لزوم ایجاد پروتکل پیشگیری برای ماه‌های اوج آلودگی هوا

مهدی مصری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله(عج)، در گفت‌وگو با ایکنا؛ با بیان اینکه ترکیبات آلودگی هوا که عمدتاً ناشی از آلودگی‌های صنعتی، خانگی، وسایل نقلیه و سوخت‌های فسیلی است، ترکیبات مختلفی از CO، CO۲، H۲S، نیترات، ذرات معلق را به وجود می‌آورند، گفت: این ترکیبات علاوه بر برخی مسمومیت‌ها بر روی التهابات ریوی، اسپاسم عروق قلبی، تشدید سرطان‌های خفته و برخی بیماری‌های زمینه‌ای تأثیر می‌گذارد.

سم‌شناس بالینی پزشکی قانونی اظهار کرد: عمده مراجعات به پزشکان در پی آلودگی هوا به علت گیجی و منگی، سرفه‌های تحریکی، خواب آلودگی، افزایش فشار خون و کاهش کیفیت خواب است. اگرچه سرب موجود در هوا سرب آلی بوده و چندان تأثیری بر سلامت ندارد، اما ذرات معلق در هوا، موجب آلودگی می‌شود؛ این ذرات از مژه‌های تنفسی رد شده و بیشترین مشکلات را برای ریه به بار می‌آورند.

وی افزود: حوزه‌های بهداشت محیط، طب کار و مسمومیت‌ها، حوزه‌های مرتبط در سلامت با آلودگی هوا هستند، نهاد‌های مختلفی مانند مدیریت شهری، صنعت، راه و شهرسازی، راهنمایی و رانندگی، خودروسازی‌ها و استانداری‌ها و وزارت کشور نیز درگیر این موضوع هستند.

عضو انجمن سم‌شناسی و مسمومیت ایران گفت: آلودگی هوا یک موضوع بین وزارتی محسوب شده و متأسفانه تدابیر لازم در جهت پیشگیری از آن انجام نشده است. در دنیا برخی از کشور‌هایی که موفق شده‌اند آلودگی هوا را کاهش دهند، گام‌های مرحله‌ای تضمین شاخص سلامت هوا مانند استانداردسازی سوخت و خودروها، جایگزینی خودرو‌ها با خودرو‌های الکتریکی که سوخت فسیلی ندارند و سایر تمهیدات را انجام دادند که این موضوع در کشور ما انجام نشده است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بقیه‌الله (عج)، یادآور شد: به علت وارونگی هوا در آذر و دی‌ماه، آلودگی هوا بیشتر می‌شود، لذا برای این دو ماه باید پروتکل پیشگیری وجود داشته باشد که چنین چیزی اصلا نداریم. پروتکل پیشگیری یک موضوع مدیریتی است و باید بتوانند تمهیداتی را انجام دهند تا مشکلات در این دو ماه به حداقل برسد. به عبارتی دیگر دستورالعمل‌هایی که بتوانند کد‌های اخلاقی مربوط به سلامت عموم را تضمین کند تأیید نکرده‌ایم. این‌ اقدامات مربوط به مرکز بهداشت محیط وزارت بهداشت است که این کد‌ها را تأیید و دستورالعمل‌ها را تهیه کند تا از طریق شهرداری و استانداری برای اجرا ابلاغ کنند.

مصری با بیان اینکه پیوست سلامت در امر آلودگی هوا در ایران نداریم، گفت: حساسیت مدیران وزارت بهداشت و مدیران شهری در برابر آلودگی هوا چندان نیست که این را شرایط بحرانی تلقی کنند، در کتاب‌های پزشکی قانونی و مسمومیت هر جمعیتی که بالای ۱۲ نفر در یک موضوعی درگیر شوند را بحران می‌نامند؛ بنابراین این جمعیت میلیونی که طی آذر و دی‌ماه درگیر آلودگی هوا هستند، باید یک شرایط بحرانی تلقی می‌شود. اگر این موضوع‌ها در رسانه‌ها منعکس شود، بدین جهت که مربوط به سلامت همگانی است، با همکاری مردم نیز مواجه می‌شود.

عضو انجمن سم‌شناسی و مسمومیت ایران یادآور شد: در جهان و ایران مطالعات سم‌شناسی و مسمومیت‌ها در حاشیه‌ است. این یک نقطه ضعف برای سیستم سلامت است؛ در موضع آلودگی هوا نیز انجمن سم‌شناسی ایران اصلا ورودی پیدا نکرده که این موضوع یک چالش برای این انجمن و کمیته‌های مربوط به آلودگی هوا است؛ باید انجمنی به نام انجمن مدیریت محیط زیست ایجاد شود تا تمام مسائل مربوط به آلودگی هوا از جمله سم‌شناسی، مسمومیت، پدافند غیرعامل و سبک زندگی را بررسی کند و در شورای فرهنگ عمومی مطالبی را ارائه کند که موجب ارتقای سلامت عموم شود.