اخلاق و ادب زینت حکمرانی اسلامی است / ضرورت دینی‌شدن معیارهای رقابت سیاسی

آیت‌الله عباس کعبی، عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره اهمیت توجه به مسئله حکمرانی اخلاقی در گام دوم انقلاب گفت: حکمرانی دینی چند پایه اصلی دارد؛ اولین پایه توحید و عبودیت خداوند است. پایه دوم خدمت به خلق است. سومین پایه حاکمیت ارزش‌های انسانی و اخلاقی در جامعه است و چهارمین پایه صیانت اجتماعی و مقابله با مفاسد است.

بیشتر بخوانید:

• بیانیه گام دوم سند راهبردی تحقق حکمرانی اخلاقی؛ چالش‌های پیش رو در دهه پنجم انقلاب
• بداخلاقی‌های سیاسی نتیجه ضعف خودسازی و ظرفیت پایین مسئولان است

وی با بیان اینکه در میان این چهار پایه ادب و اخلاق زینت حکمرانی اسلامی است، گفت: براساس آموزه‌های قرآن، سنت پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) ادب، متانت و اخلاق شایسته جزو ویژگی‌های اصلی کارگزاران نظام اسلامی و شیعیان امیرالمؤمنین علی(ع) است. خداوند تبارک و تعالی می‌فرماید: «قولوا للناس حسنا»؛ با مردم به نیکی سخن بگویید. قرآن کریم درباره برخورد مسلمانان با دشمنان می‌فرماید: «لَا يَجْرِمَنَّكُمْ شَنَآنُ قَوْمٍ عَلَىٰ أَلَّا تَعْدِلُوا ۚ اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَىٰ»؛ البته نبايد دشمنى گروهى شما را بر آن دارد كه عدالت نكنيد. عدالت كنيد كه آن به تقوا نزديكتر است. (مائده، 8).

شدت عمل با دشمن منافاتی با رعایت اخلاق ندارد

آیت‌الله کعبی اظهار کرد: در واقع از نگاه دین باید در مقابله با دشمنان نیز عدالت را رعایت کرد و عدالت در این موضع به این معناست که باید سخن محکم و منطقی خود را به دشمن برپایه اخلاق و تقوا و ادب بیان کرد و این منافاتی با شدت عمل در مقابل متخاصمان ندارد که خداوند می‌فرماید: «اشداء علی الکفار رحماء بینهم».

عضو مجلس خبرگان رهبری در ادامه با اشاره به حدیثی از امام معصوم(ع) بیان کرد: امام محمدباقر(ع) نیز می‌فرمایند مؤمنان با مودت و محبت با هم رفتار کنند و یکی به دیگری تهاجم و پرخاش نکند و لذا در جامعه اسلامی همه نیروهای معتقد به نظام و انقلاب از هر سلیقه نباید نسبت به یکدیگر بداخلاقی، بی‌ادبی و هجمه کنند. یکی از مصادیق «قول سدید»، «قول حسن» و دعوت به حکمت و موعظه حسنه، رعایت ادب و اخلاق اسلامی در روابط اجتماعی و سیاسی، به ویژه در میان کارگزاران نظام اسلامی است.

ضرورت سیطره اخلاق بر همه فعالیت‌‌ها در جامعه دینی

وی ادامه داد: بر این مبنا لازمه حکمرانی اخلاقی، عملیاتی کردن دستورات اخلاقی قرآن است که نه فقط جامعه اسلامی بلکه دشمنان را نیز در برمی‌گیرد و توجه قرآن و اسلام به این مسئله ما را به این مطلب می‌رساند که حکومت دینی وقتی از حکومت غیر دینی متمایز و متفاوت جلوه می‌کند که اخلاق‌محوری بر همه عرصه‌ها سیطره داشته باشد و فعالیت‌های مختلف سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی ذیل اخلاق انجام شود نه اینکه همچون حکومت‌های غیر دینی رسیدن به هدف به هر قیمتی اصالت پیدا کند و اخلاق و ارزش‌های انسانی به راحتی زیرپا گذاشته شود.

آیت‌الله کعبی درباره دلایل کمرنگ شدن توجه به اخلاق در میان کارگزاران و مدیران کشور نسبت به سال های ابتدایی انقلاب اسلامی گفت: ریشه اخلاق‌مداری و توجه به ادب اسلامی آراسته شدن به آداب توحیدی و تأسی به سیره پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) و تربیت شدن بر چنین مبنایی است لذا به هر میزان که کارگزار دولت اسلامی و فعال سیاسی از لحاظ ایدئولوژیک پایه معرفت دینی قوی و التزام بالای عملی به اصول دین داشته باشد به همان میزان بیشتر به زینت اخلاق و ادب آراسته می‌شود و به همان میزان که سطحی‌نگر باشد و آموزه‌های دینی را نه برمبنای تعقل، معنویت و سخن حکمت‌آمیز که برمبنای احساسات، هیجانات و اطلاعات ناقص فراگرفته باشد، دچار عدم تحمل، صبر و سعه صدر شده و همین مسائل زمینه بداخلاقی‌های سیاسی را فراهم می‌کند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار کرد: اینکه در انتخابات شاهد افزایش این بداخلاقی‌ها هستیم به دلیل آن است که رقابت‌های سیاسی از معیارهای منفی، غیردینی و منطبق با الگوهای حکمرانی لیبرال دموکراسی، که در آنها هدف وسیله را توجیه می‌کند، پیروی کند و لازم است معیارهای رقابت سیاسی دینی که همان جدال احسن، سبقت در خیرات و شایسته‌سالاری است در فضای انتخابات جایگزین این معیارهای نادرست غربی و غیر دینی شود.

«فاستبقوا الخیرات»؛ مبنای رقابت سیاسی در نگاه دینی

آیت‌الله کعبی بیان کرد: امسال با توجه به تأکید مقام معظم رهبری بر ضرورت رعایت ادب و اخلاق، لازم است فضای انتخابات و رقابت‌های سیاسی به سمت اخلاق‌گرایی حرکت کرده و نامزدها در عرصه رقابت منطبق بر الگوی قرآنی «فاستبقوا الخیرات» و «یستمعون القول فیتبعون احسنه» عمل کنند و تا مردم نیز در یک فضای آرام و با فکر و تأمل بتوانند سرنوشت خود را در مسیری صحیح انتخاب کنند.

عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری در پایان اظهار کرد: قطعاً دشمنان به دنبال غبارآلود کردن فضای سیاسی کشور و ایجاد دوقطبی‌های انحرافی تا فرارسیدن انتخابات هستند که از این طریق معیارهای گزینش مردم را به نفع منافع خود تغییر دهند، لذا لازم است نخبگان و دلسوزان در جهت بصیرت‌بخشی به مردم و تبیین ماهیت اقدامات فتنه‌گانه دشمن به طور فعال وارد میدان شوند تا هر دو  توصیه رهبر معظم انقلاب درباره انتخابات؛ مشارکت حداکثری و انتخاب اصلح، عملی شود.