به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) آیتالله العظمی جوادی آملی امروز 4 آذرماه در درس تفسیر در مسجد اعظم با اشاره به آیه شریفه «وَمَا کَانَ لِبَشَرٍ أَن یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْیًا أَوْ مِن وَرَاء حِجَابٍ أَوْ یُرْسِلَ رَسُولًا فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ مَا یَشَاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکِیمٌ»(شوری، 51) گفت: گفتوگو میان فرشتهها و خداوند را نمیتوان از این آیه استدلال کرد یا پاسخ ابلیس به خدا در جریان سجده نکردن بر آدم را زیرا محور اصلی آیه 51 سوره شوری این است که وحی منحصر در سه راهی است که گفته شده است.
وی افزود: مهمترین مسئله در علم، کلام، قرآن است و شاید علم کلام هم از برکت قرآن به وجود آمده است و درباره خود قرآن نیز میان متکلمین خیلی بحث شده است؛ برخی گفتهاند کلام مخلوق و خارج از ذات است و برخی چیز دیگری گفتهاند.
وی بیان کرد: اشاعره و در رأس آنان فخر رازی گفته اند کلام قائم به ذات و صفت قدیم و قابل شنیدن است؛ در حالی که چیزی که صفت و کلمه نیست چگونه شنیده میشود، البته گفتن این مطلب از سوی کسی مانند فخر رازی تعجب ندارد؛ مثل اینکه گفتهاند خدا جسم نیست ولی در قیامت دیده میشود.
آیتالله جوادی آملی با اشاره به دیدگاه اشاعره درباره وحی بیان کرد: در اجتماع ضدین و مثلین با اینکه دلیل برای آن وجود دارد نیازی بر اقامه آن نمی بینیم بنابراین چیزی که بالذات بدیهی است نیازی به دلیل ندارد چون احتمال خلاف ندارد احتمال خلاف در جایی است که دو چیز باشد؛ درک این برای فخر رازی سخت است و حتی اگر در بین ملکوتیها هم بخواهد سخن بگوید باز فخررازی است.
این مفسر قرآن عنوان کرد: فخررازی با ابزار شبهه وارد مسئله وحی شده بنابراین می گوید فرشته از خدا این حرف و کلام را شنید خب از کجا معلوم که کلام او از خداست و از شیطان نیست؟ او درک نمی کند که جایی در عالم هستی هست که جایی برای شک نیست، جایی است که باطل و شیطان در آن راهی ندارد؛ اینها درباره نبی و فرشته حرف می زنند ولی در مورد انسان عادی فکر می کنند البته بخش دیگر که بشر عادی معجزه می خواهد تا بفهمد چه کسی پیامبر است را درست گفته است.
صاحب تسنیم گفت: ایشان فکر کرده رابطه میان پیامبر و مردم مانند رابطه میان نبی و خدا و فرشته است، به همین دلیل می گوید فرشته اگر یکبار پیام آورد اگر در دفعه بعد به صورت دیگری آمد از کجا معلوم که فرشته است؟ پس باید معجزه بیاورد اما در پاسخ باز تکرار می کنیم که شیطان نمی تواند بدلی در جایی که راه ندارد بسازد به همین دلیل نمی تواند وارد محدوده مخلصین و فرشته ها شود.
خواب تابع ملکات نفسانی است
این مفسر قرآن اظهار کرد: چطور در قیامت باطل و دروغ راه ندارد زیرا همه چیز مشهود است. اینکه برخی در آنجا دروغ می گویند ظهور ملکات دنیایی آن هاست می گویند ما مشرک نبودیم در حالی که بتپرستی در کف دستشان است مانند آدم بددهان که درخواب هم بددهنی می کند و انسانی حکیم که در خواب هم خوب حرف می زند زیرا در خواب اراده در کار نیست و حرف زدن تابع ملکات نفسانی آنان است.
وحی برای انبیاء مانند مشهود بودن روز برای ماست
وی اظهار کرد: انبیاء وقتی وحی به آنان می شود و یا معجزه ای می آید هیچ تردیدی ندارند که معجزه است زیرا حق برای آنان مشهود است مانند اینکه الان ما شک نداریم روز است و ما انسان هستیم.
قرآن از اهل بیت(ع) جداناشدنی است
وی افزود: فخررازی گفته است که مشهور میان اهل تفسیر این است که موسی(ع) بدون واسطه با خداوند حرف زده است، درباره پیامبر اسلام نیز ایشان کلام بدون واسطه را در معراج و غیر آن درک کرده است او غافل از این است که پیامبر با قرآن آمده است و ثقلین که درباره اهل بیت گفته شد در مورد پیامبر هم مصداق اتم دارد؛ نه اینکه اهل بیت در دنیا با قرآن اشنا شده باشند در قوس نزول با هم بوده اند و در دنیا و در قوس صعود نیز با هم هستند و در آخرت نیز با هم خواهند بود.
این مرجع تقلید تاکید کرد: پیامبر از آنجا که به مقام دنا فتدلی رسیده است مرحله نازله نفس نبوی کلمات را می شنود تا «إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَى»(4 نجم) را بشنود، البته مقامات میانی و عالی نیز در سر جایش محفوظ است.
این مفسر قرآن در پایان سخنانش ضمن دعا برای قبولی زیارت زائرین اربعین و داشتن سفر توام با امنیت و معرفت گفت: درس تفسیر به علت قرار گرفتن در دهه آخر صفر و ایام اربعین موقتا تعطیل است و بعد از اربعین برقرار خواهد شد.