مدیر گروه سیاسی دانشگاه مفید:
آیت‌الله موسوی اردبیلی بازسازی اخلاقی را مهمترین نیاز جامعه می‌دانست/ تبیین روش‌شناسی تفسیری
گروه حوزه‌های علمیه: مدیر گروه سیاسی دانشگاه مفید ضمن تبیین روش‌شناسی تفسیری آیت‌الله العظمی موسوی اردبیلی گفت: آیت‌الله موسوی اردبیلی بازسازی اخلاقی را مهمترین نیاز جامعه و مهمتر از بازسازی فیزیکی می‌دانست.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) یوسف خان‌محمدی، مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه مفید امروز هفتم آبان ماه در نشست تفسیر سیاسی قرآن از دیدگاه آیت‌الله موسوی اردبیلی گفت: در قرن 18 با بروز جریانات مختلف فکری و دینی راه سومی پیدا شد که از یک طرف در مقابل تفکرات ماتریالیستی قرار داشت و از طرف دیگر به مبارزه با خرافات در جریانات دینی می‌پرداخت.
وی با بیان اینکه این جریان در حوزه کلام جدید، فقه و تفسیر تحقیق و غور کرده است اظهار کرد: شاخص‌ترین نماینده این جریان افرادی مانند مودودی و اقبال لاهوری و ... هستند و در مصر نیز شامل افرادی مانند عبده و شاگردان وی بوده است و این جریان در ترکیه فعلی نیز از سوی کسانی مانند فتح‌الله گولن در حال دنبال کردن است.
این محقق و پژوهشگر عنوان کرد: در ایران نیز کسانی مانند علامه نائینی سرسلسله این مسئله هستند و کسانی مانند علامه طباطبایی، شهید بهشتی و شهید مطهری و موسی صدر و ... نیز در این مسیر قرار دارند که دنبال ارایه مکتب اجتماعی از اسلام در مقابل مکتب لیبرالیسم بودند و در لبنان نیز افرادی مانند علامه فضل‌الله و در عراق نیز کسانی مانند شهید صدر تدوام‌دهنده این جریان فکری بوده‌اند.
خان‌محمدی اظهار کرد: آیت‌الله موسوی اردبیلی به عنوان مجتهد مسلم که جلسات تفسیری داشته‌اند از کسانی هستند که سابقه و تجربه عمل سیاسی نیز داشت زیرا ده سال بعد از انقلاب در ریاست قوه قضائیه قرار داشت و در اصلاح قانون اساسی و ... نقش بزرگی ایفا کردند؛ وی یکی از 5 نفر اصلی تصمیم‌گیری در ده سال اول انقلاب محسوب می‌شود.
این محقق و پژوهشگر اظهار کرد: ایشان در تفسیر قرآن توجه ویژه به تاریخ داشت؛ علم تاریخ در جهان اسلام معمولا در ادامه احادیث دیده می‌شد ولی از اوایل قرن هشت و نهم بود که اندیشمندان به آن به عنوان علم مستقل پرداختند زیرا ما مجبوریم برای ترسیم جامعه مطلوب اسلامی به صدر اسلام مراجعه کنیم.
وی تاکید کرد: اگر این رجوع به صدر اسلام ناقص باشد منجر به سلفی‌گری می‌شود در حالی که علم تاریخ می‌گوید ما باید براساس آموزه‌های صدر اسلام متناسب با اقتضائات زمانه و معاصر به بازسازی آن دوره بپردازیم.
این محقق افزود: ایشان به همین دلیل از همه روش‌های تفسیر قرآن عبور کرده و به روش تفسیر موضوعی ترتیب نزول رو آورده است و این محور مهم روش‌شناسی تفسیری ایشان است همچنین ایشان توجه به مقاصد و اهداف قرآن را در تفسیر ضروری می‌دانست و معتقد بود نباید در جزئیات تفسیری، منحصر و محدود شویم و باید به کلیت قرآن بپردازیم زیرا هدف غایی قرآن، هدایت است؛ امام فرمودند اصلا تفسیری برای قرآن نوشته نشده زیرا به مقاصد و اهداف قرآن پرداخته نشده است.
خان‌محمدی اظهار کرد: یکی از معضلات اساسی جهان اسلام این است که رابطه قوانین موضوعه با شریعت چیست؟؛ هنوز برخی می‌گویند میان شریعت و قانون تباین وجود دارد ولی ایشان بر لزوم اطاعت از قوانین مجلس تاکید دارد؛ آیت‌الله اردبیلی معتقد است که ما قانون مطلوب و نامطلوب داریم؛ ممکن است در کشوری مجلس هم داشته باشند ولی قانونی مطلوب است که با نظر و مشورت و رای اکثر نمایندگان ایجاد شود.
این محقق و قرآن‌پژوه با اشاره به بحث بازسازی اخلاق با بیان اینکه آیت‌الله موسوی اردبیلی چندین خطبه را با مبانی قرآنی به بازسازی اخلاق پرداخته است تاکید کرد: ایشان معتقد است که بازسازی جامعه به لحاظ فیزیکی مهم است ولی بازسازی اخلاق از همه مهمتر است؛ ایشان 270 آیه در مورد صداقت و نفی کذب را در قرآن بررسی کرده و گفته است اگر صداقت و راستگویی از جامعه بیرون برود هیچ نقطه امیدی برای رشد و پیشرفت نخواهیم داشت.
وی افزود: آیت‌الله اردبیلی تاکید کرده است که اگر مسئولان صداقت نداشته باشند اعتماد میان مردم م مسئولان از بین رفته و نمی‌توانیم به مشکلات جامعه فائق شویم.
خان‌محمدی با اشاره به تضاد دولت و ملت در ایران بیان کرد: وی معتقد است که عالم اصلی میان تضاد دولت و ملت فقدان صداقت در جامعه است.
مدیر گروه سیاسی دانشگاه مفید با بیان اینکه آیت‌الله موسوی اردبیلی همچنین افراط و تفریط را نفی کرده و بلندکردن صدا را هم نشانه دوری از اعتدال و از مصادیق آزار زبانی می‌داند گفت: ایشان تاکید دارد که شیعه یعنی مشی اعتدالی و اگر به زندگی این فقیه برجسته هم بنگریم خواهیم دید در عرصه 60 ساله حضور اجتماعی و سیاسی، مباحث تند و افراطی در رویه عملی وی وجود نداشت و منش اعتدالی داشت.
استاد دانشگاه مفید با اشاره به بحث جهاد از منظر وی اظهار کرد: وی آیات جهاد را مورد بحث و تحقیق قرار داده و در نتیجه با تکیه بر مبانی قرآنی، جامعه مطلوبی را درذهن خود تداعی و به آسیب‌شناسی جامعه موجود برای رسیدن به جامعه مطلوب پرداخته است و در مجموع جامعه قانونگرا و معتدل در مشی سیاسی وی بسیار پر رنگ است.
مطالب مرتبط
