امید به آینده انقلاب بدون تحلیل مهدوی مبنا ندارد
استاد دانشگاه امام صادق(ع) گفت: ما با خوف و رجا نسبت به آینده محتوم و قطعی فراروی خود پیش می‌رویم، لذا اگر مهدویت را از بیانیه انقلاب بگیریم، مبنای جدی نخواهد یافت.
به گزارش ایکنا، نشست «الهیات امید در اندیشه امام خامنه‌ای» 20 آذر با حضور محمدهادی همایون، استاد دانشگاه امام صادق(ع) و حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا بهروزی‌لک به صورت مجازی برگزار شد.
همایون در این نشست با اشاره به تعبیر الهیات امید به عنوان موضوع نشست با بیان اینکه دو نوع نگاه به استفاده از تعابیر مطرح شده در الهیات مسیحی وجود دارد، گفت: در اصطلاح‌سازی برگرفته از ادیان باید با دقت کار کنیم، زیرا متون ادیانی مانند مسیحیت، تحریف شده است، البته برخی معتقدند حرف‌هایی در ادیان دیگر وجود دارد که با بررسی آن، قصور و کوتاهی‌های آنها را می‌توان، ازریابی کرد. لذا بنده در عین اینکه معتقدم در گفت‌وگوهای دینی خودمان باید مراقب تعابیر برگرفته از الهیات ادیان دیگر باشیم، ولی حساسیت زیادی هم ضرورت ندارد.
وی با بیان اینکه آینده کلی جهان مثبت و مبتنی بر خوش‌بینی است با اشاره به آیه شریفه 21 مجادله «كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِي إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ» افزود: در این آیه نسبت شخص و امت با آینده تبیین می‌شود، و آن سنت قومی الهی مبنی بر پیروزی جبهه الهی در برابر دشمنان است.
نسبت خوف و رجا با علم و ایمان
همایون با بیان اینکه در ادبیات قرآن کریم اساسا خوف و رجا و شدت خوف و رجا تعیین‌کننده علم و ایمان انسان است و هر قدر علم و ایمان بیشتر شود خوف و رجا هم بیشتر خواهد شد، اضافه کرد: در سوره مبارکه اعراف در آیه 46 «وَبَيْنَهُمَا حِجَابٌ وَعَلَى الْأَعْرَافِ رِجَالٌ يَعْرِفُونَ كُلًّا بِسِيمَاهُمْ وَنَادَوْا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ أَنْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَمْ يَدْخُلُوهَا وَهُمْ يَطْمَعُونَ» به اصحاب اعراف اشاره کرده و فرموده آنها کسانی هستند که بر بلندای بهشت و جهنم و بر آنها مسلط هستند؛ در تفسیر اعرافیون فرموده‌اند که ایشان ائمه هستند که سرنوشت همه انسان‌ها را از آن بالا می‌بینند، یعنی در اینجا هم ائمه خوف نسبت به سرنوشت پیروان و حتی خودشان دارند.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) تصریح کرد: با اشاره به برخی آیات دیگر مصداق دیگری برای اعراف تعیین شده و گفته شده که آنها متوسطین بین بهشتیان و جهنمیان هستند؛ با نگاه به رویکرد اول، ائمه کسانی هستند که بعد از آن که اصحاب و پیروانشان را وارد بهشت کردند بعد خودشان وارد آنجا می‌شوند، لذا اگر ایمان ما جدی باشد باید خوف و رجای ما تا آن صحنه یعنی حضور در بهشت تداوم یابد همان طور که ائمه در اوج خوف و رجا بودند و تا آخرین صحنه هم این خوف و رجا را نسبت به خود و پیروانشان دارند.
همایون با اشاره به آیه 47 اعراف «وَإِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاءَ أَصْحَابِ النَّارِ قَالُوا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ» اظهار کرد: این آیه می‌فرماید ما را با قوم ظالمین همراه نکن، یعنی نگرانی ائمه تا صحنه اعراف هم وجود دارد؛ ائمه تا آن لحظه خوف و رجا دارند در حالی که همه آفرینش برای آنها برپا شده است و در قرب آنها با خدا تردیدی نیست.
استاد دانشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: ماجرای خوف و رجا وقتی وارد صحنه اجتماعی و مأموریت یک امت می‌شود، هم هرقدر جلوتر می‌رویم باید خوف و رجای ما بیشتر شود؛ یعنی هم امید جدی‌تر و هم خطرات فراروی حرکت جدی‌تری است، خطراتی که ممکن است به علت عدم انجام وظیفه یا بر اثر تشدید دشمنی دشمنان باشد؛ رهبران انقلاب هم همیشه تاکید دارند که مبادا در این مسیر زمین بخوریم و باید مراقب باشیم.
وی افزود: ما 40 سال را پشت سر گذاشتیم؛ نگاه به گذشته در ایجاد امید به آینده کمک زیادی می‌کند و امید می‌دهد؛ راه هم صرفا با پایمردی و مقاومت شکل خواهد گرفت. اگر ما جریان مهدویت و ظهور را منقطع از قبل و بعد در نظر بگیریم، هیچگاه به آینده امیدوار نخواهیم بود؛ تنها شکلی که گذشته برای ما مفید باشد و به آینده امیدوار باشیم، اتصال مفهومی و نظری بین این دو بخش است.
بیانیه انقلاب بدون تحلیل مهدوی مبنا ندارد
وی افزود: ما از ایستگاه‌های مختلف عبور کرده‌ایم و در نهایت به ایستگاه ظهور خواهیم رسید؛ اینکه آیا خودمان به این ایستگاه خواهیم رسید یا اینکه مانند بنی اسرائیل و ... عبرت دیگران خواهیم بود بسته به تلاش ما دارد. ما با خوف و رجا نسبت به آینده محتوم و قطعی فراوری خود پیش می‌رویم، لذا اگر مهدویت را از بیانیه انقلاب بگیریم مبنای جدی نخواهد یافت. اگر مهدویت گوشه ذهن ما باشد و انقلاب را در تداوم کار انبیاء و ائمه ندانیم، باز امید برای ما مفهوم نخواهد داشت.
همایون با بیان اینکه اگر موضوع مهدویت و ماموریتی باشد که در مسیر آن در حال حرکت هستیم امید به خوبی برای ما تبیین خواهد شد، تصریح کرد: حضرت آقا تاکید دارند واقعیات باید ذیل سنت‌های الهی تفسیر شوند نه اینکه توهم و دل خوشی به خیالات داشته باشیم، سنت‌های الهی قاعده و قانون هستند و اگر براساس این قانون حرکت کنیم مشمول سنن می‌شویم، لذا بیانیه انقلاب بر تحلیل واقع بینانه آینده و حال تاکید دارد.
سختی‌های مسیر انقلاب طبیعی است
وی افزود: در دوره‌ای هستیم که سختی به اوج رسیده و ما را امیدوار می‌کند که به حد لازم و واقعی رسیده باشیم، این مسئله به ما امید می‌دهد که آینده خوبی داریم ولی در سطح فهم عمومی اطلاعات ما کمتر فرهنگی و در دسترس جامعه است، البته کسانی که شناخت بهتری از مسیر آینده دارند، آرام‌تر هستند و می‌دانند سختی‌های کنونی سختی‌های طبیعی است گرچه باید در فرهنگ عمومی هم این موضوعات تبیین شود و مردم در سختی‌ها با نارسایی اندیشه‌ای روبرو نشوند.
همایون تاکید کرد: این نگاه که ظهور، پدیده‌ای مستقل است و ربطی به انقلاب ما ندارد و در زمان خودش رخ خواهد داد، گاهی نگاه سنگینی بر اندیشه انتظار فعال و پویا دارد و باید مراقب این موضوع باشیم؛ اگر ما انتظار فعال داشته باشیم، می‌توانیم ظهور را تعجیل کنیم.
انتهای پیام
