حق‌الناس را در فضای مجازی رعایت كنيم
یكی از مواردی كه روزانه در فضای مجازی به صورت گسترده منتشر می‌شود، انواع و اقسام پیام‌ها با محتواهای متفاوت است. در این باره سیدضیاءالدین تابعی، رئیس گروه اخلاق پزشكی شیراز، مطلبی را در اختیار خبرگزاری ایكنا قرار داده است كه آن را می‌خوانید.
به گزارش ایكنا از فارس، هر روز حجم عظیمی از پیام‌های مختلف در گروه‌ها و کانال‌های مجازی عرضه شده و برای دیگران فوروارد می‌کنیم.
یک اصل مهم در رعایت حق انسان‌ها، تلف نکردن سرمایه‌های آنان از جمله وقت آن‌ها است. از این رو گذاشتن مطالبی که به آسانی در منابع مختلف از قران مجید و احادیث گرفته تا منابع علمی قابل دستیابی است نوعی تضییع حقوق افراد و اتلاف وقت آن‌هاست.
همین می‌شود که بسیاری از افراد در شبکه‌های اجتماعی حوصله خواندن مطالب چه مفید و چه غیرمفید را از دست می‌دهند و در نتیجه زحمات برخی دیگر جهت تولید محتوای ارزشمند بی نتیجه می‌شود.
حقیقت اخلاقی این است که برای مطالب ارسالی باید از مرحله تردید عبور کرد و با یقین انتقال داد، یعنی عبور از مرحله ظن الیقین به علم الیقین و سپس عین الیقین و بعد حق الیقین.
امروزه حتی مقالات علمیِ تجربی تا توسط صاحب نظران تائید نشود و داوران هم تراز (Peer reviewer) آن را ارزیابی نکنند به چاپ نمی‌رسد.ما چگونه به خود اجازه می‌دهیم هر مطلبی را بدون آنکه در آن تأمل کنیم، نشر می‌دهیم.
هنگام ارسال هر مطلب باید دقت داشت که مطابق با موازین قرآنی، اصل احترام به نظرات دیگران واجب و استفاده از جملات توهین‌آمیز ممنوع است.
مسئله دیگر بیماری تجمیع اطلاعات (Information storage diseases) است که امروزه شدیداً شایع شده است. باید بدانیم که اطلاعات هم در مغز ما مثل غذا در دستگاه گوارش اگر به خوبی جذب و به یک ماده مفید تبدیل نشود مانند چربی های اضافی در شکم برای ما زحمت‌آفرین می‌شوند.
اگر نتوانیم اطلاعات را در مغز به خوبی درک و تجزیه و تحلیل کرده و عملیاتی کنیم، مشکل‌آفرین خواهد شد. راهنمای کلی برای رفع این مشکل این است كه موقع ارسال هر مطلب باید ارزیابی کنیم که:
- آیا صحت آن را بررسی کرده‌ایم یا خیر؟
- آیا آن مطلب را باور داریم یا خیر؟
- آیا مطلب ارسالی برای خواننده مفید است یا خیر؟
- آیا می‌توانیم در صورت سوال مخاطب، به او پاسخ درخور بدهیم یا خیر؟
به‌طور خلاصه، هر مطلب علمی یا غیر علمی اگر خوانده شد، در ذهن تبدیل به سئوال شد و پاسخی درخور برای آن یافتیم می‌توانیم آن را ارسال کنیم. تازه باید با ذکر شواهد مستدل خواننده را راهنمایی کنیم. در غیر این صورت داستان ما شبیه داستان کر و بیمار مولوی خواهد شد.
ضمناً نظیر قاعده عدم اسراف در همه مواد، درباره فضای مجازی نیز باید به کند کردن سرعت اینترنت با ارسال بی‌جای هر مطلب و مصرف بی‌رویه بایت‌ها و کیلوبایت‌ها و به پایمال شدن حقوق انسان‌ها توجه کنیم.
سيدضياءالدين تابعی، رئيس گروه اخلاق پزشكی دانشگاه علوم پزشكی شيراز
انتهای پیام
