فرهنگ نوروز احیاگر ارزش‌های انسانی و معنوی است/ صدگونه تماشا کردن را بیاموزیم

موبد اردشیر خورشیدیان، رئیس انجمن موبدان تهران (بزرگترین مرجع رسمی دینی و فرهنگی جامعه زرتشتیان ایران)، در گفت‌وگو با ایکنا؛ به ارائه توضیحاتی در زمینه نوروز باستانی و ظرفیتی که این آیین برای نزدیک شدن انسان‌ها به هم دارد پرداخت.

وی در ابتدای سخنان خود بیان کرد: یکی از نکاتی که باید بدان توجه کرد این است که انسان‌ها باید ساحت انسانی، ملی و دینی خود را از هم جدا کنند. در این صورت وحدت نیز بیشتر خواهد شد و ما در تحلیل‌های خودمان دچار مغالطه نمی‌شویم. به این معنا که یک مسئله انسانی را با یک مسئله ملی و یا دینی خلط نخواهیم کرد. بنابراین اولین کاری که در فرهنگ باید انجام شود همین کار است. الزامی ندارد که یک مسئله ملی را دینی هم تلقی کنیم، در عین حال که کارکرد دین نیز عبارت از اخلاق‌سازی، انسان‌سازی و معنویت‌سازی است.

خورشیدیان تصریح کرد: بنابراین از ساحت‌های مختلفی که داریم نباید خارج شویم که مشکلاتی ایجاد شود. البته باید انسانی کار کرد، اما باید توجه کرد که از دامنه معنویت نیز خارج نشویم. در آیین نوروز نیز همینرطور است. اگر از انسانیت و ارزش‌های ناب فاصله بگیریم، این آیین دیگر جشن نخواهد بود.

شادی ما خوشبخت کردن دیگران است

وی در ادامه افزود: جشن از واژه «یَسَن» گرفته شده و زمانی محقق می‌شود که شادی ما موجب شادی دیگران نیز بشود، نه اینکه موجب آزار دیگران باشد. باید بدانیم که شادی کردن ما در خوشبخت کردن دیگران است. بنابراین نباید تنهایی به شادی پرداخت. اگر سر سفره هفت‌سین بنشینیم، اما در عین حال همسایه ما مشکل داشته باشد این جشن نخواهد بود. همچنین این نکته را نیز باید بگویم که در تمام مراسم‌ ایرانی روی سادگی تأکید شده است؛ چراکه این سادگی قرار است معنویت را به ما القا کند.

رئیس انجمن موبدان تهران با اشاره به نمادهای سفره هفت‌سین بیان کرد: وقتی که شما پای سفره هفت‌سین از شمع استفاده می‌کنید، این شمع نماد راستی است و باید بیاموزید که مانند شمع بسوزید و به جامعه نور بدهید و مانند شمع به سمت بالا و تعالی حرکت کنید. بنابراین تفکراتی که می‌گویند فقط باید منافع ما تأمین شود، مردودند. دیگران برای ما مهم هستند و این دیگری نیز عبارت از هر انسانی است.

شعور حسینی برای همه جهانیان است

وی ضمن تأکید بر اهمیت رعایت احترام به عقاید یکدیگر تصریح کرد: بنده در اینجا می‌خواهم مراسم بزرگداشت امام حسین(ع) را مثال بزنم. در واقع همه انسان‌ها تفکر و شعور امام حسین(ع) را می‌ستایند؛ چراکه این تفکر و شعار و شعور ایشان جهانی و انسانی است، اما ممکن است که برای بنده آن شور شیعی به وجود نیاید؛ اشکالی هم ندارد، اما در هر صورت امام حسین(ع) برای همه انسان‌هاست و نکته مهم این است که باید به عقاید یکدیگر احترام گذاشت.

خورشیدیان بیان کرد: وقتی که به عقاید یکدیگر احترام بگذاریم، از نگاه‌های افراطی نیز دوری می‌کنیم و این مسئله زمینه‌ساز وحدت ما در همه عرصه‌ها اعم از فرهنگی و ملی و ... خواهد شد. آنچه اهمیت دارد عبارت از اصل دین است که یکی است و در ابتدای انقلاب امام خمینی(ره) و در حال حاضر نیز رهبر معظم انقلاب اسلامی روی این مسئله تأکید داشته‌اند که باید روی وحدت متمرکز شد. حتی رهبر معظم انقلاب به یزد تشریف آوردند نیز افتخار کردند که «اشوزرتشت» از ایران برخاسته است.

انسانیت و صراط مستقیم اصل است

رئیس انجمن موبدان تهران در ادامه افزود: بنابراین وقتی که حقیقت دین را نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که این حقیقت و اصل یکسان است؛ چراکه عبارت از انسانیت، راه راستی، صراط مستقیم و خیرالعمل است که اینها هیچ‌ وقت قدیمی نمی‌شوند. مانند حقیقت چشم‌پزشکی که همیشه یکسان است، اما طبیعتاً در اینجا فرعیاتی نیز وجود دارد که در واقع اینها راه رسیدن به آن اصل مشترک است.

وی بیان کرد: یک مسلمان در آتشکده با عقل خود حاضر می‌شود اما در مسجد احساس خود را نیز به همراه دارد، علتش نیز این است که با مفاهیم آتش آن طور که ما آشنا هستیم، آشنا نیست و هیچ ایرادی هم ندارد، اما باز هم تأکید می‌کنم که نباید کار به جایی برسد که یکدیگر را مورد تمسخر قرار دهیم. در هر صورت آتش برای ما نماد مهمی است و مانند پرچم می‌ماند.

خورشیدیان تصریح کرد: همه ادیان اگر بخش معنویت دین را تقویت کنند و در این راستا بکوشند، در این صورت است که دل‌ها نیز به یکدیگر نزدیک می‌شوند و لذا به فروع نیز می‌توانیم احترام بگذاریم. فروع برای رسیدن به اصل مؤثر است و اصل نیز رسیدن به خداست. بنابراین در این صورت می‌توانیم با یکدیگر کنار آییم، کار کنیم و شادی‌ها را نیز با یکدیگر تقسیم کنیم. همه اینها نیز در بن‌پایه فرهنگ نوروز وجود دارد. این فرهنگ می‌گوید که داد و دهش و خیرخواهی و نیکی را بدست بیاورید و در عوض خشم و ستم را از خود دور کنید.

وی در ادامه افزود: اگر این اتفاق بیفتد در واقع معنویت نیز بالا خواهد آمد. وقتی بدی رفت، نیکی جای آن را می‌گیرد و هنگامی که ظلمت رفت نیز نور جایگزین آن می‌شود. این فرهنگ نوروز نیز سرشار از این مفاهیم ناب و ارزشمند است که حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و باید برنامه‌های زیادی را تدارک دید تا هر یک به صورت مستقل مورد بررسی قرار گیرد.

خورشیدیان در ادامه به تبیین علل به وجود آمدن برخی رسوم نادرست و یا تحریف رسوم صحیح گذشته پرداخت و گفت: حافظ یک شعری دارد که می‌گوید «سال‌ها دل طلب جام جم از ما می‌کرد/ و آن چه خود داشت ز بیگانه تمنا می‌کرد/ گوهری کز صدف کُوْن و مکان بیرون است/ طلب از گمشدگانِ لبِ دریا می‌کرد/ مشکل خویش برِ پیرِ مُغان بردم دوش/ کو به تاییدِ نظر حلّ معما می‌کرد؛ دیدمش خرم و خندان قدحِ باده به دست/ و اندر آن آینه صد گونه تماشا می‌کرد». در واقع اصل مطلب همین مصرع پایانی است که اشاره به صدگونه نگاه کردن دارد.

باید صدگونه تماشا کردن را بیاموزیم

وی تصریح کرد: باید به فرزندان خود صدگونه تماشا کردن بیاموزیم. متأسفانه اغلب انسان‌ها نگاه‌های تک‌بعدی دارند و همانی می‌شوند که مولانا داستانش را تعریف کرده است. نقل است که چند نفری وارد جایی می‌شوند که تاریک بوده است، هر کسی که به جایی از آن مکان دست می‌زد حدس خود را بیان می‌کرد که مثلاً این شیء ستون و یا چیز دیگری است. در این حال یک نفر گفت که چراغ بیاورید تا روشن شود. وقتی که آنجا را روشن کردند دیدند که تصورشان کاملاً اشتباه بوده و در واقع آن جسم، مجسمه فیل بوده است. بنابراین باید صدگونه تماشا کرد. نسبت عام انیشتین نیز دقیقاً همین است که حافظ سال‌ها قبل بدان پرداخته بود.

خورشیدیان در ادامه بیان کرد: بالاخره همه ما ایرانی هستیم و قبل از زرتشت نیز آیین‌های دیگری وجود داشته است. ما 10 هزار سال تاریخ داریم که این تاریخ نیز سرشار از انسانیت و اخلاق بوده است. حتی کوروش که بابِل را فتح می‌کند با وجود اینکه برده‌داری مرسوم بوده و بردگان نیز می‌توانستند به کار او بیایند، اما در عین حال دست به یک کار انسانی و معنوی زد و هرگز چنین کاری را انجام نداد. بلکه سعی کرد که کشور را آباد کند. اینها موجب افتخار است که البته به دین و مذهب نیز ربطی ندارد، بلکه یک کار معنوی و انسانی بوده است. کار امام حسین(ع) و امام علی(ع) نیز کارهای بزرگ و انسانی و معنوی بوده است تا اینکه به سطوح پایین‌تر برسیم.

جبهه‌های دفاع مقدس مملو از آرش‌ها بود

رئیس انجمن موبدان تهران با اشاره به نمونه‌هایی این افراد که در جایگاه خود، بزرگانی مانند امام حسین(ع) یا آرش را الگو قرار داده بودند بیان کرد: بنده در سال‌هایی که در جبهه حضور داشتم دو بار آرش را دیدم. آرش مگر چیست؟ این است که من روی کوه دماوند حاضر می‌شوم و طوری تیر می‌زنم که جان من در تیر باشد و در واقع تیر شلیک شود اما من زنده نباشم هم مهم نیست. بنده به عنوان پزشک در جبهه حضور داشتم که یکی از رزمندگان از ناحیه چشم آسیب دید، اما به من می‌گفت مهم نیست که چشم من کور می‌شود، مهم این است که همرزمان من تنها هستند و به من اصرار می‌کرد که بتواند با همان وضعیت به نبرد بپردازد.

وی در انتها، بار دیگر با تأکید بر اهمیت احیای نوروز باستانی در راستای رسیدن به اهداف ارزشمند انسانی تصریح کرد: ما اگر بتوانیم کارها و آیینی که در نوروز انجام می‌شود هر چه بیشتر برجسته کنیم، کارهای خلاف نیز کنار می‌روند. همچنین باید به این نکته نیز توجه داشت که باید شعور اجتماعی، انسانیت و اخلاق نیکو را بگسترانیم که در واقع هدف همه انبیاء(ع) نیز همین بوده است.

انتهای پیام