بحرالعلوم: تحقق 10 میلیون حافظ قرآن در گرو اراده مسئولان / اخوان صباغ: توبه از گذشته و برنامه‌ریزی برای آینده

به گزارش ایکنا، برنامه مصباح شبکه قرآن و معارف سیما شب گذشته هفتم مهرماه با حضور محمدمهدی بحرالعلوم، معاون آموزش مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و مسئول دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم به موضوع حفظ قرآن کریم و بررسی عملکرد دستگاه‌ها در این حوزه پرداخت.

بحرالعلوم در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به اینکه در حوزه حفظ قرآن فعالیت‌ها به دو حوزه تخصصی و عمومی تقسیم می‌شود، گفت: در حوزه حرفه‌ای توفیقات خوبی داشته‌ایم که آخرین نمونه آن کسب رتبه اول مسابقات بین‌المللی قرآن کشور کرواسی از سوی نماینده ایران بود. از این دست موفقیت‌ها در حوزه تخصصی بسیار زیاد بوده اما وقتی وارد فضای عمومی می‌شویم وضعیت متفاوت می‎شود. در حوزه عمومی آن اتفاق و حرکت نهضت گونه که باید انجام می‌شد را شاهد نبوده‌ایم، بنابراین وضعیت عمومی حفظ قرآن به هیچ وجه خوب نیست اما در سطح حرفه‌ای موفقیت‌های خوبی داشته‌ایم.

وی در ادامه به فعالیت‌های صورت گرفته از سوی ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم پرداخت و افزود: اواخر سال 99 شروع به پایش عملکرد دستگاه‌های عضو ستاد کردیم تا مشخص شود دستگاه‌های عضو ستاد(11 عضو حقوقی و شش عضو حقیقی) چه اقداماتی انجام داده‌اند، پس از پایش مشخص شد تنها 10 درصد از وظایف دستگاه‌ها در حوزه حفظ انجام شده، 20 درصد در حال انجام است و 70 درصد این وظایف عملیاتی نشده است.

بحرالعلوم در مورد انتشار نتایج این پایش، تصریح کرد: بازخورد این موضوع را به بالاترین مقامات مسئول دستگاه‌های عضو ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم رسماً و کتباً اعلام کردیم و به دنبال این هستیم تا در نیمه دوم امسال نتیجه این اعلام را باز هم پایش کنیم، یعنی وضعیت دستگاه‌ها را بعد از گزارش اشکالات به بالاترین مقام مسئول را مورد پایش قرار خواهیم داد.

مسئول دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم با تأکید بر اینکه منکر فعالیت‌های خوب دستگاه‌ها در حوزه حفظ قرآن کریم نیستیم، بیان کرد: با وجود اقدامات صورت گرفته اما باید این را بدانیم که کار در حوزه حفظ عمومی قرآن کریم یک حرکت نهضت‌گونه و جهادی نیاز دارد و از این طریق است که می‌توانیم به مطالبه 10 میلیون حافظ قرآن که از سوی مقام معظم رهبری مطرح شده است، برسیم.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به این سؤال که برای رسیدن به این مطالبه و با وجود سپری شدن 10 سال از طرح اولیه آن، باید از کجا شروع کنیم؟ گفت: یکی از مجموعه‌هایی که نتایج پایش را ارائه دادیم، شورای توسعه فرهنگ قرآنی بود. در جلسه‌ای که به همین منظور برگزار شد سؤالات اساسی مهمی مطرح شد و همانجا اعلام کردیم برای رسیدن به 10 میلیون حافظ قرآن باید وضعیت فعلی را تغییر داد و یا به اصلاح «زیر میز زد». وقتی 10 سال حرکت کرده‌ایم و به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم یعنی ایرادهایی وجود داشته است. در همان جلسه پس از طرح نظرات متعدد، نهایتاً به این نتیجه رسیدیم که چندین گزاره اصلی را با کارشناسان و متخصصان این حوزه به بحث بگذاریم و مشخص کنیم که به عنوان مثال آیا رسیدن به 10 میلیون حافظ قرآن قابلیت تحقق یافتن دارد یا یک موضوع محال است؟ حدود 25 گزاره مربوط به حفظ قرآن مشخص و با کارشناسان در میان گذاشته شد، در نهایت به چند مسئله اصلی رسیدیم، یکی از مسائل این بود که مشکل از نوشته ها نیست، روی کاغذ همه چیز خوب است و تغییر اینها دردی را دوا نمی کند بلکه مشکل اصلی از همت‌ها، اراده‌ها، انگیزه‌ها و خواست‌های آدم‌هایی که اینجا مسئولیت دارند، است.

بحرالعلوم در ادامه به بیان تجربیاتی که از پایش دستگاه‌ها به دست آمده اشاره کرد و گفت: در یکی از دستگاه‌ها 12 مسئولیت در حوزه حفظ تعریف شده است، وقتی برای پایش در همان دستگاه حضور یافتیم و شروع به برشمردن وظایف کردیم، صادقانه اعلام کردند تا آن لحظه حتی وظایف را نیز نخوانده‌اند. در چنین شرایطی نباید انتظار تحقق 10 میلیون حافظ قرآن داشته باشیم. البته همان دستگاه بعد از پایش و اعلام نتایج حرکت‌هایی را آغاز کرده است.

معاون آموزش مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه در ادامه با اشاره به اینکه باید سازوکارهای نظارتی وجود داشته باشد تا بتوانیم با استفاده از آنها نظارتی همه جانبه بر دستگاه‌ها داشته باشیم، گفت: یکی از مسائلی که در بسیاری از مسائل و از جمله حفظ قرآن کریم وجود دارد این است که بازخواست جدی از مدیران و مسئولان به عمل نمی‌آید، یعنی یک مسئول بعد از ترک فعل مورد بازخواست قرار نمی‌گیرد که در مورد مسائل مختلف چه عملکردی داشته است.

مسئول دبیرخانه ستاد راهبری طرح ملی حفظ قرآن کریم در پاسخ به این سوال که چه زمانی و از سوی چه نهاد یا شخصی باید بحث نظارت صورت بگیرد، بیان کرد: در دبیرخانه ستاد چند تصمیم گرفته ایم، یکی از این تصمیمات ارائه نتایج پایش هر دستگاه به بالاترین مقام مسئول آن دستگاه بوده است. تصمیم دیگر این است که نتایج پایش دوم که نیمه دوم امسال انجام می شود را به صورت یک گزارش کار خددمت مقام معظم رهبری ارائه خواهیم داد. این دو تصمیم می تواند به عنوان یک تصمیم نظارتی مورد لحاظ قرار گیرد.

بحرالعلوم در بخش دیگری از این گفت‌وگو به تعریف حافظ قرآن در سند ملی حفظ اشاره و اظهار کرد: در این سند به کسی حافظ قرآن اطلاق می‌شود که حافظ کل یا بخش عمده‌ای از قرآن باشد، با این تفاسیر تعداد حافظان قرآن کریم در کشور شاید حدود 30 تا 40 هزار نفر باشد. همه این موارد مطرح شد اما نباید از اقدامات خوبی که در حال انجام است غافل شویم، دوستان ما در آموزش و پرورش کارهایی را در کتاب‌های درسی، بازآموزی معلمان ابتدایی، پیش دبستانی و آغاز کرده‌اند که مطلوب است. در نیروهای مسلح نیز پیش‌بینی‌های خوبی برنامه‌ریزی شده است و در سازمان دارالقرآن هم اخیراً ستادی شکل گرفته تا کارها به خوبی پیگیری شود.

بر اساس گزارش ایکنا در بخش دیگری از این برنامه حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی اخوان صباغ، رئیس سازمان دارالقرآن الکریم به صورت تلفنی روی خط برنامه آمد تا به بیان مطالبی بپردازد.

وی در ابتدای صحبت‌های خود و در پاسخ به این سؤال که به عملکرد خود در زمینه حفظ قرآن کریم چه نمره‌ای می دهید، گفت: همانطور که گفته شد در فضای حفظ باید جدی‌تر و با روحیه جهادی بیشتری حرکت کنیم، با توجه به منویات مقام معظم رهبری قطعاً باید با یک نگاه جهادی به این حرکت ادامه دهیم، در این بخش نمی‌توانیم نمره خوبی به خودمان بدهیم و بر اساس قولی که وجود دارد باید از گذشته توبه کنیم و برای آینده برنامه بهتری بچینیم.

وی در ادامه به اقدامات سازمان دارالقرآن در زمینه حفظ قرآن کریم پرداخت و افزود: این سازمان تا کنون 16 دوره از آزمون‌های تخصصی حفظ قرآن کریم را برگزار کرده و هفدهمین دوره این آزمون‌ها هم در حال آماده شده است. این 16 دوره تجربه بالایی در اختیار ما گذاشته است. اعظای مدرک تخصصی حفظ قرآن که بالاترین مدرک حفظ قرآن است فرصت ویژه‌ای است که به برکت جمهوری اسلامی در اختیار حافظان قرآن قرار گرفته است.

اخوان صباغ در ادامه به برگزاری آزمون‌های عمومی قرآن کریم نیز اشاره کرد و گفت: از سال گذشته حرکتی برای برگزاری آزمون حفظ عمومی قرآن شکل گرفت و آیین‌نامه‌ای که از قبل تدوین شده بود بازنگری و تیرماه امسال ابلاغ شد. از شهریورماه مقدمات اجرایی کار را فراهم کردیم و با هماهنگی هایی که با ستاد داشتیم بنا بر این شد از نیمه دوم سال عملیات اجرایی آزمون‌های حفظ عمومی را اجرا کنیم.

رئیس سازمان دارالقرآن الکریم در پایان صحبت‌های خود در مورد خصوصیات آزمون عمومی حفظ قرآن کریم، تصریح کرد: خصوصیت آزمون عمومی حفظ این است که برخلاف آزمون تخصصی همه حافظان قرآن کریم از یک تا 30 جزء می‌توانند در 10 مقطع در این آزمون شرکت کنند. نقطه قوت این آزمون هم این است که ظرفیت مؤسسات و نهادهایی که در فضای حفظ قرآن فعال هستند مورد استفاده خواهد شد.

بر اساس گزارش ایکنا در بخش دیگری از این برنامه محمدمهدی بحرالعلوم، به بیان بخش پایانی صحبت‌های خود پرداخت و گفت: از رسانه‎های قرآنی به خصوص شبکه قرآن و خبرگزاری قرآن درخواست می‌کنیم که مطالبه‌گر باشند و کار را رها نکنند. درخواست ما این است که دستگاه‌های عضو ستاد را نقد کنید و میزان اجرایی شدن وظایفی که اسناد برای آنها تعریف کرده است را مورد مطالبه قرار دهند.