رمز محبوبیت امام موسی صدر در بین پیروان ادیان چه بود

به گزارش ایکنا؛ مراسم رونمایی از چاپ جدید کتاب عزت شیعه، امروز چهارشنبه، هشتم مردادماه، با سخنرانی جمعی از اندیشمندان به صورت مجازی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمد طباطبایی‌یزدی، عضو هیئت علمی بنیاد محقق طباطبایی، در این مراسم با اشاره به ویژگی‌های این اثر، به تشریح رموز موفقیت امام موسی صدر در لبنان پرداخت.

این کتابی که در مورد آن صحبت می‌کنیم، عزت شیعه است و نکته اول پیرامون عنوان کتاب است که عبارت از عزت شیعه باشد که برای من جالب توجه بود. در این صد ساله اخیر، بالاخص علما، مراجع تقلید و بزرگان حوزه علمیه دغدغه اصلی‌شان این بوده که عزت شیعه محفوظ بماند. از زمان صاحب عروه که مسائلی مانند مشروطیت به وجود آمد، تا زمان آقای بروجردی که مرجعیت شیعه یک محوریتی پیدا کرد، تمام هم و غم مراجع تقلید و بزرگان حوزه علمیه در این بوده که در همه شرایط سختی که وجود داشته، اعم از فتنه‌ها و آشوب‌ها، تصمیمی اتخاذ کنند که عزت شیعه محفوظ بماند.

برای نمونه در زمان آقای بروجردی، دستگاه مرجعیت مرتب‌تر شده بود و نظم بهتری گرفته بود که ایشان این طور صلاح دیدند با تأسیس دارالتقریب، چنین فضای تقریبی را ایجاد کنند که امام موسی صدر نیز سعی و تلاش وافری در این زمینه داشته‌اند.

منزلت امام موسی صدر اندک‌اندک هویدا می‌شود

مطالعه این کتاب نیز برای من جذابیت ویژه‌ای داشت و یکی از این حیث بود که شخصیت امام موسی صدر برای بنده ویژه است و به ایشان ارادت دارم، چه اینکه بسیاری به ایشان علاقه دارند و به قول وحشی بافقی «این زمان عاشق سرگشته فراوان دارد». در حقیقت، قدر ایشان، اندک اندک شناخته می‌شود و به قول امام علی(ع) در خطبه 149 نهج‌البلاغه که عنوانش «من کلامه قبل موته» است، می‌فرمایند «وَ تَعْرِفُونَنِی بَعْدَ خُلُوِّ مَکَانِی وَ قِیَامِ غَیْرِی مَقَامِی»، بعد از اینکه از میان شما رفتم متوجه قدر و منزلت من خواهید شد که هنوز هم البته قدر علی(ع) را نمی‌دانیم.

در کتاب آمده است که از مظلومیت‌های امام موسی صدر این است که ایشان را دیر شناختیم و خدا می‌داند که اگر بودند، سرنوشت شیعه و شیعیان مظلوم لبنان چه می‌شد. یکی از کارهای محوری ایشان هویت‌بخشی شیعیان لبنان بوده است و در آن زمان بود که شیعه سربلند شد و به جایگاه اصلی خودش نزدیک‌تر شد. بنابراین یک جهت کتاب در مورد شخصیت امام است که بسیار می‌توان از آن بهره برد.

وجه دوم اهمیت کتاب نیز، سبک و شیوه تألیف آن است؛ یعنی مؤلفین با افرادی که هم‌رزم امام موسی صدر در لبنان بودند، مصاحبه گرفته است. در مسائل سیاسی، خاطرات سیاسی کم و زیاد می‌شود و اگر یک کتاب را ببینیم، ممکن است نویسنده، برداشت‌های غلط سیاسی خودش را در کتاب آورده باشد و معمولاً مبالغه می‌شود، در حالی که به آن مقدار نیست، اما می‌توانیم با مطالعه این گفت‌وگو‌هایی که در کتاب عزت شیعه منعکس شده است، وجوه مشترک مصاحبه‌ها را اخذ کنیم و از این آفت مصون بمانیم؛ یعنی برای ما که امام موسی صدر را درک نکردیم، اما مشتاق این شخصیت هستیم، از این حیث این کتاب جذابیت زیادی دارد و می‌تواند به ما بفهماند که وجه مشترکی که این شخصیت‌ها در مورد امام بیان کردند، چه چیزی بوده است. بنابراین این نیز وجه دیگری است که برای بنده این کتاب جذابیت داشته است.

اخلاق نیک؛ مهم‌ترین رمز محبوبیت امام موسی صدر

اما یک سؤال این است که چه شد امام موسی صدر این جایگاه را در لبنان پیدا کرد؟ یعنی ادیان مختلف به ایشان علاقه پیدا کردند که بسیار مسئله مهمی بوده و باید بدانیم وجه آن چه چیزی است؛ برای نمونه جمال عبدالناصر، رهبر مصر که جزو محبوب‌ترین شخصیت‌های سیاسی بوده است، اما بعد از ملاقات با امام موسی صدر گفته بود که ای کاش ما نیز شخصیتی مانند ایشان داشتیم و اگر این شخصیت در میان ما بود، حتماً رئیس الازهر می‌شد. وجوه مشترکی پیرامون ایشان بیان شده است که یکی از آنها اخلاق است. در حقیقت مهم‌ترین ویژگی از نظر بنده، اخلاق است و جوهره ادیان و دین نیز همین مسئله است و ایشان متخلق به اخلاق واقعی بوده‌اند.

رفت‌وآمدهایش با مردم ضعیف و بی‌پناه بسیار زیاد بود و چقدر وقت گذاشت و سعی، تلاش و کوشش داشت تا کارشان را سامان دهد. 18 ساعت در شبانه‌روز کار می‌کرد و اینها همه نتیجه‌اش این است که چقدر در کارش موفق بوده است، اما در سخن آخر کتاب نیز پیرامون راز موفقیت امام موسی صدر توضیح داده شده است که سعه صدر، بزرگواری، صبر و استقامت ایشان مورد توجه قرار گرفته که برای یک خواننده، بسیار قابل توجه است. به صورت مختصر و مفید، سخن اول و آخر در مورد امام موسی صدر بسیار خوب است و در پیوستش نیز وصیت‌نامه شهید چمران آمده که جالب توجه است. برای بنده این کتاب بسیار جذاب بود و امیدوارم برای دیگران نیز جذاب باشد.