ژما جواهریپور، دانشآموخته اقتصاد انرژی و عضو مؤسسه چراغ راگا که در زمینه انرژیهای پاک و محیط زیست فعالیت میکند، در گفتوگو با ایکنا؛ در پاسخ به این سؤال که آیا در حوزه مقابله با آلودگی هوا نیز مانند سایر موضوعات محیط زیستی، سازمانهای مردمنهاد و NGO ها فعال هستند؟ گفت: موضوع آلودگی هوا مانند سایر موضوعات محیط زیستی بحثی تخصصی است ولی از آنجایی که آلودگی هوا به چندین حوزه و موضوع تخصصی گسترده ارتباط پیدا میکند به همین دلیل اجتماع این موارد در یک تخصص امکانپذیر نیست.
تعداد NGOهای تخصصی فعال در حوزه آلودگی هوا زیاد نیست
وی ادامه داد: بحث آلودگی هوای کلان شهرها حداقل به 63 مجموعه دولتی و غیردولتی و انواع تخصصها مرتبط است؛ بنابراین هماهنگ کردن همه این موارد و جمعآوری تمامی تخصصها در قالب یک NGO مشکل است و به نظر میرسد به همین دلیل تعداد NGOهای تخصصی فعال در حوزه آلودگی هوا زیاد نیست.
این فعال محیط زیست در پاسخ به این سؤال که دلیل عمده آلودگی هوا دولت است یا مردم؟ گفت: واقعیت این است که در بسیاری از موارد آلودگی هوا نداریم، بلکه آلودگی قوانین داریم. چون نمیتوانیم مسائل و گرههای قانونی را حل کنیم، گره آلودگی هوا هر لحظه بیشتر میشود و نفس همه شهروندان را تنگتر میکند.
وی با اشاره به استانداردهایی که دستگاههای مسئول پایش آلودگی هوای تهران و کلان شهرها اعلام میکنند، گفت: حدود 70 درصد آلودگی هوای تهران مربوط به سوختهایی مانند گازوئیل است که مربوط به اتوبوسهای قدیمی شهرها میشود. ترکیبات ثانویه خودروها هم میتواند تبدیل به ذرات معلق سنگین شود اما بحث مونوکسید کربن را در تهران نداریم بلکه بحث ذرات ریز را در تهران مطرح است و این آلودگیها ناشی از این نوع سوختهاست.
جواهریپور در ادامه به نقشی که دولت مردان باید در کنترل و کاهش آلودگی هوا داشته باشند، اشاره کرد و گفت: تصور مردم این است که باید مشکلات زیرساختی حل شود تا راهکاری برای کاهش آلودگی هوا داشته باشیم. همیشه توصیه به مردم استفاده از حمل و نقل عمومی به جای خودروی شخصی است؛ اما آیا امکانات حمل و نقل عمومی برای شهر تهران کافی است؟
تهران 10 هزار اتوبوس کم دارد
وی تشریح کرد: براساس استانداردهای استفاده از حمل و نقل عمومی هر یک میلیون نفر جمعیت یک شهر باید هزار و 500 اتوبوس در اختیار داشته باشند. یعنی حدود 15 هزار اتوبوس باید در تهران فعال باشد اما اکنون در تهران به طور کلی پنج هزار و 700 تا 800 اتوبوس وجود دارد و این در حالی است که به دلیل فرسودگی هر روز تعداد آنها کاهش پیدا میکند.
این فعال محیط زیست به مسئله آلاینده بودن اتوبوسهای درون شهری نیز اشاره کرد و ادامه داد: بیشتر این اتوبوسها گازوئیلی و فقط برخی گاز سوز هستند. به این مسئله بالا رفتن عمر اتوبوسهای شهری و فرسودگی آنها را نیز اضافه کنید که خود این مسئله باعث آلودگی میشود.
وی از انتظار مردم برای اجرای قوانین نوسازی ناوگان شهری سخن گفت و افزود: باید به منظور کاهش آلودگی هوا، بودجهای برای افزایش ناوگان حمل و نقل عمومی اختصاص داده شود. وقتی مردم این زیرساختها را نمیبینند و یا وقتی میخواهند از اتوبوس شهری یا مترو استفاده کنند با مشکل حجم زیاد جمعیت مواجه میشوند، طبیعتاً علیرغم میل باطنی خود به سمت استفاده از خودروی شخصی میروند.
مردم در دولتمردان ارادهای نمیبینند و با خودروی شخصی تردد میکنند
این فعال مدنی اضافه کرد: اختصاص بودجه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی در دست مردم نیست و باید دولتمردان در این خصوص تصمیم گیرند. وقتی مردم در دولتمردان ارادهای نمیبینند به استفاده از خودروی شخصی روی میآورند و همین مسئله آلودگی را بیشتر میکند.
وی ادامه داد: موضوعات دیگری هم مانند کارخانههای شهرهای بزرگ که المانهای محیط زیستی را رعایت نمیکنند یا تنظیم نبودن موتورخانههای منازل شخصی هم به آلودهتر شدن هوا منجر میشود. اگر مسائل عمدهای مانند حمل و نقل عمومی را حل نکنیم و به حال ناوگان کهنه و فرسوده تهران نیز فکری نکنیم، گره آلودگی هوا کورتر میشود.
جواهریپور با اشاره به اینکه فعالان محیط زیست خیلی قبلتر در خصوص بحران آلودگی هوا و سایر بحرانهای محیط زیستی هشدار دادهاند و این نشان میدهد که این بحرانها همانگونه که قابل پیشبینی است، قابل پیشگیری هم هست، گفت: فعالان مدنی در هر حوزهای که فعالیت میکنند قطعاً در دانشگاهها تخصص لازم را کسب کردهاند و بدون تخصص وارد این حوزه نمیشوند.
این فعال محیط زیست در حوزه مقابله با آلودگی هوا از تأثیر تحریمها بر مسائل محیط زیستی ایران نیز گفت و تشریح کرد: افکار عمومی دنیا به سمت حفاظت از محیط زیست رفته است. در خصوص تحریمها نیز گفته میشود مسائل محیط زیستی و بهداشتی شامل تحریمها نمیشود اما مشکلات مربوط به واردات ترکیبات کاهش دهنده آلودگی هوا موجب افزایش آلودگی هوا شده و سلامت مردم را تحت تأثیر قرار میدهد. تمام فعالان محیط زیست و فعالان اقتصادی باید این پاسخ قانعکننده را به دنیا ارائه کنند که تحریم قطعات خودرو و زیرساختهای حمل و نقل عمومی به شدت بر آلودگی زیست محیطی ایران تأثیر گذاشته است.
فعالان محیط زیست در محافل بینالمللی باید از تأثیر تحریمها بگویند
این فعال محیط زیست ادامه داد: فعالان محیط زیست میتوانند در این زمینه موضعگیری و مشکلات زیست محیطی ناشی از تحریمها را با مردم دنیا و فعالان محیط زیست سایر کشورها در میان بگذارند اما برای این کار نیازمند برنامهریزی در دولت مردان و اراده قوی در کشور هستیم.
وی بر لزوم استفاده از پتانسیل و ظرفیت فعالان محیط زیست، صاحبنظران و فعالان دانشگاهی برای ارائه این مطالب به دنیا تأکید کرد و گفت: لازم نیست همه مطالب از مجاری رسمی دیپلماتیک مطرح شود، بلکه فعالان مدنی هم باید اجازه حضور در محافل بینالمللی و مجامع مختلف را داشته باشند و در این خصوص صحبت کنند. بازوی اجرایی فعالان محیط زیست و مدنی میتواند به حل مسائل کمک کند.
جواهریپور در پایان تصریح کرد: اندکی مدیریت بهتر دولتمردان و متولیان بحثهای کلان اقتصادی میتواند بخشی از مشکلات مردم را کاهش دهد. قبول داریم که تعداد پنج هزار اتوبوس تهران را به یکباره نمیتوان به 15 هزار اتوبوس رساند اما با روندی برنامه ریزی شده و رو به رشد میتوان این اقدام را محقق کرد.
انتهای پیام