حمایت از خروجی طرح «دانشجو معلم قرآن»
گروه فعالیت‌های قرآنی: مدرس قرآن درباره طرح «دانشجومعلم قرآن» که به همت سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان در حال اجراست، گفت: دست‌اندرکاران در سیستم آموزش عالی باید به کمک این طرح بیایند تا خروجی‌های این طرح بتوانند به خوبی خدماتشان را ارائه دهند.
حسین اخوان‌اقدم، مدرس قرآن در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، درباره طرح «دانشجو معلم قرآن کریم» که به همت سازمان فعالیت‌های قرآنی اجرا می‌شود، با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم(ص) «خَیْرُکُمْ مَنْ تَعَلَّمَ الْقُرْآنَ وَعَلَّمَهُ»، گفت: حضرت ختمی مرتبت(ع) فرمودند که بهترین شما کسی‌است که قرآن را یاد بگیرد و به دیگران نیز بیاموزد. به نظر می‌رسد که این طرح ترجمه‌ایست و الهامیست از عمل به این دستور پیامبر و عمل به این روایتی که از پیامبر(ص) نقل شده است و انتظاری که پیامبر(ص) از امت دارد که قرآن را بیشتر فراگیرند و به دیگران نیز یاد دهند.
وی ادامه داد: یکی از حلقه‌های مفقوده که در سیستم آموزش کشورمان، آموزشهای عمومی چه در آموزش و پرورش و چه در ارتباط با دانشجویان و سسیستم آموزش عالی، از گذشته تا به حال احساس می‌شد همین عدم نفوذ و گسترش انس با قرآن در اقشار مختلف دانشجویان در کل کشور بوده است.
اخوان‌اقدم اظهار کرد: شاید یکی از دلایل این امر آن بوده است که به اندازه کافی، افرادی که دانشجویان را علاقه‌مند و انگیزه‌ساز در ارتباط با قرآن کنند، نداشته‌ایم و خیلی از دانشجویان شاید این علاقه را داشتند که اگر فرصتی فراهم شود و استاد خوبی داشته باشند که بتوانند در کنار آن آموزه‌های خود را تقویت کنند و مهارت‌های خواندن قرآنشان را لااقل از لحاظ ظاهر تأمین کنند، این اتفاق شایسته‌تر و بهتر می‌افتاد.
وی اضافه کرد: اما این طرح، طرحی خلاق و امیدوارکننده است که از سوی سازمان فعالیت‌های قرآنی دانشگاهیان کشور با حضور اساتید، صاحب‌نظران و دل‌سوختگان این امر طراحی شده است.
طرح‌هایی مشابه طرح «دانشجومعلم قرآن» تاکنون در سطح کشور اجرا نشده
این پیشکسوت قرآنی ادامه داد: طی این طرح، عده‌ای از دانشجویان به عنوان خط مقدم این برنامه که بتوانند دیگران را در آموزش قرآن همراه کنند، بیایند و طی گذراندن آموزشهای لازم و کسب مهارت‌های لازم، هم خودشان شیوه آموزش را فرابگیرند و هم بتوانند به دیگران نیز این شیوه را آموزش دهند تا بتوانند در محیط‌های دانشجویی و محیط‌های خوابگاهی و ... این افراد را با خود همراه کنند.
وی بیان کرد: به نظر می‌رسد که این مهم در حال شکل‌گیریست که البته تجربه اول است و امید است که با برنامه‌ریزی دقیق و حساب شده کم‌کم به جایی برسیم که احساس کنیم عده‌ای هستند که هم خودشان علاقه‌مندند و هم می‌توانند دیگران را به این سمت علاقه‌مند کنند و جای امیدواریست که این اتفاق به خوبی و شایستگی رخ دهد.
اخوان‌اقدام در پاسخ به این سؤال که آیا طرح و یا طرح‌هایی مشابه طرح «دانشجو معلم قرآن» تا کنون در سطح کشور اجرا شده است؟ گفت: من در حال حاضر، حضور ذهن ندارم که اینچنین اتفاقی در ارتباط با محیط‌های دانشجویی و یا مانند آن اتفاق افتاده باشد. شاید مشابه آن را در حوزه‌های علمیه و مدارس علمیه و جاهایی که دغدغه پرداختن به امر مهارت‌افزایی قرائت قرآن و انس با قرآن بوده باشد، شاید جست و گریخته درگذشته شاهد آن بوده‌ایم اما هیچگاه به صورت کلاسیک و طرح مدون شده و کارشناسی شده، نبوده است و شاید به صورت پراکنده این امر رخ داده است و از کنار آن هم تعدادی قاری و حفاظ در بین طلبه‌ها رشد کرده و شکل گرفته‌اند، اما هیچگاه اینها به این صورتی که در حال حاضر طی این طرح مدون می‌شود و قرار است که به صورت منظم و با ساز و کار برنامه‌ریزی شده و طراحی شده و با چشم‌اندازی که برای آن طراحی شده است فکر نمی‌کنم اجرا شده باشد.
وی در پاسخ به این سؤال که بهترین روش برای اجرای این طرح حضوری بودن و غیرحضوری و مجازیست بودن است؟ تصریح کرد: اگر بخواهیم این دوره‌ها را برعهده دوره‌های غیرحضوری و مجازی بگذاریم به نظر می‌رسد که آن نتایج لازم را کسب نکنیم بنابراین طی طراحی‌هایی که در اتاق فکر این طرح و طی نظر کارشناسان این طرح، این نتیجه اخذ شد که حتماً برای مهارت‌افزایی دانشجویانی که می‌خواهند در آینده به عنوان معلم و یا کمک کار این طرح در محیط‌های دانشجویی حضور داشته باشند، حتما باید در دوره‌های حضوری شرکت کنند. چون لازمه مهارت‌افزایی قرارگیری استاد و شاگر چهره و چهره و قرارگیری در مقابل یکدیگر است و به گونه‌ای که نفس به نفس اشکالاتشان برطرف شود و نقاط ضعف آنها به نقاط قوت تبدیل شود و به عبارت دیگر از جهت مهارتی به حدی برسند که مقبولیت لازم را در میان دانشجویان داشته باشند بنابراین به نظر می‌رسد که اینگونه طرح‌ها در فضایی ولو فشرده و طی چند روز، دانشجویان گردهم بیایند و در کلاس‌های آموزش حضوری شرکت کنند.
وی ادامه داد: اگر قرار باشد تداومی داشته باشد چند ماه بعد از این دوره‌های این فشرده می‌تواند میانه این فضاهای زمانی را بسته‌های کمک آموزشی که در اختیارشان قرار می‌گیرد، پرکند و آنها از این بسته‌های آموزشی استفاده کنند تا در دوره‌های بعدی تکمیلی آموزه‌های خودشان را هرچه بیشتر تعمیق ببخشند تا بتوانند در دوره‌های بعدی با حضور مؤثرتری زانو تلمذ مقابل اساتید مختلف بزنند.
این مدرس قرآن در پاسخ به این سؤال که چگونه می‌توان بیشترین استفاده را از این طرح داشته باشیم؟ افزود: یک موضوع تا اینجا بر می‌گردد به برنامه‌ریزی دفتر فعالیت‌های قرآنی دانشجویان و اساتید همراه چه به عنوان اتاق فکر و مشاوران طرح و چه به عنوان اساتیدی که مشاور اجرایی طرح هستند که اینها برنامه‌ریزیشان را به صورت دقیق انجام می‌دهند. اینکه ساعت‌های درسی چگونه باشد و اینکه چه مفاد درسی برای این دوره‌ها مطرح شود و اینکه سرفصل‌ها چه باشد و حتی ساعت‌های آموزشی چند ساعت باشد، اینها در حال برنامه‌ریزی دقیق است. ضمن اینکه از چه اساتیدی بهره‌مند شود، دارد به طور کامل انجام می‌شود.
حمایت‌های لازم از خروجی این طرح
وی ادامه داد: اما بخش دیگر طرح باز می‌گردد به نوع و استفاده از این محصولاتی که از کنار این طرح و خروجی این طرح می‌خواهد به دانشگاه‌های مختلف برود که اینجا باید ساز و کارها را خود مدیریت دانشگاه‌ها و مدیریت برنامه‌های فوق برنامه دانشجویی و برنامه‌های فرهنگی دانشجویان در محیط‌های دانشگاهی و نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها این مهم را در جلسات فرهنگی و دانشجویی به گونه‌ای طراحی کنند که از پتانسیل به وجود آمده توسط این دوره‌ها که محصولش همین دانشجویان معلم قرآن است بتوانند استفاده کنند. بنابراین آن قسمتش چه مقدار کار شده است و آیا جلساتی با افراد صاحب نظر در این زمینه و صاحب رأی و دوستان اجرایی دانشگاه‌ها و مدیریت دانشگاه‌ها و سایر مسئولان مرتبط شکل گرفته است؟ آیا در این خصوص بحث و بررسی شده است؟ و یا در خصوص این موضوع در جریان قرار گرفته‌اند؟ آیا قرار است که به طور شایسته از این طرح و خروجی‌های این طرح استفاده کنند؟
اخوان‌اقدم با تأکید بر اینکه موضوع فوق بسیار حائز اهمیت است، عنوان کرد: قسمتی از این طرح که مرتبط با مرکز فعالیت‌های قرآنی می‌شود، از سوی آنها در حال انجام است و انجام می‌گیرد، اما اینکه چگونه از خروجی‌های این طرح استفاده شود مسئله مهمیست که خدایی ناکرده این نیروهایی که آموزش می‌بینند این افراد دچار سرخوردگی نشوند که ببینند اصلا به این افراد اجازه فعالیت نمی‌دهند و یا اینکه از آنها اصلا استفاده نمی‌کنند. اینکه نگاه حمایتی و انگیزه ساز به آنها وجود ندارد و اینکه فضای فوق اصلاً آماده برای حضور معلمان نیستند و مساجد، دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها این فضا را به آنها اختصاص ندهند و یا به فعالیت آنها توجه نکنند که به هر حال امیدست که این اتفاق بی‌افتد که دوستانی که طراحی ابتدایی تربیت معلم دانشجوی قرآن را می‌کنند از آن طرف هم بستر مناسب را برای حضور اینها و حضور دانشجویانی که می‌خواهند قرآن را فرا بگیرند رایزنی لازم را انجام دهند تا حمایت مدیران دانشگاه‌ها و یا حمایت مسئولان مربوطه را جلب کنند.
این پیشکسوت قرآنی کشورمان درخصوص راهکارهایی برای جذب بیشتر دانشجویان برای این طرح، اظهار کرد: با توجه به نفوذی که سازمان فعالیت‌های قرآنی دارد هم از طریق رسانه دیداری و شنیداری و هم مراکز ذیربطی که در سطح استان‌ها دارد قاعدتاً تبلیغات مناسبی در این زمینه انجام شده و انجام می‌شود، اما می‌توانم اظهار امیداوری کنم که افرادی از دانشجویان که دغدغه گسترش و تعمیق فرهنگ انس با قرآن را دارند، بیایند و برای رضای خدا در این طرح شرکت کنند و این طرح را همراهی کنند تا زحماتی که در این زمینه کشیده شده است که مأجور نزد خداوند هم خواهند بود، خدایی ناکرده به سستی و رخوت دچار نشود و این امید است که دوستان دغدغه‌مند در این زمینه بیایند و همکاری کنند و من امید دارم که افرادی که توانمندی دارند و انس با قرآن دارند، بیایند و همکاری کنند و در این دوره‌ها که خیلی هم درازمدت نیست و کلاس‌های آن نیز آخر هفته برگزار می‌شود، شرکت کنند.
وی در پاسخ به این سؤال که پیش‌بینی نهایی شما از اجرای این طرح چیست؟ بیان کرد: این اتفاقی که می‌افتد این افراد می‌توانند چند منظوره در خدمت قرآن باشند چه در جامعه دانشجویی و چه غیر دانشجویی. خود من با توجه به اینکه با دانشجویان در مساجد دانشگاه‌ها طی دهه‌های گذشته کلاس‌های آموزش قرآن داشته‌ام با وجود اینکه بعد از فراغت از تحصیل مقطع کارشناسی این کار را کرده‌ام، لذا اینگونه نیست که نتوان فعالیت‌ها قرآنی را در خوابگاه‌ها و مراکز دانشگاهی ادامه داد و اینگونه نیست که نتوان از افرادی که تربیت می‌شوند در محیط‌های دانشگاهی استفاده کرد لذا برای اینکه این امر تداوم داشته باشد و مرکز فعالیت‌های قرآنی دانشجویی و یا سایر ارگان‌های ذیربط می‌توانند سالیانه تعدادی از دانشجویان را در این طرح‌ها آموزش دهند که هم این افراد در آینده دانشگاه‌ها را پوشش دهند.
اخوان اقدم ادامه داد: کلاس‌های قرآن مؤسسات قرآنی، مساجد و حسینیه‌ها و تشکیل جلسات سنتی قرآن را داشته باشند. به هر حال تکثیر معلمی قرآن که این همه علاقه‌مند دارد، می‌تواند بسیار مؤثر باشد و گسترش فرهنگ قرائت قرآن و انس با قرآن را تقویت کند. لذا جای هیچ نگرانی نیست که اگر افرادی طی این طرح فارغ‌التحصیل شوند نتوانند با محیط‌های دانشگاهی ارتباط داشته باشند نیروها تکثیر می‌شوند و برخی جای خود را به افراد دیگری می‌دهند چنانکه برخی از دانشجویان در استانی تحصیلی می‌کنند و حال آنکه محل زندگیشان در شهر دیگریست که هنگامی که آنها پس از فراغت از تحصیل و ادامه زندگی به محل سابقشان کوچ می‌کنند، به هر حال افرادی که در آن دانشگاه هستند و در طرح‌های بعدی جایگزین این افراد می‌شوند.
وی ادامه داد: خود اینها هنگامی که به بدنه این جامعه تزریق می‌شوند، خودشان انسشان را هم بیشتر می‌کنند و هم فیض‌رسان به سایر افراد در مجامع مختلف خواهند بود که بسیار می‌تواند به گسترش فرهنگ قرآنی در سطح کشور کمک کنند.
اخوان‌اقدم با اشاره به اینکه ان‌شاءالله دوستان در این زمینه موفق باشند، تأکید کرد: امید است همه دست‌اندرکاران امر آموزش و فرهنگ در سیستم آموزش عالی به کمک این طرح بیایند و خروجی‌های این طرح بتوانند به خوبی خدمات خودشان را به دانشجویان ارائه دهند.
