حجت‌الاسلام سیدحسن اسلامی:
انتحال، سرقت علمی نیست
گروه اندیشه: حجت‌الاسلام سید حسن اسلامی معتقد است انتحال با دزدی فرق دارد انتحال سرقت علمی نیست، اگر شخصی نوشتاری را به شکل مستقیم و غیرمستقیم استفاده کند و از اشاره به منبع نوشته خودداری کند مرتکب انتحال شده است.
به گزارش خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، کارگاه «اخلاق پژوهش، سرقت علمی و انتحال» با حضور سید حسن اسلامی، امروز 22 دی‌ماه، در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.
حجت الاسلام سیدحسن اسلامی گفت: یکی از مهم‌ترین بحث‌ها درباره اخلاق پژوهش، بحث درباره سرقت علمی است. متاسفانه این بحث یک پدیده جهانی است که از آن به عنوان طاعون جهانی یاد می‌شود.
وی در ادامه با نشان دادن پراکندگی انتحال در سطح جهانی گفت: آلمان درصد کمی از انتحال علمی را به خود اختصاص داده است؛ این درحالی است که مصر بیشترین درصد را از آن خود کرده است. البته در ایران نیز 15 درصد از نویسندگان متهم به انتحال هستند.
اسلامی با اشاره به اینکه بحث انتحال همواره وجود داشت گفت: «امام محمدغزالی» بارها گفت از آثار من سرقت می‌کنند و به نام خود منتشر می‌کنند.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: به نظر من سرقت علمی تعبیر دقیقی نیست انتحال مدرن یک پدید جدید است. علم ورزی در دوره جدید تبدیل به حرفه و تجارت شده است و با کسب درآمد گره‌خورده است در گذشته انتحال بیشتر در میان شاعران رایج بود اما امروزه این پدیده دانشگاهیان ما را درگیر خود کرده است.
اسلامی در ادامه با اشاره به نمونه‌های از انتحال در سطح جهانی گفت: زمانی که مشخص شد بالتیمور برنده جایزه نوبل، جعل علمی کرده است مجبور شد که استعفا بدهد. متاسفانه ما در ایران شاهد سرقت‌های علمی هستیم و این سرقت‌ها بسیار رواج پیدا کرده است و در برابر آنها نمی‌ایستد.
وی در ادامه گفت: با رشد تجاری شدن و مدرک گرایی ما، شاهد نرم افزارهای جدیدی هستیم که خود مقاله می‌نویسند هجوم مقالات ماشین ساخته به مجامع علمی یکی از معضلات جامعه علمی به حساب می‌آید. این گونه مقالات را نمی‌توان به‌راحتی شناسایی کرد.
وی در ادامه با اشاره به ماجرای «آنت شوان»، وزیر آموزش و پرورش آلمان گفت: زمانی که مشخص شد آنت شوان در رساله دکتری خود دست به سرقت علمی زد بعد از 30 سال دکتری او را پس گرفتند و با وجود اینکه وی از نزدیکان مرکل صدر اعظم آلمان بود نتوانست از این اتهام خود را نجات بدهد.
این استاد دانشگاه افزود: وقتی پول و علم با هم گره بخورند معضلات پول نیز به علم سرایت می‌کند؛ اخیرا وزارت علوم نسبت به این سرقت‌های علمی حساسیت نشان داده است و اعلام کرده است که دانشجویان مرتکب سرقت علمی می‌شوند را اخراج خواهد کرد.
اسلامی در ادامه با اشاره به فعالیت‌های یک موسسه پایان‌نویسی در ایران گفت: یک موسسه پایان‌نامه‌نویسی سال گذشته 174 سفارش پایان‌نامه داشته است. فکر کنید این 174 نفر در آینده مدرکی خواهند گرفت و ممکن است پست دانشگاهی اشغال کنند و بخواهند فرزندان ما را تربیت کنند حال این سوال مطرح می‌شود که این فرد چه درکی از علم‌ورزی دارد کسی می‌تواند بیندیشد و نظر ورزی کند که بخواند تا کسی مطالعه نکند نمی‌تواند بیندیشد و بنویسد. کسی یک شبه زرین‌کوب، دهخدا و مرحوم شهیدی نمی‌شود. این افراد سال‌ها مطالعه کرده‌اند تا به این درجه علمی رسیده‌اند.
وی در ادامه با تعریف انتحال گفت: انتحال با دزدی فرق دارد انتحال سرقت علمی نیست؛ اگر شخصی نوشتاری را به شکل مستقیم و غیرمستقیم استفاده کند و از اشاره به منبع نوشته خودداری کند و این نوشته را زائیده و حاصل تاملات شخصی خود جلوه بدهد او مرتکب انتحال شده است. انتحال یعنی به خود بستن حتی اگر نویسنده‌ای ببخشد که شخص دیگری از نوشته او استفاده کند باز مرتکب انتحال شده چون نوشتن با خلاقیت ارتباط دارد.
این استاد دانشگاه افزود: در انتحال مکتوب، فاعلی چیزی را از منبعی مشخص بدون اعلام مناسب منبع چیزی را از منبع مشخصی بدزدند حال این دزدی در ایده، ساختار و مضمون بحث باشد.
وی در ادامه با اشاره به بعضی از نرم افزارهای مشابه‌یاب گفت: در ایران نرم‌افرار سمیم‌نور و همانند جو زیر نظر وزارت علوم مقالات را رصد می‌کند البته سعید اکبری در شماره 64 فصل‌نامه رهاورد این نرم‌افرازها را به صورت دقیقی اشاره می‌کنند.
وی در آخر گفت: کتاب‌سازان، دانشجویان و اعضای هیئت علمی سه گروهی هستند که از انتحال و سرقت علمی بیش‌از بیش استفاده می‌کنند.
حجت الاسلام سیدحسن اسلامی گفت: یکی از مهم‌ترین بحث‌ها درباره اخلاق پژوهش، بحث درباره سرقت علمی است. متاسفانه این بحث یک پدیده جهانی است که از آن به عنوان طاعون جهانی یاد می‌شود.
وی در ادامه با نشان دادن پراکندگی انتحال در سطح جهانی گفت: آلمان درصد کمی از انتحال علمی را به خود اختصاص داده است؛ این درحالی است که مصر بیشترین درصد را از آن خود کرده است. البته در ایران نیز 15 درصد از نویسندگان متهم به انتحال هستند.
اسلامی با اشاره به اینکه بحث انتحال همواره وجود داشت گفت: «امام محمدغزالی» بارها گفت از آثار من سرقت می‌کنند و به نام خود منتشر می‌کنند.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: به نظر من سرقت علمی تعبیر دقیقی نیست انتحال مدرن یک پدید جدید است. علم ورزی در دوره جدید تبدیل به حرفه و تجارت شده است و با کسب درآمد گره‌خورده است در گذشته انتحال بیشتر در میان شاعران رایج بود اما امروزه این پدیده دانشگاهیان ما را درگیر خود کرده است.
اسلامی در ادامه با اشاره به نمونه‌های از انتحال در سطح جهانی گفت: زمانی که مشخص شد بالتیمور برنده جایزه نوبل، جعل علمی کرده است مجبور شد که استعفا بدهد. متاسفانه ما در ایران شاهد سرقت‌های علمی هستیم و این سرقت‌ها بسیار رواج پیدا کرده است و در برابر آنها نمی‌ایستد.
وی در ادامه گفت: با رشد تجاری شدن و مدرک گرایی ما، شاهد نرم افزارهای جدیدی هستیم که خود مقاله می‌نویسند هجوم مقالات ماشین ساخته به مجامع علمی یکی از معضلات جامعه علمی به حساب می‌آید. این گونه مقالات را نمی‌توان به‌راحتی شناسایی کرد.
وی در ادامه با اشاره به ماجرای «آنت شوان»، وزیر آموزش و پرورش آلمان گفت: زمانی که مشخص شد آنت شوان در رساله دکتری خود دست به سرقت علمی زد بعد از 30 سال دکتری او را پس گرفتند و با وجود اینکه وی از نزدیکان مرکل صدر اعظم آلمان بود نتوانست از این اتهام خود را نجات بدهد.
این استاد دانشگاه افزود: وقتی پول و علم با هم گره بخورند معضلات پول نیز به علم سرایت می‌کند؛ اخیرا وزارت علوم نسبت به این سرقت‌های علمی حساسیت نشان داده است و اعلام کرده است که دانشجویان مرتکب سرقت علمی می‌شوند را اخراج خواهد کرد.
اسلامی در ادامه با اشاره به فعالیت‌های یک موسسه پایان‌نویسی در ایران گفت: یک موسسه پایان‌نامه‌نویسی سال گذشته 174 سفارش پایان‌نامه داشته است. فکر کنید این 174 نفر در آینده مدرکی خواهند گرفت و ممکن است پست دانشگاهی اشغال کنند و بخواهند فرزندان ما را تربیت کنند حال این سوال مطرح می‌شود که این فرد چه درکی از علم‌ورزی دارد کسی می‌تواند بیندیشد و نظر ورزی کند که بخواند تا کسی مطالعه نکند نمی‌تواند بیندیشد و بنویسد. کسی یک شبه زرین‌کوب، دهخدا و مرحوم شهیدی نمی‌شود. این افراد سال‌ها مطالعه کرده‌اند تا به این درجه علمی رسیده‌اند.
وی در ادامه با تعریف انتحال گفت: انتحال با دزدی فرق دارد انتحال سرقت علمی نیست؛ اگر شخصی نوشتاری را به شکل مستقیم و غیرمستقیم استفاده کند و از اشاره به منبع نوشته خودداری کند و این نوشته را زائیده و حاصل تاملات شخصی خود جلوه بدهد او مرتکب انتحال شده است. انتحال یعنی به خود بستن حتی اگر نویسنده‌ای ببخشد که شخص دیگری از نوشته او استفاده کند باز مرتکب انتحال شده چون نوشتن با خلاقیت ارتباط دارد.
این استاد دانشگاه افزود: در انتحال مکتوب، فاعلی چیزی را از منبعی مشخص بدون اعلام مناسب منبع چیزی را از منبع مشخصی بدزدند حال این دزدی در ایده، ساختار و مضمون بحث باشد.
وی در ادامه با اشاره به بعضی از نرم افزارهای مشابه‌یاب گفت: در ایران نرم‌افرار سمیم‌نور و همانند جو زیر نظر وزارت علوم مقالات را رصد می‌کند البته سعید اکبری در شماره 64 فصل‌نامه رهاورد این نرم‌افرازها را به صورت دقیقی اشاره می‌کنند.
وی در آخر گفت: کتاب‌سازان، دانشجویان و اعضای هیئت علمی سه گروهی هستند که از انتحال و سرقت علمی بیش‌از بیش استفاده می‌کنند.
