از عقدکنان تا خوردن آجیل مراد

ماه مبارک رمضان جایگاه والایی در فرهنگ اسلامی و زندگی مسلمانان دارد و به‌ همین دلیل، از گذشته‌های دور، آداب و رسوم و آیین‌های ویژه‌ای برای آن تعریف شده است که بخش بسیاری از آنها با گذشت زمان و تغییر و تحول در فرهنگ و سبک زندگی مردم به دست فراموشی سپرده شده‌اند. ارنواز فیروزیان، دکترای ادبیات تطبیقی و پژوهشگر فرهنگ و ادب عامه در سلسله یادداشت‌هایی که به‌‌مناسبت ماه مبارک رمضان در اختیار خبرگزاری ایکنا قرار داده است، به آداب این ماه در فرهنگ اصفهان قدیم می‌پردازد.

قسمت هشتم: آداب و رسوم بیست‌وهفتم ماه رمضان

در قدیم، مردم اعتقاد داشتند زن و مردی که در روز بیست‌وهفتم ماه رمضان عقد کنند، خوشبخت می‌شوند. سنت هدیه دادن به نوعروس در اکثر نقاط استان اصفهان هنوز پابرجاست، خانواده داماد افطاری تهیه می‌کنند و همراه با میوه، آجیل، پشمک و هدیه نوعروس در شب بیست‌وهفتم رمضان به خانه تازه عروس می‌روند.

از دیگر آداب و رسوم زیبایی که در ماه رمضان انجام می‌گرفت، دوختن پیراهن مراد بود؛ این مراسم در روز بیست‌وهفتم ماه رمضان در اکثر شهرها و روستاهای استان برگزار می‌شده است. زنانی که بیماری در خانه داشتند یا بچه‌دار نمی‌شدند، یا کودک از دست داده بودند، پیراهن مراد می‌دوختند. به این ترتیب که پارچه‌ای تهیه کرده، به مسجد می‌بردند و بعد از نماز مغرب و عشا، آن را در مسجد می بریدند و می دوختند.

از آنجا که امر ازدواج بسیار حائز اهمیت است و در اسلام سفارش زیادی به این مهم شده، رسم جالبی برای بازگشایی بخت در شب بیست‌وهفتم رمضان انجام می‌گرفته است. این رسم چنین بوده که شب بیست‌وهفتم رمضان، دختران دم بخت، مقداری گردو تهیه کرده، از پله‌های مسجدجامع بالا می‌رفتند، در هر پله، یک عدد گردو را زیر پا می‌گذاشتند و زمانی که به بالای مسجد می‌رسیدند، دعایی مخصوص می‌خواندند و معتقد بودند، این‌گونه بخت دختر باز شده و همسر مناسبی پیدا می‌کند.

یکی دیگر از رسوم این روز، خوردن آجیل مراد بوده است که باید توسط افرادی که محمد، علی و فاطمه نام داشتند، تهیه می‌شد. این آجیل شامل خرما، پسته، فندق، نخودچی، بادام و شکر بود. در این روز، زنان و مردان حاجت‌مند از این آجیل می‌خوردند و نذر می‌کردند که به حاجاتشان برسند تا سال دیگر آنها نیز آجیل مراد در میان مردم پخش کنند.