحرانهای فعلی در منطقه را کاهش داد.
وی در پایان اظهار کرد: گرچه مسائل پیشآمده در حج میتوانند بحران روابط را عمیقتر کنند اما باید به سمت مدیریت این بحران پیش رفت.