بررسی فضای عربستان پیش از ظهور در فصلنامه «پژوهش‌های مهدوی»

به گزارش ایکنا؛ سی‌امین شماره فصلنامه علمی ترویجی «پژوهش‌‌های مهدوی» به صاحب‌امتیازی مؤسسه آینده روشن و مدیرمسئولی سیدمسعود پورسیدآقایی منتشر شد.

عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «نقد و بررسی چالش‌های مهم اصل مهدویت از منظر سلفی‌گرایان ایران»، «کارآمدسنجی بصیرت در مواجهه با مهم‌ترین چالش اسلام با تاکید بر عصر غیبت»، «نظریه اختیاری بودن ظهور مبتنی بر نظریه اختیاری بودن سرنوشت»، «دیدگاه برخی از بزرگان اشاعره (فخر رازی، تفتازانی و جرجانی) درباره امام مهدی»، «علل ترویج خشونت‌نمایی قیام حضرت مهدی(عج) در عصر حاضر»، «بررسی فضای سیاسی فرهنگی عربستان در پیش از ظهور با استفاده از روایتی از کتاب الکافی» و «بازخوانی روایات مهدیان پس از قائم(عج)».

نظریه اختیاری بودن ظهور

در چکیده مقاله «نظریه اختیاری بودن ظهور مبتنی بر نظریه اختیاری بودن سرنوشت» می‌خوانیم: «مقاله حاضر به دنبال اثبات نظریه اختیاری بودن ظهور است که در این خصوص ابتدا با در افکندن استدلالی در مقدمه، چشم‌اندازی از فرایند و برایند بحث به تصویر کشیده می‌شود. این استدلال که در مقدمه و طلیعه بحث آمده دارای دو مقدمه و یک نتیجه است در مقدمه اول به نظریه «تلفیقی بودن ظهور» یعنی زمینی و آسمانی بودن ظهور و در مقدمه دوم به نظریه «اختیاری بودن سرنوشت» با رویکرد تبیینی و تحلیلی پرداخته می‌شود نظریه تلفیقی بودن ظهور با مولفه‌های سه‌گانه «ماهیت‌شناختی ظهور»، «عوامل‌شناختی ظهور» و «خاستگاه‌شناختی ظهور» مستندسازی و توجیه می‌شود و در مقدمه دوم به بحث اثبات نظریه «اختیاری بودن سرنوشت» پرداخته می‌شود که در این‌جا ابتدا به تحلیل ماهیت‌شناختی سرنوشت توجه شده و بعد به طرح نگرش سه‌گانه جبرگرایی، تفویض‌گرایی و اختیار‌گرایی پیرامون سرنوشت مبادرت می‌شود و در آخر به برتری نگرش اختیارگرایی در توجیه نظریه اختیاری بودن سرنوشت نظر داده می‌شود. که در نهایت و پایان بحث بعد از اثبات دو نظریه «تلفیقی بودن ظهور» و «اختیاری بودن سرنوشت» به نتیجه‌ای چون «اختیاری بودن ظهور» منتهی می‌شویم.»

بررسی فضای سیاسی فرهنگی عربستان در پیش از ظهور

در طلیعه مقاله «بررسی فضای سیاسی فرهنگی عربستان در پیش از ظهور با استفاده از روایتی از کتاب الکافی» آمده است: «پیدایش جریان‌ها و تحولات فرهنگی، سیاسی جوامع اسلامی یکی از مهم‌ترین مسائلی بوده است که همواره مورد توجه معصومان بوده است. روایت بطشه یکی از آن روایاتی است که درقالب یک سوال وجواب کوتاه، درصدد ترسیم چند چالش اساسی پیش از ظهور و منشا آنها برآمده است؛ از جمله فشار و مقابله شدید سیاسی، فرهنگی عربستان با نشر معارف و فرهنگ شیعه و پنهان گشتن تدریجی علوم اهل‌بیت: در آن‌جا و جریان اختلاف و نزاع درونی شیعیان. منشا همه مشکلات در روایت، بسته به جریان فکری حاکم بر عربستان است و در نهایت، با بشارت تحقق جمیع خیر، به مهم‌ترین چالش روانی شیعیان عصر ظهور، در مواجه با حوادث متصل به ظهور سامان داده است. از جمله فقره‌های روایت مذکور، مخفی گشتن تدریجی علم مانند خزیدن مار به آشیانه خود، از روی ترس، در منطقه بین دو مسجد مسجدالحرام و مسجدالنبی است. علم با توجه به مبادی مشتق عالم مطرح گردیده است. پنهان گشتن معارف اصیل اسلامی به واسطه سخت‌گیری شدید حکام عربستان و انتشار دروغ و شایعه در جوامع شیعی به عنوان دو منشا اساسی اختلاف و نزاع معرفی شده است. این وقایع به صورت فترت و دوره متصل با ظهور اتفاق می‌افتد. بنابراین امام با طرح سوال ابتدایی، چند چالش اساسی شیعیان عربستان و سایر جوامع را مطرح کرده و با اشاره به منشا آن، زیرکانه راه نفوذ و مقابله با آن را اشاره کرده است. نیز ذهنیت ابان به عنوان راوی حدیث مذکور را نسبت به چالش غیبت امام زمان؟عج؟ و حوادث مرتبط با آن را آماده کرده است، و فشار روانی او و جمیع شیعیان را با بشارت امیدبخش ظهور تسکین داده است.»