کنگره امام علی‌ پژوهی به منزله دیپلماسی عمومی و علمی است

به گزارش ایکنا؛ سومین کنگره بین‌المللی امام علی پژوهی با معرفی جایزه جهانی امام علی(ع) قرار است سه‌شنبه، 14 آبان، در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شود. به منظور اطلاع بیشتر از جزئیات این کنگره با حسینعلی قبادی، رئیس پژوهشگاه، به گفت‌وگو پرداختیم.

وی در ابتدا با اشاره به اهداف برگزاری این همایش بیان کرد: یکی از محورهایی که در چارچوب برنامه توسعه راهبردی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی پیش‌بینی شده است، تقویت رویکرد بازآفرینی میراث‌های ایرانی و اسلامی در حوزه‌های گوناگون اعم از حوزه‌های فرهنگی، تاریخی، زبانی، ادبی، فلسفی و حکمی است که درصددیم ببینیم مجموعه میراث‌ ما چه پیامی برای جهان امروز می‌تواند داشته باشد.

قبادی در ادامه تصریح کرد: این رویکرد در مرکز اسناد آسیا و نیز در پژوهشکده‌های ما پیگیری می‌شود. همچنین با همکاری معتبرترین دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی دنیا توانسته‌‎ایم تاکنون کنفرانس‌هایی داشته باشیم. برای نمونه می‌توانم به کنفرانس مشترکات فرهنگی ایران و هند اشاره کنم که سال گذشته با همکاری دولت و سفارت هند برگزار کردیم.

موضوعاتی با جاذبه جهانی

وی بیان کرد: یکی از ظرفیت‌هایی که در پژوهشگاه علوم انسانی داریم، مرکزی با عنوان «امام علی(ع)» است. در چند سال اخیر سعی کرده‌ایم کنگره‌های دوسالانه را با موضوعاتی که جاذبه جهانی داشته باشد انتخاب کنیم. البته این کار باید همراه با نوآوری باشد. مراکز مختلف اقداماتی را در این زمینه انجام می‌دهند که به صورت آئینی پیگیری می‌شود، اما هدف ما این است که به عنوان یک مرکز آکادمیک و علمی بتوانیم کاری متمایز و نوآورانه را انجام دهیم.

رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: در چارچوب برنامه‌ توسعه پژوهشگاه در کنگره‌ای که دو سال قبل برگزار شد به بررسی جنبه‌های انسانی سیره امام علی(ع) پرداختیم؛ از جمله نکات جالب توجه این کنفرانس نیز این بود که برخی از دانشمندان مسیحی و حتی یک اسقف در این مراسم شرکت کردند و از کشورهای گوناگون مقالاتی را دریافت کردیم؛ چراکه امام علی(ع) شخصیتی است که سیره و سخنان ایشان جاذبه جهانی دارد، چنانکه جرق جرداق مسیحی نیز کتاب «الامام علی صوت العدالة الانسانیه» را نوشتند و این نشان می‌دهد که بارقه‌هایی از نور دیده‌اند که چنین اقداماتی انجام شده است. بنابراین اندیشمندان غیرشیعه و حتی غیرمسلمان به امام علی(ع) اقتدا کرده‌‌اند.

قبادی افزود: امسال نیز با توجه به طوفان خشونت‌ها و تلاطم خونریزی‌هایی که متأسفانه به نام اسلام افرادی مانند داعش به وجود آوردند، بر آن شدیم که جنبه‌های عظمت‌بخش انسانی و جهانی امام علی(ع) را در این مرکز پیگیری کنیم و اکنون نیز در آستانه کنگره سوم قرار داریم که استقبال خوبی از آن شده است و از کشورهای الجزایر، تونس، هند، پاکستان، عراق، روسیه، افغانستان، بنگلادش و آذربایجان مقالاتشان را به دبیرخانه ارسال کرده‌اند. حتی برخی از مهمانان خارجی قرار است که با خرج خودشان در این کنفرانس حضور یابند. البته که برخی از آنان شیعه هم نیستند و فقط به عشق امام علی(ع) قرار است که به این کنگره بیایند.

سیره‌ای بر مدار مدارا

رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: متأسفانه در جهان شاهد این هستیم که روح رحمت اسلامی فهم نمی‌شود و همه کشتارها ناشی از این است که از ویژگی‌های اصلی پیامبر رحمت(ص) دور شده‌اند؛ لذا خوب است که  به امام علی(ع) به عنوان تربیت شده رسول خدا(ص) توجه کنیم و دیدگاه‌های ایشان را مورد بازخوانی قرار دهیم. چه اینکه امام(ع) همواره سیره و سلوکشان بر مدارا بوده و حتی با قضیه قاتل خود نیز این‌چنین برخورد کردند و جناب شهریار به بهترین وجه آن را بیان کرده‌اند: «چو اسیر تو است اکنون به اسیر کن مدارا». بنابراین درصددیم که در این کنفرانس چنین جنبه‌هایی از سیره امام علی(ع) را ارائه کنیم.

قبادی بیان کرد: از دیگر فواید ضمنی این کنگره این است که می‌توان برای نسل‌های آینده فرهنگ‌سازی کرد، چه اینکه آنها در معرض هجوم انواع شبهات هستند و امام علی(ع) می‌تواند بهترین الگو برای آنان محسوب شود.

وی با اشاره به نحوه انعکاس این رویداد بین‌المللی اظهار کرد: از ابتدا تمام نهادهای دست‌اندرکار را، که به هر نحوی می‌توانند از نظر علمی کمک کنند، دعوت کرده‌ایم و در شورای سیاست‌گذاری و کمیته علمی میزبان کسانی بودیم که از شهرهایی مانند شیراز، قم و تهران و دانشگا‌ه‌های مختلف مشارکت داشتند. همچنین یک بانک اطلاعاتی امام علی‌ پژوهان داریم که جزئیات کنگره را به اطلاع همه رسانده‌ایم و از اصحاب رسانه نیز دعوت شده است.

دیپلماسی عمومی و علمی

قبادی در پاسخ به این پرسش که چقدر به اهداف خود رسیده‌اید؟ گفت: هرچقدر که زمان می‌گذرد بیشتر متوجه می‌شویم که به موضوع دقیقی پرداخته‌ایم و این کنگره کار یک دیپلماسی عمومی و علمی را انجام می‌دهد تا نشان دهد که پیروان امام علی(ع) هرگز به دنبال خشونت و کشتار و ... نیستند، بلکه روح تعالیم امام علی(ع) مبتنی بر سعادت انسان‌ها و صلح و مداراست. فکر می‌کنم که بدون اغراق به اهدافی که تعیین کرده‌ایم رسیده‌ایم. پیام این کنگره این است که بگوییم با خشونت نمی‌توان اسلام را معرفی یا از آن دفاع کرد.

وی با اشاره به آمار مقالات این کنفرانس تصریح کرد: مجموعاً 180 مقاله دریافت کردیم که از این تعداد 126 مقاله برای داوری ارسال شد. در مجموع 27 مقاله برگزیده شد که در این میان 5 مقاله برگزیده داخلی و 3 مقاله برگزیده خارجی‌اند. همچنین 13 مقاله داخلی و 6 مقاله خارجی نیز شایسته تقدیرند.