نگاهی به محصولات قرآنی «دبستانی‌ها»

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدکاظم رحیمی، مدیرعامل مؤسسه دبستانی‌ها که زیر نظر مرکز نوآوری و خلاقیت اشراق فعالیت دارد در گفت‌وگو با ایکنا، در معرفی فعالیت دانش‌بنیانی که از سوی این شرکت به منظور تولید محصولات فرهنگی مذهبی انجام می‌شود، گفت: محور فعالیت ما، فضای مجازی و اپلیکیشن‌های مربوط به رده سنی کودک و نوجوان است. این مؤسسه با همت جمعی از دغدغه‌مندان فرهنگی از سال 1392 در حوزه تولید و بازفرآوری محصولات در فضای مجازی، فعالیت حرفه‌ای خود را آغاز کرد.

وی افزود: در دنیای مدرن و به ویژه بعد از همه‌گیری ویروس کرونا، کودکان بیش از پیش درگیر گوشی‌های هوشمند شده‌اند و بخش فراوانی از مصرف‌کنندگان فضای مجازی را شکل داده‌اند. اغلب والدین دغدغه‌مند نگران حضور فرزندانشان در فضای مجازی هستند.

رحیمی بیان کرد: از اپلیکیشن‌هایی که توسط مؤسسه دبستانی‌ها ایجاد شده می‌توان به ماهک، سنجابک، سلام، آیه، الفبای مهربانی، ماه نو، ماه TV، ماه آموز و مدرسه ایران اشاره کرد. این مؤسسه به‌منظور توزیع هدفمند محتوای دیجیتال، موفق شد از اولین استارتاپ خود با عنوان اپلیکیشن «ماهک» در سال 1397 رونمایی کند. ایده اصلی این مجموعه، بازفرآوری و ارائه مجدد انبوهی از محتواهای تولید شده توسط دستگاه‌های فرهنگی و توزیع هوشمند و سریع آن‌ها از طریق فضای مجازی برای تمامی کودکان و نوجوانان فارسی‌زبان بوده است.

وی در توصیف اپلیکیشن ماهک، اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین تأکیدات رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر به افسران جنگ نرم و آتش به اختیاران دفاع از حوزه فکر و اندیشه در فضای مجازی، تولید محتوای مناسب و توزیع حرفه‌ای آن در این زمینه بوده و هست. «ماهک» بیش از سه سال است که به این درخواست لبیک گفته و با این ایده متولد شده و در این مسیر تجربیات تلخ و شیرین زیادی را ثبت کرده و در حال حاضر نیز در همین مسیر در حال انجام وظیفه است.

مدیرعامل مؤسسه دبستانی‌ها با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این استارتاپ همراهی یک تیم بیست نفره و متخصص در حوزه‌های محتوایی، برنامه‌نویسی، IT و تولید زیرساخت‌های فناورانه فرهنگی است که متوسط تحصیلات این مجموعه، کارشناسی ارشد به بالا است، گفت: در شش‌ ماهه نخست سال 1398 از میان 135 هزار برنامه موجود در کافه بازار، اپلیکیشن ماهک به‌عنوان تنها برنامه منتخب حوزه «کتاب و کتابخوانی» و تنها برنامه منتخب حوزه «کودک و نوجوان» انتخاب ‌شد.

وی ادامه داد: مجموع محتواهای فارسی دریافت شده از ناشران و تولیدکنندگان محتوا بالغ بر 10 هزار عنوان محتوا است که این اپلیکیشن تا امروز حدود نیمی از این تعداد را منتشر کرده است. از ویژگی‌های این اپلیکیشن، ارزیابی محتوایی بر اساس شاخص‌های تربیتی و فرهنگی تمامی آثار و محصولات قبل از هرگونه انتشار است. ماهک کاملاً رایگان بوده و تاکنون بالغ ‌بر چهار میلیون دانلود محتوا داشته است و صد‌ها هزار ساعت مطالعه جدید در بخش کودک و نوجوان در فضای مجازی تولید کرده است.

رحیمی عنوان کرد: در اپلیکیشن ماهک، مخاطبان بر اساس تعیین سن خود می‌توانند به ‌تناسب طبقه سنی انتخاب‌شده از محتواهای موجود با مزیت توزیع ناظر به نیاز هر طبقه مخاطبی بهره‌مند شوند تا والدین بتوانند دسترسی امن و قابل ‌اعتمادتری برای کودکان در فضای مجازی داشته باشند. ماهک تاکنون حدود سیصدهزار نصب داشته که از مجموع نصب‌های انجام شده در طول این سه سال در حال حاضر در مجموع مارکت‌های اندرویدی مانند گوگل‌پلی، بازار و مایکت بیش از 60 هزار نصب فعال ثبت شده است. اپلیکیشن ماهک دارای مجوز رسمی از معاونت رشد وزارت آموزش و پرورش است و می‌تواند در تمام مدارس کشور به راحتی تبلیغ و توزیع شود. مؤسسه دبستانی‌ها با ناشرین مختلف کودک و نوجوان تفاهم‌نامه همکاری دارد و مجوز رسمی انتشار هزاران عنوان کتاب داستان و نشریات و تولیدات رسانه‌ای و چندرسانه‌ای آن‌ها را در اختیار دارد. ناشرانی مانند جمال، کیهان بچه‌ها، شاهد کودک و نوجوان، پوپک و سنجابک، ملیکا، آستان قدس رضوی، آستان مقدس حضرت معصومه (س) و ... .

مدیرعامل مؤسسه دبستانی‌ها اظهار کرد: زیرساخت اندرویدی «ماهک»، یکی از برجسته‌ترین زیرساخت‌های فناورانه توسعه‌یافته حوزه کتاب‌خوانی، اطلاع‌رسانی و مدیریت محصولات و خدمات فرهنگی با رویکرد تعامل دوسویه با مخاطب، در فضای مجازی است. در حال حاضر مراکز و مؤسسات فرهنگی متعددی از این زیرساخت برای توزیع محتواهای خود و توسعه آن با توجه به نیاز خود بهره می‌برند. نمونه این مراکز عبارتند از بخش بین‌الملل دفتر مقام معظم رهبری، مجمع جهانی اهل بیت، کیهان بچه‌ها، سلام بچه‌ها، پوپک، سنجابک و مجلات، نشریات، نهادها و سازمان‌های خصوصی و دولتی دیگر.

وی با ذکر این مطلب که با توجه به محدودیت‌هایی که پس از شیوع ویروس کرونا ایجاد و منجر به تعطیلی مدارس، مساجد و اماکن فرهنگی شد، گفت: ماهک در همین راستا، در چالش ملی کرونا امتیاز و عنوان برتر را کسب کرده است. ماهک علاوه بر کتاب کودک و نوجوان، فیلم و کارتون، آموزش‌های مهارتی و ورزشی، مسابقات و پویش‌های متعددی برگزار می‌کند.

معرفی برخی از محصولات این مؤسسه

رحیمی در معرفی برخی دیگر از محصولات مؤسسه دبستانی‌ها، عنوان کرد: اپلیکیشن سنجابک، کتابخوان آفلاین کودکان است که کتاب، نشریات و محتواهای مکتوب با امکان پرداخت درون برنامه‌ای در دسترس کاربران است. در سنجابک همه محتواهای منتشر شده، با همکاری ناشران و با رعایت حق نشر، به صورت قانونی بر روی اپلیکیشن منتشر می‌شود.

وی ادامه داد: اپلیکیشن آیه نیز مصحفی است که این امکان را به کاربر می‌دهد تا بتواند سوره‌های قرآن کریم را با قرائت قاریان مختلف در اختیار مخاطبان خود قرار دهد. دسترسی و استفاده از این اپلیکیشن کاملاً رایگان است. در صورتی که کاربری محتوایی را یک بار دانلود کند، صوت مزبور برای همیشه در دسترس وی خواهد بود. طبق نظراتی که از اپلیکیشن کودکان ماهک داشتیم به این نکته اشاره می‌شد که بخش قابل توجهی از مخاطبان این اپ را نوجوانان تشکیل داده‌اند. با وجود دشواری‌های راه‌اندازی استارتاپ جدید، تیم دبستانی‌ها اپلیکیشن مستقلی را برای مخاطب نوجوان 9 تا 16 سال طراحی و با نام «ماه نو» منتشر کرد. «ماه نو» کتابخوانی است ویژه نوجوان با اقتضائات، نیازها و ضرورت‌های این دوره سنی است.

رحیمی اظهار کرد: اپلیکیشن سلام نیز یک کتابخوان کودک و نوجوان است که محتواهای مکتوب مانند کتاب، نشریات و محتواهای رسانه‌ای کودک و نوجوان را به پنج زبان در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. ماه ‌TV نیز یک VOD کودک و نوجوان است که محتواهای رسانه‌ای مانند انیمیشن، کارتون، پادکست و سریال‌های کودک و نوجوان را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد. می‌توان با درست کردن یک حساب کاربری، فیلم‌های مورد علاقه را در موبایل، تماشا کرد. ماه‌آموز نیز شامل دوره‌های متعدد مهارتی و محتوایی است که در سبک زندگی امروز فرزندان نقش مهم و حیاتی دارند. از مزیت‌های اصلی این اپلیکیشن دسترسی به حجم زیادی از دوره‌های آموزشی برای مخاطبان با دوره‌های سنی متفاوت است. از امکانات دیگر این اپلیکیشن ارائه مدرک معتبر برای دوره‌هایی است که مخاطبان به آن نیاز دارند.

وی با اشاره به اپلیکیشن مدرسه ایران، گفت: این اپلیکیشن یک مدرسه مجازی به وسعت کل سرزمین ایران است که همه دانش‌آموزان فارغ از هرگونه مشخصاتی می‌توانند از این محتواها برای ارتقا یا تمرین تحصیلی خود استفاده کنند. در مدرسه ایران نیز تک تک محتواهای منتشر شده، با همکاری تولیدکنندگان و با رعایت حق پخش، به صورت قانونی روی اپلیکیشن منتشر می‌شود. الفبای مهربانی نیز اپلیکیشنی است که طراحی شده تا فرزندان بتوانند به راحتی خواندن و نوشتن را در 45 درس آموزش ببینند. در الفبای مهربانی این امکان به وجود آورده‌ایم که حروف عربی و فارسی به همراه آواهای آن به خوبی به کودکان آموزش داده شود.