آیت‌الله‌العظمی جوادی آملی:
هتک حیثیت افراد، جامعه را پاره‌پاره می‌کند/ منکر با منکر از بین نمی‌رود
گروه حوزه‌های علمیه: استاد برجسته تفسیر حوزه با بیان اینکه منکر را با منکر دیگری نمی‌توان از بین برد گفت: اگر بخواهیم برای اصلاح جامعه آبرو و حیثیت افراد را ببریم کاری از پیش نخواهد رفت.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی امروز 10 آبان ماه در درس تفسیر خود در مسجد اعظم با تاکید بر حفظ آبروی افراد گفت: هر کسی با آبرو زنده است و اگر کسی مشکلی دارد راه اصلاح، بیان دوستانه و امر به معروف و نهی از منکر است زیرا با منکر نمی‌توان جلوی منکر را گرفت.
وی افزود: امر به معروف غیر از سخنرانی و کتاب نوشتن و تعلیم و موعظه است، امر به معروف در جایی است که فردی عامدا و عالما گناه کند زیرا اگر عالم به آن نباشد قبل از امر کردن نیازمند تعلیم است.
این مفسر قرآن تصریح کرد: به تعبیر قرآن کریم، کسی که امر به معروف می‌کند ولی دیگری است که مرتکب گناهی شده است و اگر این شخص، حرف آمر به معروف را گوش نداد دو معصیت کرده است یکی اینکه آن گناه را کرده و گناه دیگر نیز اینکه فرمان ولی را گوش نداده است زیرا فرمود«وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ» (71 توبه).
صاحب تفسیر تسنیم با بیان اینکه چون امر به معروف در جامعه به صورت همایشی مطرح است و نه علمی انسان خیال می‌کند امر به معروف، سخنرانی کردن است اظهار کرد: بنابراین هم ترک امر به معروف و نهی از منکر، گناه است و هم عیب‌جویی کردن در پشت سر انسان به خیال اصلاح کردن او، زیرا آبروی انسان، امانت الهی است و نه ملک انسان؛ و کسی حق ندارد آبروی خود و دیگری را ببرد از این جهت گفته‌اند آبروی مومن مانند کعبه است.
این مفسر قرآن بیان کرد: البته کسی که آبروی اسلام و مسلمین را از بین می‌برد آبرویی ندارد و از این مسئله مستثنی است زیرا کسی که متجاهر به فسق است غیبت ندارد.
حرمت هتک حیثیت افراد
وی افزود: هتک حیثیت مردم، بی تحقیق مطلبی در روزنامه نوشتن و بعد تکذیب کردن، مردم را از اخلاق و فرهنگ و تمدن دور می‌کند و افراد را بی آبرو و خانه‌نشین می‌کند و جامعه را می‌لرزاند بنابراین وقتی جامعه معتصم به امر خداست که حیثیت افراد محفوظ باشد.
این مرجع تقلید تصریح کرد: امام علی(ع) فرمود از ازل تا ابد خداوند هیچ امتی را در اثر اختلاف به خیر نرساند؛ فرمود من حریص‌ترین مردم نسبت به وحدت هستم، قرآن هم که ما را به اعتصام به وحدت دعوت می‌کند سخن از حبل دارد که یک طرف آن در دست خداست و این حبل را آویخت و نینداخت یعنی عترت زمینی نیستند و بعد هم بردن آبروی افراد در حضور و غیاب را نهی کرده است زیرا جامعه را اربا اربا می کند.
آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه فرمود عقل را به عنوان چراغ راه همه باید داشته باشند با اشاره به تعبیر «تلمزوا» در آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۱۱حجرات﴾ تصریح کرد: تلمزوا یعنی خود را متهم به عیب نکنید و کاری نکنید آبرویتان برود و هم نسبت به دیگران هم کاری نکنید که آبروی آنان برود؛ برخی که لباس شهرت را معنا کرده‌اند برای این جهت است یعنی نباید طوری لباس بپوشیم و رفتار کنیم که آبروی ما در جامعه برود.
وی ادامه داد: در مسئله حجاب عرض شد اگر زنی مورد تجاوز به عنف قرار گرفت اگر از شکایت منصرف شد اثری ندارد و پرونده او باز است زیرا حیثیت زن و مرد حق الله و شخص امین الله است و مسئله، مسئله ولی دم نیست که با گذشت ولی دم، مشکل حل شود.
صاحب تفسیر تسنیم با اشاره به تعبیر «وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ» گفت: یکدیگر را با لقب‌های سوء خطاب نکنید، قرآن می‌گوید جامعه با فسق سازگار نیست و وقتی لقب بدی به کسی بدهید یک مومنی را متهم و فاسق خطاب کرده‌اید و اگر کسی مرتکب این مسایل شد و توبه نکرد خودش به خودش ظلم کرده است.
وی افزود: ظالم و مظلوم الا و لابد دو نفر باید باشند مانند اتحاد عاقل و معقول نیست؛ در بخش‌های وسیعی قرآن فرمود این ها به ما ظلم نکردند بلکه خودشان به خودشان ظلم کرده‌اند؛ زیرا وقتی مرتکب گناه شدند به نفسی که امانت من در دست آنان است ظلم کرده‌اند.
آیت الله جوادی آملی با اشاره به تعبیر «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ»(12 حجرات) بیان کرد: اگر انسان با گناه در یک مسیر باشد اجتناب نیست، بدگمانی و سوء ظن هم که در آیات بیان شد از این حیث است؛ غرض این است که قرآن همه این مطالب را امر و نهی و بعد مسئله وحدت را مطرح کرده است، در حکمت نظری و عملی هم امر و نهی دارد و توصیه به وحدت دارد زیرا اگر گناه در جامعه کم شود متمدن خواهد شد.
تفاوت تحسس و تجسس
وی با شاره به تفاوت میان تحسس و تجسس اظهار کرد: تحسس تحقیق درباره خیر است ولی تجسس دنبال عیب‌های مردم رفتن است؛ قرآن تجسس را نهی و در ادامه آیه هم فرمود غیبت نکنید و اگر می‌خواهید بدانید غیبت چیست؟ خوردن گوشت مردار برادر خویش است.
آیت الله جوادی آملی تاکید کرد: واقعا غرض این است که می‌خواهیم فردی اصلاح شود باید از امر به معروف راه حل پیدا کنیم ولی ذکر بدی در پشت سر نه اصلاح‌کننده است و گناه مضاعفی هم خواهد بود.
وی افزود: امر به معروف غیر از سخنرانی و کتاب نوشتن و تعلیم و موعظه است، امر به معروف در جایی است که فردی عامدا و عالما گناه کند زیرا اگر عالم به آن نباشد قبل از امر کردن نیازمند تعلیم است.
این مفسر قرآن تصریح کرد: به تعبیر قرآن کریم، کسی که امر به معروف می‌کند ولی دیگری است که مرتکب گناهی شده است و اگر این شخص، حرف آمر به معروف را گوش نداد دو معصیت کرده است یکی اینکه آن گناه را کرده و گناه دیگر نیز اینکه فرمان ولی را گوش نداده است زیرا فرمود«وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ» (71 توبه).
صاحب تفسیر تسنیم با بیان اینکه چون امر به معروف در جامعه به صورت همایشی مطرح است و نه علمی انسان خیال می‌کند امر به معروف، سخنرانی کردن است اظهار کرد: بنابراین هم ترک امر به معروف و نهی از منکر، گناه است و هم عیب‌جویی کردن در پشت سر انسان به خیال اصلاح کردن او، زیرا آبروی انسان، امانت الهی است و نه ملک انسان؛ و کسی حق ندارد آبروی خود و دیگری را ببرد از این جهت گفته‌اند آبروی مومن مانند کعبه است.
این مفسر قرآن بیان کرد: البته کسی که آبروی اسلام و مسلمین را از بین می‌برد آبرویی ندارد و از این مسئله مستثنی است زیرا کسی که متجاهر به فسق است غیبت ندارد.
حرمت هتک حیثیت افراد
وی افزود: هتک حیثیت مردم، بی تحقیق مطلبی در روزنامه نوشتن و بعد تکذیب کردن، مردم را از اخلاق و فرهنگ و تمدن دور می‌کند و افراد را بی آبرو و خانه‌نشین می‌کند و جامعه را می‌لرزاند بنابراین وقتی جامعه معتصم به امر خداست که حیثیت افراد محفوظ باشد.
این مرجع تقلید تصریح کرد: امام علی(ع) فرمود از ازل تا ابد خداوند هیچ امتی را در اثر اختلاف به خیر نرساند؛ فرمود من حریص‌ترین مردم نسبت به وحدت هستم، قرآن هم که ما را به اعتصام به وحدت دعوت می‌کند سخن از حبل دارد که یک طرف آن در دست خداست و این حبل را آویخت و نینداخت یعنی عترت زمینی نیستند و بعد هم بردن آبروی افراد در حضور و غیاب را نهی کرده است زیرا جامعه را اربا اربا می کند.
آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه فرمود عقل را به عنوان چراغ راه همه باید داشته باشند با اشاره به تعبیر «تلمزوا» در آیه «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسَى أَنْ يَكُونُوا خَيْرًا مِنْهُمْ وَلَا نِسَاءٌ مِنْ نِسَاءٍ عَسَى أَنْ يَكُنَّ خَيْرًا مِنْهُنَّ وَلَا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ ﴿۱۱حجرات﴾ تصریح کرد: تلمزوا یعنی خود را متهم به عیب نکنید و کاری نکنید آبرویتان برود و هم نسبت به دیگران هم کاری نکنید که آبروی آنان برود؛ برخی که لباس شهرت را معنا کرده‌اند برای این جهت است یعنی نباید طوری لباس بپوشیم و رفتار کنیم که آبروی ما در جامعه برود.
وی ادامه داد: در مسئله حجاب عرض شد اگر زنی مورد تجاوز به عنف قرار گرفت اگر از شکایت منصرف شد اثری ندارد و پرونده او باز است زیرا حیثیت زن و مرد حق الله و شخص امین الله است و مسئله، مسئله ولی دم نیست که با گذشت ولی دم، مشکل حل شود.
صاحب تفسیر تسنیم با اشاره به تعبیر «وَلَا تَنَابَزُوا بِالْأَلْقَابِ بِئْسَ الِاسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الْإِيمَانِ وَمَنْ لَمْ يَتُبْ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ» گفت: یکدیگر را با لقب‌های سوء خطاب نکنید، قرآن می‌گوید جامعه با فسق سازگار نیست و وقتی لقب بدی به کسی بدهید یک مومنی را متهم و فاسق خطاب کرده‌اید و اگر کسی مرتکب این مسایل شد و توبه نکرد خودش به خودش ظلم کرده است.
وی افزود: ظالم و مظلوم الا و لابد دو نفر باید باشند مانند اتحاد عاقل و معقول نیست؛ در بخش‌های وسیعی قرآن فرمود این ها به ما ظلم نکردند بلکه خودشان به خودشان ظلم کرده‌اند؛ زیرا وقتی مرتکب گناه شدند به نفسی که امانت من در دست آنان است ظلم کرده‌اند.
آیت الله جوادی آملی با اشاره به تعبیر «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اجْتَنِبُوا كَثِيرًا مِنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ وَلَا تَجَسَّسُوا وَلَا يَغْتَبْ بَعْضُكُمْ بَعْضًا أَيُحِبُّ أَحَدُكُمْ أَنْ يَأْكُلَ لَحْمَ أَخِيهِ مَيْتًا فَكَرِهْتُمُوهُ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ رَحِيمٌ»(12 حجرات) بیان کرد: اگر انسان با گناه در یک مسیر باشد اجتناب نیست، بدگمانی و سوء ظن هم که در آیات بیان شد از این حیث است؛ غرض این است که قرآن همه این مطالب را امر و نهی و بعد مسئله وحدت را مطرح کرده است، در حکمت نظری و عملی هم امر و نهی دارد و توصیه به وحدت دارد زیرا اگر گناه در جامعه کم شود متمدن خواهد شد.
تفاوت تحسس و تجسس
وی با شاره به تفاوت میان تحسس و تجسس اظهار کرد: تحسس تحقیق درباره خیر است ولی تجسس دنبال عیب‌های مردم رفتن است؛ قرآن تجسس را نهی و در ادامه آیه هم فرمود غیبت نکنید و اگر می‌خواهید بدانید غیبت چیست؟ خوردن گوشت مردار برادر خویش است.
آیت الله جوادی آملی تاکید کرد: واقعا غرض این است که می‌خواهیم فردی اصلاح شود باید از امر به معروف راه حل پیدا کنیم ولی ذکر بدی در پشت سر نه اصلاح‌کننده است و گناه مضاعفی هم خواهد بود.
