به گزارش ایکنا، با فرارسیدن روزهای آخر ماه رمضان و عید فطر، سوالات و ابهاماتی درباره زکات فطریه برای مردم پیش میآید و هر سال تکرار میشود. با توجه به اهمیت این موضوع پاسخ برخی از این سوالات را از زبان حجتالاسلام والمسلمین محمدحسین فلاحزاده، کارشناس مسائل فقهی بخوانید.
پرداخت زکات فطره بر چه کسانی واجب است؟
یکی از اعمال واجب در روز عید فطر پرداختن زکات فطره است. زکات فطره بر کسانی واجب است که در شب عید فطر اولاً مکلف باشند و ثانیاً فقیر نباشد و ثالثاً نانخور دیگران هم محسوب نشوند. کسانی که دارای این شرایط هستند زکات فطره را باید بپردازند.
زکات فطره تنها مخصوص روزهداران نیست بلکه آنهایی هم که عذری داشتهاند و یا عمداً روزه نگرفتهاند باید زکات فطره را بپردازند. زکات فطره یک واجب جداگانهای است و باید ادا شود.
چه زمانی باید پرداخت؟
وقت پرداخت زکات فطره از شب عید است تا ظهر روز عید و به نظر رهبر معظم انقلاب و برخی فقهای دیگر بنا بر احتیاط باید قبل از نماز عید زکات فطره را بپردازند. اگر کسی برایش این امکان وجود نداشت، یعنی دسترسی نداشت یا امکان پرداختن نبود لااقل جدا کند و کنار بگذارد تا بعداً ادا کند.
مبلغ زکات فطره چگونه تعیین میشود؟
همانطور که میدانیم زکات فطره برای هر نفر معادل سه کیلوگرم گندم، برنج، خرما و امثال اینها است که اگر معادل پولی آن هم پرداخت شود اشکالی ندارد.
برای مثال بر سرپرست یک خانوادهی پنج نفره واجب است که ۱۵ کیلو از اقلامی که در بالا ذکر شد، به عنوان زکات فطره بپردازد. معمولاً هر سال قیمتی اعلام میشود برای اینکه مؤمنین وظیفه خود را بدانند و به راحتی به این وظیفه عمل کنند و زکات فطره را بپردازند.
احتیاط مستحب این است که افراد قوت غالب خودشان را در نظر بگیرند؛ یعنی آنچه که در زندگی، مصرف غالبشان است. مثلاً اگر برنج بیشتر مصرف میکنند بهتر این است که ۳ کیلو برنج بپردازند. البته اگر قیمت بالاتر را انتخاب کنند بهتر است که این موضوع به انتخاب خود افراد بر میگردد.
زکات فطره چه مصارفی دارد؟
مصرف زکات فطره هم هر چند مصارف همان زکات اموال است و همان مصارفی است که در قرآن هم وارد شده است «إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاکینِ وَالْعَامِلِینَ عَلَیهَا» (توبه، ۶۰)، اما در مورد زکات فطره احتیاطی هست که میفرمایند که به فقرای مؤمن بپردازند ولذا افراد اگر کسانی را میشناسند که فقیرند میتوانند مستقیماً به فقیر بدهند. در غیر این صورت میتوانند به افراد دیگری بدهند که به عنوان وکالت از طرف آنها پرداخت کنند و یا به مؤسساتی که مورد اطمینان هستند زکات فطره را بپردازند تا آن را به اهلش برسانند.
زکات فطره سادات
نکته قابل توجه دیگر اینکه سادات نمیتوانند از غیر سید زکات فطره قبول کنند و یا به تعبیر دیگر کسانی که خودشان سید نیستند نمیتوانند زکاتشان را به سید بپردازند؛ بنابراین تنها سادات هستند که میتوانند زکات فطره را به سادات فقیر بپردازند؛ لذا افرادی که زکات فطره را به صورت وکالتی دریافت میکنند این نکته را مد نظر داشته باشند. همچنین ساداتی که زکات فطره میپردازند بهتر است به افرادی که واسطه هستند این نکته را گوشزد کنند.
زکات فطره مهمان
اغلب فقها و مراجع تقلید و از جمله رهبر معظم انقلاب نظرشان این است که اگر نانخور آن فرد محسوب نشود زکات فطره برعهده میزبان نیست بلکه برعهده خود فرد است. البته معمولاً مهمانی که یک شب دعوت شده است نانخور محسوب نمیشود.