راهکارهای کاهش آلودگی هوا مشخص است/ عزم جدی برای عمل وجود ندارد

علی بیتاژیان، رئیس انجمن هوای پاک کندو در گفت‌وگو با ایکنا؛ با تأیید این مسئله که تعداد فعالان محیط زیست در حوزه آلودگی هوا بسیار کم و معدود است، گفت: یک سال و نیم پیش انجمن هوای پاک کندو با هدف مقابله با آلودگی هوا راه‌اندازی شد ولی متأسفانه تعداد فعالان محیط زیست در حوزه آلودگی هوا بسیار کم است و این مشکل بزرگی است.

وی در توضیح دلایل کم بودن سمن‌های فعال در حوزه آلودگی هوا، اظهار کرد: معضلات دیگر محیط زیستی قابل لمس‌تر هستند مثلاً پسماند، انتقال آب، سدسازی‌ها و ....؛ سایر معضلات زیست محیطی مشکلاتی مداوم و ملموس هستند، اما مسئله آلودگی هوا علی‌رغم اینکه خطرناک‌ترین آلاینده محیط زیست است و باعث مرگ‌ومیرهای بسیاری می‌شود، چون مقطعی بوده و افراد حس می‌کنند نمی‌توانند کاری برای آن انجام دهند و جنبه‌های مختلف آن کمتر قابل لمس است و تعداد سازمان‌های مردم‌نهاد نیز کم است.

رسانه‌ها و مردم نگاه مقطعی دارند

بیتاژیان با انتقاد از اینکه رسانه‌ها و مردم فقط زمانی که هوا آلوده می‌شود به سراغ مسائل مرتبط با آلودگی هوا می‌روند و به این موضوع نگاه مقطعی دارند، افزود: وقتی هوا خوب است، باد می‌وزد یا باران می‌بارد نه مردم، نه مسئولان و نه رسانه‌ها به دنبال مطرح کردن مسائل آلاینده هوا نیستند.

این فعال محیط زیست در پاسخ به این سؤال که در کدام شهرهای جهان طرح‌های موفق کاهش آلودگی هوا اجرا شده است؟ ادامه داد: شهر‌های مکزیکوسیتی، لس‌آنجلس و لندن شهرهایی هستند که آلودگی هوا در آنها کنترل شده است. شهر لندن به حدی آلوده بود که حدود 70 سال پیش چهار هزار نفر طی چند روز در این شهر فوت کردند، اما اکنون علی‌رغم رشد تعداد خودروها آلودگی در این شهر خیلی بالا نیست. شهر لس‌آنجلس نیز شهری شبیه تهران است که کوه‌ها اطراف آن را احاطه کرده‌اند و تعداد خودروها در آن زیاد است اما توانسته‌اند میزان آلودگی هوا را در این شهر کنترل کنند. مکزیکوسیتی نیز علی‌رغم اینکه در کشوری توسعه یافته قرار ندارد اما مسئولان شهر موفق به کاهش آلودگی هوای آن شدند. دلیل موفقیت در این شهرها همت مردم و مسئولان در کنار هم بوده است.

وی در تشریح اقدامات انجام شده در این شهرها ابراز کرد: اولین کار گسترش زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی در این شهرها بود. مهم‌ترین مسئله در رفع معضل آلودگی هوا نیز همین مسئله است. شهروندانی که می‌خواهند از خانه خارج شوند اگر نتوانند به سهولت از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند به سمت استفاده از خودروهای شخصی می‌روند. در این شهرها به حدی حمل و نقل عمومی سالم افزایش یافته و استفاده از آن جذاب شده است که فردی که از خانه خارج می‌شود به سهولت و با دقایقی پیاده‌روی به ایستگاه اتوبوس، تاکسی و یا مترو می‌رسد و مردم ترجیح می دهند از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند. البته به صورت صد درصد مشکل آلودگی هوا در هیچ کشوری حل نشده است اما نسبت به وضعیت وخیم قبل، آلودگی در برخی کشورها کاهش قابل توجهی داشته است.  

وجود راه‌حل‌های واضح و کارشناسانه 

بیتاژیان به وجود راه‌حل‌های واضح و کارشناسی شده برای کاهش آلودگی هوای تهران اشاره کرد و گفت: چندین سال است که راهکارهای کاهش آلودگی هوا توسط کارشناسان و حتی مسئولان دولتی اعلام شده است. در تهران چهار میلیون ماشین وجود دارد که 10 درصد آنها قدیمی و مصرف سوخت و آلایندگی بالایی دارند. از سوی دیگر موتورسیکلت‌های موجود در تهران هشت برابر ماشین‌ها آلایندگی ایجاد می‌کنند. اتوبوس‌هایی که برای حمل و نقل عمومی استفاده می‌شود فرسوده هستند و خود این اتوبوس‌ها آلایندگی ایجاد می‌کنند. به این آلاینده‌ها کامیون‌ها را نیز اضافه کنید.

این عضو انجمن پایشگران محیط زیست ایران اضافه کرد: از سوی دیگر دسترسی به ایستگاه‌های مترو در شهر تهران برای بسیاری از مناطق سخت و طولانی است و مترو همچنان برای همه مناطق قابل دسترس نیست. همه مسئولان و بخش قابل توجهی از مردم راهکارهای کاهش آلودگی هوا را می‌دانند، ولی عزم جدی برای عمل به این راهکارها ندارند.

این فعال محیط زیست در پاسخ به این سؤال که فعالان محیط زیست در حوزه کاهش آلودگی هوا چه اقداماتی می‌توانند انجام دهند؟ اظهار کرد: یکی از مشکلات نبود سمن‌ها و NGO‌های قوی و تأثیرگذار در کشور است. بسیاری از سازمان‌های مردم‌نهاد توانایی مالی برای اجرای برخی اقدامات و طرح‌ها را ندارند، از سوی دیگر حمایتی از سازمان‌های مردم‌نهاد انجام نمی‌گیرد و حتی در بسیاری از مواقع موانعی بر سر راه آنها گذاشته می‌‌شود.

وی ادامه داد: افراد علاقه‌مندی که در قالب NGO ها در کنار هم جمع می‌شوند می‌توانند آگاهی‌های محیط زیستی را به دیگران انتقال دهند و خودشان هم به روش درست سازگار با محیط زیست زندگی کنند؛ در حال حاضر این بهترین راه است. در قانون هوای پاک تکلیف همه دستگاه‌های مسئول در حوزه آلودگی هوا مشخص شده است، با وجود این همه دستگاه متولی، باید مشکلات مربوط به آلودگی هوا حل می‌شد اما به نظر می‌رسد همتی در این حوزه برای رفع مشکل وجود ندارد.

این فعال محیط زیست در پایان گفت: امیدواریم افراد بیشتری حاضر به همکاری با سمن‌ها در حوزه کاهش آلودگی هوا باشند و فردا که باد آمد و باران بارید، یادمان نرود که باید فکری دائمی برای کاهش آلودگی هوای شهرهای بزرگ ایران کرد.