مشاوران اقتصادی کاندیداها اطلاع کافی از علم اقتصاد ندارند
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان گفت: نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری تصور درستی از اقتصاد ندارند و دانش اقتصادی خود را از فضای رسانه‌ای کشور و مشاورانی دریافت می‌کنند که تحت تأثیر همین فضای رسانه‌ای هستند و اطلاع کافی از علم اقتصاد ندارند.
شهرام معینی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره دیدگاه‌های اقتصادی نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری، اظهار کرد: تقریباً همه کاندیداها حتی آنهایی که اقتصاد خوانده‌اند، دانش اقتصادی‌شان را از رسانه‌ها یا مشاوران خود می‌گیرند و آنچه در فضای رسانه‌ای کشور ما به‌خصوص در صداوسیما راجع به اقتصاد گفته می‌شود، بسیار بدآموزی دارد؛ حتی دانشجویی که در رشته اقتصاد تحصیل می‌کند، یک‌سری مطالب را از اساتید خود می‌شنود و یک‌سری مطالب دیگر را از رسانه‌ها و به‌خصوص صداوسیما که تقریباً می‌توان گفت این مطالب بدون استثنا غلط است.
وی افزود: این مطالب به‌صورت بسیار شدید پمپاژ شده است و رسانه‌های فرعی‌تر مثل خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها تحت تأثیر مطالبی هستند که در صداوسیما مطرح می‌شود و این مطالب مدام پژواک پیدا می‌کند، برخی از مسئولان نیز این‌ها را نقل می‌کنند و حتی بسیاری از کسانی که اقتصاد خوانده‌اند و همکار ما در دانشکده‌های اقتصاد هستند نیز تحت تأثیر این مطالب قرار دارند و ما از آنها می‌پرسیم که منبع این مطالب چیست و کدام کتاب مرجع اقتصادی این‌ها را می‌گوید؟ این افراد مطالب را از صداوسیما می‌شنوند و با مطالبی که در کتاب‌ها خوانده‌اند، آمیخته می‌کنند.
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه اصفهان تصریح کرد: با توجه به مطالبی که در کشور ما به‌خصوص در صداوسیما راجع به مسائل اقتصادی بیان می‌شود، کاندیداها در درجه اول به شدت تحت تأثیر این فضا هستند و از طرف دیگر، همه آنها سعی کرده‌اند مشاور اقتصادی داشته باشند، آن هم مشاورانی که خودشان در همین فضا پرورش یافته‌اند، یعنی دکترای اقتصاد دارند، ولی بعضاً مناسب این رشته نبوده‌اند، یا بعضاً از رانت استفاده کرده‌اند و تقریباً چیزی از آنچه راجع به اقتصاد خوانده‌اند، متوجه نشده‌اند و فقط همان مطالبی را که خارج از فضای علمی و آکادمیک اقتصاد، به‌خصوص در رسانه اصلی کشور شنیده‌اند، تکرار می‌کنند و به کاندیداها مشاوره می‌دهند.
معینی ادامه داد: به نظر من، کاندیداها تصور بسیار کج و معوجی از اقتصاد دارند و بخش عمده‌ای از مطالبی که راجع به پیشرفت اقتصادی بیان می‌کنند، نادرست است، ولی این تقصیر خود آنها نیست، بلکه تا حد زیادی تقصیر صداوسیما و مشاورانی است که علم اقتصاد را نیاموخته‌اند و فقط مدرک گرفته و سعی کرده‌اند خود را به افراد ذی‌نفوذ نزدیک کنند و اکنون طرف مشاوره و مشورت کاندیداها هستند.
وی بیان کرد: نکته مهمی که در خصوص برنامه‌های ارائه شده از طرف کاندیداها وجود دارد، مصادره به مطلوب است. یعنی مثلاً اگر قرار باشد کسی را راهنمایی کنیم تا به مقصد مورد نظرش برسد، یا مسیر را بلد هستیم و دقیق برایش توضیح می‌دهیم، یا اینکه بلد نیستیم و در این صورت، یک‌سری حرف‌های کلی می‌زنیم؛ مثلاً می‌گوییم با افراد خبره مشورت کن و برای مسیری که در پیش داری، برنامه‌ریزی انجام بده و بهترین راه را انتخاب کن. این حرف‌ها کلیدهایی است که ظاهراً به هر قفلی می‌خورد، ولی هیچ قفلی را باز نمی‌کند. بخشی از صحبت‌های کاندیداها کاملاً تهی از معناست و اصطلاحاتی مثل نقدینگی سرگردان یا هدایت نقدینگی که بر زبان می‌آورند، در علم اقتصاد وجود ندارد و از اکتشافات صداوسیما است.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان اضافه کرد: باقی دیدگاه‌ها و صحبت‌های کاندیداها، یک‌سری کلیات محسوب می‌شود، مثل اینکه باید از راه برنامه‌ریزی تورم را کاهش و اشتغال را افزایش داد. در واقع، مشکل برنامه‌هایی که کاندیداها ارائه می‌دهند، همین کلی‌گویی‌هاست و اگر این برنامه‌ها واقعی بود و امکان عمل به آنها وجود داشت، مشکل همه کشورها حل می‌شد و آنچه کاندیداها متوجه آن نیستند، ماهیت رقابتی اقتصاد است و اینکه در ساختار جهانی امکاناتی برای پیشرفت وجود دارد که هر کشوری نمی‌تواند از آنها استفاده کند. اگر برنامه‌های اغلب کاندیداها را بررسی کنید، متوجه می‌شوید که یا کلی‌گویی است یا انشانویسی یا بیان آرزو و یا حرف نادرست که می‌توان یکی یکی آنها را حذف کرد و آن وقت، چیزی از این برنامه‌ها باقی نخواهد ماند.
وی اظهار کرد: کسانی که دانش تخصصی در زمینه اقتصاد دارند، دیدگاه‌های خود را تا حد زیادی بیان می‌کنند، ولی این در عمل مؤثر نیست، چون این علم آن‌قدر با دیدگاه‌های شبه علمی آمیخته شده است که برای رسانه‌ها درستی یا نادرستی دیدگاه‌ها و مطالب مشخص نیست. متأسفانه در فضای اقتصادی ایران به دلایل مختلف این اتفاق رخ داده است که بخشی از آن به پیچیدگی علم اقتصاد برمی‌گردد، بنابراین این رشته به افراد خاصی نیاز دارد. از طرف دیگر، در کشورهای مختلف مکانیسم‌هایی تعریف شده است که از طریق آنها، افراد حاضر در رشته اقتصاد رده‌بندی و تعدادی از آنها به‌عنوان بزرگان این رشته شناخته می‌شوند و بقیه نگاه می‌کنند که بزرگان علم اقتصاد چه می‌گویند تا در آن چارچوب اظهار نظر کنند.
معینی افزود: در ایران، اولاً گفته می‌شود که دیدگاه بزرگان علم اقتصاد در دنیا غلط است و ما خودمان علم اقتصاد دیگری در اختیار داریم و دوماً، کسانی که به‌عنوان اقتصاددان شناخته می‌شوند، مطالب کاملاً متضاد با یکدیگر بیان می‌کنند که باید ریشه‌یابی شود چرا این اتفاق رخ داده است؛ یکی به این دلیل که بسیاری از افراد وارد این رشته شده‌اند، بدون توجه به ماهیت آن و بعضاً برخی از آنها مورد حمایت قرار گرفته، به هر نحوی مدرکی به آنها داده شده و در موقعیت خوبی به کار گرفته شده‌اند و اگر به آنها گفته شود که اطلاع کافی از دانش اقتصاد ندارند، ناراحت می‌شوند.
وی ادامه داد: بنابراین باید مثل کشورهای دیگر مکانیسمی برای رده‌بندی اقتصاددانان وجود داشته باشد تا مشخص شود چه کسانی تسلط بیشتری بر این علم دارند، یا حداقل کسی باید در مجموعه حکمرانی وجود داشته باشد که قادر به تشخیص این معنا باشد. در حال حاضر، بعضی حرف‌های مضحک از قول برخی کاندیداها بیان می‌شود که عده‌ای آنها را به دستاویزی برای هدف قرار دادن آن کاندیدا تبدیل می‌کنند، ولی کاندیداها مقصر نیستند و معنای این حرف‌ها را درک نمی‌کنند و به کسانی که طرف مشورت آنها هستند، اعتماد کرده‌اند و در موقعیتی نیستند که بتوانند وضعیت این مشاوران را تشخیص دهند.
انتهای پیام
