سرمایه انسان ایمان و عمل صالح است/ حجاب؛ از عوامل رشد جامعه
گروه معارف: یک مدرس حوزه علمیه با بیان اینکه انسان بدون ایمان و عمل صالح نه تنها رشد نیافته؛ بلکه سرمایه‌اش را هم از دست داده است، قرآن را سراسر ملاک‌هایی برای رشد انسان در حوزه‌های فردی و اجتماعی عنوان کرد و گفت: یکی از ملاک‌های رشد در حوزه اجتماعی حجاب است که مبنای قرآنی آن کمتر گفته شده است.
حجت‌الاسلام علی اکبر وحیدی، عضو هیئت علمی ستاد تفسیر قم در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خوزستان، پیرامون شاخص‌های رشدیافتگی در قرآن گفت: انسان رشدیافته در زبان قرآن کسی است که نزد خدا تقرب داشته باشد، هر چه فرد به خدا نزدیک‌تر باشد یقیناً رشد بیشتری دارد. در رأس همه رشدیافته‌ها هم پیامبران و ائمه(ع) هستند.
انسان بدون ایمان و عمل صالح
نه
تنها رشد نیافته؛ بلکه سرمایه‌اش را هم از دست داده است
وی اظهار کرد: عنوان کلی این مسأله در آیه «إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ؛ ارجمندترين شما نزد خدا پرهيزگارترين شماست»(حجرات، 13) آمده است. هر کس ارتباط خود را با خدا تقویت کرده باشد، به تقوی و رشد بیشتری میرسد. در مقابل آیات سوره عصر را در نظر بگیرید: آیه «إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ، إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ»(عصر، 2-3) براساس این آیات، انسان بدون ایمان و عمل صالح نه تنها رشد نیافته؛ بلکه سرمایه‌اش را هم از دست داده است؛ یعنی ملاک انسان رشدیافته ایمان و عمل صالح است.
خداوند تبارک
و تعالی در حوزه‌های فردی، خانوادگی و اجتماعی برای رشد ما ملاک دارد
وحیدی بیان کرد: خداوند تبارک و تعالی در حوزه فردی، خانوادگی و اجتماعی برای رشد ما ملاک دارد؛ به طور مثال در حوزه فردی ملاک‌هایی مثل دوری از حسد، کبر، حُسن خلق و ...، در حوزه خانواده: انجام وظایف در قبال همسر و تربیت فرزندان، در حوزه اجتماعی و سیاسی هم رشدیافته کسی است که بصیرت یافته و طبق آن عمل می‌کند و بصیرت در دیگران به وجود آورد.
این کارشناس دینی یکی از ملاک‌های رشد در حوزه اجتماعی را حجاب
دانست و گفت: انسان رشدیافته کسی است که هم حجابش کامل است و هم دیگران را به آن
دعوت می‌کند.
انجام واجبات و
ترک محرمات فردی و اجتماعی زمینه ساز رشد ما است
این نویسنده و پژوهشگر دینی توضیح داد: اگر بخواهیم به خدا نزدیک شویم راهش انجام واجبات و ترک محرّمات است. خداوند برای ما ملاک‌هایی در واجبات و محرمات فردی و اجتماعی قرار داده است که می‌تواند باعث رشد ما شود. یکی از این احکام حجاب است. موضوع حجاب را خداوند متعال در چند جای قرآن مطرح می‌کند که بر اساس این آیات می‌توان پاسخ این سوالات را داد: آیا حجاب لازم است یا نه؟ آیا بحثی با عنوان آزادی حجاب در قرآن داریم یا نه؟ خداوند حداقل در دو آیه این موضوع را مطرح کرده است: آیات 31 سوره نور و 59 سوره احزاب.
مبانی قرآنی حکم حجاب بانوان
عضو هیئت علمی ستاد تفسیر قم ادامه داد: خداوند در آیه 31 سوره نور می‌فرماید: «وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ» شأن نزول آیه چنین نقل شده است که جوانی به زنی چشم دوخت، تا حدی که از اطراف خود غافل شد و تیزى استخوان یا قطعه شیشه‌اى که در دیوار بود صورتش را شکافت؛ جوان نزد پیامبر(ص) رفت و این موضوع را بیان کرد. چون دغدغه مهمی است و از طرفی قرآن جاودانه است آیه نازل می‌شود: ««قُلْ لِلْمُوْمِنِینَ یَغُضُّوا مِنْ اَبْصارِهِمْ ...» و سپس خطاب به زنان نیز می‌فرماید: زینت‌های خود را آشکار نکنند و باید روسری‌های خود را روی گریبانشان بیندازند. این آیات، امر خدای تعالی است و امر دلالت بر وجوب می‌کند. این آیه اشاره به حداقل حجاب است و به کیفیت روسری هم اشاره می‌کند که طوری بیندازید که زیر گلو پیدا نباشد.
وحیدی با اشاره به آیه 59 سوره احزاب: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ» گفت: مخاطبان این آیه با مخاطبان آیه قبلی فرق دارند. مخاطب این آیه انسان‌های رشدیافته و کامل هستند که می‌خواهند رشد کنند. به عبارتی مخاطبان این آیه همسران و دختران پیامبر(ص) و همسران مؤمنان هستند که هنگام رفتن به مسجد مورد اذیت عده‌ای از جوانان قرار می‌گرفتند. با توجه به این مسئله برای زنان این سؤال مطرح شد که به مسجد بیایند یا خیر؟ دغدغه مهمی است. از این رو آیه فوق نازل می‌شود.
این کارشناس دینی ادامه داد: خطاب این آیه به همسران، پدران و مردان مؤمن است. هر یک از این سه گروه مسئولیت دارند؛ یعنی شوهر در مقابل حجاب همسر، پدر در مقابل حجاب دختر و مسئولان جامعه در مقابل حجاب زنان در جامعه وظیفه دارند.
وی افزود: کلمه «جلابیب» در آیه به پوشش سرتاسری معنی شده است. یعنی اگر می‌خواهید اذیت نشوید چادرهای خود را محکم بگیرید. آیه دستور به پوشیدن چادر نمی‌دهد؛ بلکه چادر را مسلم گرفته و دستور به نزدیک کردن آن می‌دهد. نتیجه آن می‌شود که مورد اذیت قرار نمی‌گیرید. بحث حجاب، خیلی مفصل است. قرآن روی کیفیت راه رفتن، لحن صحبت کردن خانم‌ها، محبتی که در دلشان قرار می‌دهد و ... نیز صحبت کرده است.
همان‌طور که ما گاه از استادان برجسته
دستورالعمل می‌خواهیم خداوند هم به ما دستورالعمل می‌دهد
وحیدی با بیان اینکه توجه به دستورات الهی قرآن زمینه ساز رشد ما است، توضیح داد: همان‌طور که ما گاه از استادان برجسته
دستورالعمل می‌خواهیم خداوند هم به ما دستورالعمل می‌دهد. عمل به دستورات یک استاد
پیشرفته باعث رشد انسان می‌شود.
ما صرف حکم را
بیان کردیم و آیه و روایت آن را نگفتیم
عضو هیئت علمی ستاد تفسیر قم تصریح کرد: در
بحث حجاب ما کوتاهی کردیم که حرف خدا را نگفتیم. مردم اگر
بدانند، این کلام، کلام خدا است یقین می‌کند باعث رشد او می‌شود. ما صرف حکم را
بیان کردیم و آیه و روایت آن را نگفتیم و کسی که از حجاب فاصله گرفته فکر می‌کند این
حجاب نظر منِ روحانی است و اگر بدانند این سخن خدا و پیامبر(ص) و حضرت فاطمه(س)
است و اینها انسان‌های رشدیافته در مسیر حق هستند، متوجه می‌شود که رشد او در این
است.
وی در پایان تأکید کرد: هر قدر مبانی قرآنی احکام را بگوییم جذابیت آن برای مردم بالا می‌رود و اقبال بیشتر می‌شود. اگر این هنر را به خرج دهیم و آیات قرآنی که احکام بر آنها مبتنی هستند، در جامعه رواج دهیم، عشق و علاقه به نماز، روزه، قرآن و حجاب بیشتر می‌شود.
ما نیامدیم روان‌شناسی در کلام خدا را بگوییم. کتاب‌های ما بر مبنای قرآن نوشته نشده است. اگر مبنا قرآن باشد یقین بدانید استقبال و تأثیرگذاری آن بیشتر می‌شود.
