انسان شدن در گرو فعلیت‌بخشی به ظرفیت‌هاست
حجت‌الاسلام علوی‌تهرانی با بیان اینکه خداوند مهم‌تر از انسان خلق نکرده است، بیان کرد: خدا انسان را گرامی داشته، آنچه در زمین است برای او خلق کرده و آسمان و زمین را مسخر او گردانیده است، از طرفی در او ظرفیت آموختن قرار داده. بنابراین اگر می‌خواهیم به مقام انسانیت برسیم باید این ظرفیت‌ها را به کار بندیم و به فعلیت برسانیم.
به گزارش ایکنا؛ نخستین شب از مجلس عزاداری امام حسین(ع) در مسجد حضرت امیر(ع) با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدباقر علوی‌تهرانی، شب گذشته، 30 مردادماه، به صورت مجازی برگزار شد که در ادامه متن این صحبت‌ها را می‌خوانید؛
اگر جلسات عزای امام حسین(ع) در این سال به صورت مجازی است، سرسری نگیریم، چون به جهت ملاحظه یک امر واجب مجبور شدیم این گونه اقامه عزا کنیم. نکته این است که ما پنج نوع رابطه با اهل بیت(ع) باید داشته باشیم که عبارت از معرفت، شباهت، اطاعت، ولایت و محبت است. در این سال اظهار محبت دچار اخلال شده است و مودت خاندان رسول خدا(ص) یکی از شاخه‌هایش «یحزنون لحزننا و یفرحون لفرحنا» است که ما پیروان به شادی رهبران آسمانی‌مان شادیم و به اندوه آنها محزون هستیم. یکی از اَشکال اظهار حزن شرکت در تجمعات است. آنچه در این سال در تجمعات تعطیل شده است و یا تقلیل یافته و یا تغییر کرده، شرکت در تجمعات است و الا مودت ما به قوت خود باقی است.
هرکجا نام امام حسین(ع) بیاید محل زیارت است
لذا با امام حسین(ع) هستیم و از کشتی نجات امام پیاده نشده‌ایم و هنوز هم در کشتی نجات امام هستیم و امید دارم تا آخر عمر نیز بر این کشتی سوار باشیم و به ساحل نجات برسیم. بنابراین شکل عزاداری عوض شده است و این شکل مجازی هم جدی است. هرکجا نام امام حسین(ع) را ببریم همان‌جا محل زیارت امام حسین(ع) می‌شود. بنابراین تردیدی نیست، الان که به این صورت اقامه عزا می‌کنیم مدنظر امام عصر(عج) هستیم و امسال هم به دعوت حضرت زهرا(س) «لبیک» گفتیم. امید که این عزاداری خالصانه رخ دهد.
بحث بنده یک بحث مهم و در راستای تکامل بشر است. شاید دیگران در این شرایط خستگی مردم به حسب شرایط حاکم، مطالب دیگری را بگویند که خستگی را رفع می‌کند، ولی راه را روشن نمی‌کند، اما این بحث روشنگر راه است. در بین تمام آفریده‌های الهی انسان مهم‌ترین و با ارزش‌ترین مخلوق خداست. خالق هستی که آسمان‌ها و زمین و آنچه بین آن است را خلق کرده، فقط در یک جا در قرآن کریم خود را به نیکوترین آفرینندگان توصیف کرده است که در مورد خلقت انسان است.
فرمود: یقیناً ما انسان را از عصاره‌ای از گِل خلق کردیم؛ یعنی در حقیقت انسان خاک هم وجود دارد و یک فراورده خاکی است. بعد فرمود: سپس او را به صورت نطفه‌ای در یک قرارگاه قرار دادیم، سپس نطفه را به یک خون تبدیل کردیم و خون را به پاره گوشت و این پاره گوشت را استخوان دادیم و استخوان را نیز با گوشت پوشانیدیم، سپس با آفرینشی دیگر او را پدید آوردیم و این برای زمانی است که به مراحل تکوین جسم، روح اضافه می‌شود و بعد بیان خدا این است که با برکت است نیکوترین آفرینندگان، اما در خلقت آسمان و زمین یک واژه دارد که او با عظمت است، اما به خودش دست‌مریزاد نمی‌گوید.
عقل یکی از مواهبی که به آن گرامی داشته شده‌ایم
در سوره غافر بیان حضرت حق این است که آفرینش آسمان‌ها و زمین از لحاظ عظمت، بزرگ‌تر از آفرینش انسان است و همین را هم مردم نمی‌دانند. اما برای این آفرینش هیچ توصیفی برای خودش ندارد و این نشان می‌دهد انسان موجود ارزنده‌ای است. آنگاه برای این انسان برتری‌هایی قرار داده است. یکی از این برتری‌ها که خداوند به انسان داده این است که او را گرامی داشته است. در سوره اسراء آورده است که ما فرزندان آدم را کرامت دادیم و گرامی داشتیم و او را بزرگ قرار دادیم. بخشی از اموری که موجب می‌شود خداوند به ما به واسطه آن کرامت کرده باشد، نیز مهم است که از جمله بحث عقل است. خداوند انسان را برخوردار از عقل و کمال عقل قرار داده است. عقل را وسیله‌ای برای درک حقایق هستی قرار داده است و می‌توان این عقل را ارتقا داد تا درک ما از حقایق هستی بالاتر برود. این خصیصه فقط در انسان وجود دارد.
قدرت اختیار را به انسان داده است و مسئله توانمند بودن بر انجام کارها را به انسان داده است. از هر زمانی که زنبور خلق شده تا امروز همین کار را می‌کند، اما از زمانی که انسان خلق شده از غارنشینی شروع کرده تا امروز که پیشرفته شده است و این تغییر از برتری‌هایی است که خدا نصیب انسان کرده است. یکی از عنایاتی که خدا به انسان کرده است، اینکه دست انسان آزاد است که به انسان قدرت می‌دهد والا ما باید مانند چارپایان با دست هم حرکت می‌کردیم. دست کنایه از قدرت است و ما این دست باز را داریم.
همچنین خداوند آنچه در زمین است برای انسان قرار داده است. حضرت حق آن چنان حقیقتی است که برای انسان آنچه در زمین است، خلق کرده است. این یعنی ما را گرامی داشته است. در حدیثی قدسی از این فراتر آمده است که خداوند می‌فرماید بنده من، همه اشیاء را برای تو خلق کرده‌ام، اما تو را برای خودم خلق کردم. این یعنی ما را گرامی داشته است. دیگر اینکه، خداوند آسمان و زمین را مسخر ما قرار داده است، یعنی ما مسلط بر آسمان و زمین هستیم که بسیار مهم است.
در سوره جاثیه آیات 12 و 13 همین را می‌گوید که خداوند برای شما دریا را مسخر قرار داد تا کشتی در آن به فرمان خدا جریان پیدا کند. یک روز که دریا مواج می‌شود، هواشناسی بیان می‌کند که در دریا وارد نشوید و ببینید اگر همیشه بخواهد این طور باشد چطور خواهد شد. اما خدا این را مسخر انسان قرار داده است تا بهره ببرد. در ادامه دارد که ما شما را مسلط بر آسمان و زمین کردیم و این تسخیر از ناحیه خدا است.
شکوفایی ظرفیت‌هایی که خدا به مهم‌ترین مخلوق داده
پس انسان مهم‌ترین خلق است و برتری‌هایی به انسان داده شده و یکی از آنها گرامی داشتن انسان است و سه مورد را نیز در این زمینه بیان کردیم؛ یکی اینکه ما را به عقل کرامت بخشید، دیکر اینکه چیزی که در زمین است برای ما قرار داد و سوم اینکه آنچه در آسمان و زمین است، مسخر ما قرار داده است.
همچنین خداوند به انسان استعداد آموختن داده است و ما این ظرفیت را داریم. در سوره مبارکه نحل آیه 78 آمده است که خداوند شما را از شکم‌های مادرانتان خارج کرد، در حالی که چیزی نمی‌دانستید، یعنی نادانی محض بودید. سپس به شما اسباب علم را که چشم و گوش و قلب است داده شد که قضاوت کند چه چیزی خوب است و چه چیزی خوب نیست و این می‌شود آگاهی شما. لذا ما اگر بخواهیم انسان باشیم، باید این ظرفیت‌هایی که خدا به ما داده است به فعلیت تبدیل کنیم و به جایی برسیم.
انتهای پیام
