انتخاب آنتونی کوئین در نقش حضرت حمزه(ع)؛ دلیل موفقیت فیلم الرساله

به گزارش خبرنگار ایکنا، مسعود سفلایی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه سینما دانشگاه هنر، 27 اردیبهشت‌ماه در سوگواره بزرگ حضرت حمزه(ع) که در تالار قدس مجتمع امام خمینی(ره) برگزار شد، با تأکید بر اینکه در تاریخ سینما، ژانر تاریخی از روز‌های نخست تأسیس سینما محبوبیت خود را حفظ کرده است، افزود: موضوعات تاریخی، از موضوعاتی است که با توجه به زیرمتن و آشنایی اولیه مخاطب، برقراری ارتباط با فیلم را تسهیل می‌کند.

وی با بیان اینکه در گونه‌های تاریخی سینما، سالیان سال، تاریخ اسلام جایگاه ویژه‌ای نداشت و تنها شاهد نمونه‌های کوچکی بودیم، بیان کرد: فیلم «الرساله» که در ایران با نام «محمد رسول الله(ص)» شناخته می‌شود، نخستین فیلمی به شمار می‌رود که فراز‌هایی از تاریخ اسلام را به تصویر کشید.

عضو هیئت علمی گروه سینما دانشگاه هنر تهران به تحقیقات خوب مصطفی عقاد درباره تاریخ اسلام و مراجعه وی به روایت‌های مختلف در مورد زندگی پیامبر اعظم(ص) اشاره کرد و ادامه داد: بازی در این فیلم در زمان تولید، فضای سنگینی داشت و اسلام در دنیا تحت فشار قرار می‌گرفت؛ در آن برهه تاریخی، ساخت فیلمی در عرصه جهانی، کار را برای فیلم‌ساز سخت می‌کرد.

معمر قزافی و فیلم محمدرسول‌الله(ص)

سفلایی به پیشنهاد سرمایه‌گذاری معمر قذافی برای تولید این اثر اشاره کرد و یادآور شد: تولید فیلم در لیبی و ساخت فیلم دیگری تحت عنوان «عمرمختار»، یکی از شروط معمر قزافی بود که مورد استقبال مصطفی عقاد قرار گرفت و مقدمات تولید اثر آغاز شد.

وی استفاده از ساز و کار‌های به‌روز سینمایی را از شروط عرضه موفق فیلم در دنیا توصیف کرد و ادامه داد: انتخاب بازیگران از اهمیت بسزایی برخوردار است. مصطفی عقاد پس از مشورت با الازهر و مجمع شیعیان لبنان کوشید فیلمی با موضوع رسول الله(ص) را بدون حضور مستقیم ایشان بسازد؛ در ادامه شخصیت پردازی‌های فیلم، حضرت حمزه(ع) بهترین فرد برای محوریت توجه به پیامبر(ص) انتخاب شد.

عضو هیئت علمی گروه سینما دانشگاه هنر تهران، با اشاره به اینکه دو نسخه از فیلم «الرساله» تولید شده است، اظهار کرد: نسخه عربی فیلم «الرساله» از نظر ادبی بسیار سنگین بود و تلاش شد بر مبنای ادبیات عرب، کاری سنگین، وزین و فاخر تولید شود؛ نسخه انگلیسی فیلم برای عرضه جهانی، بر محوریت تسهیل دیالوگ‌ها تولید شده است.

وی، با بیان اینکه در صحنه فیلم‌سازی این فیلم، میان بازیگران و تولیدکنندگان مباحثی درباره تاریخ اسلام صورت می‌گرفت، بیان کرد: دانشگاه الازهر و مجمع شیعیان لبنان در پیگیری پژوهش‌های تاریخی همیاری کردند و بخشی از فیلم در مراکش و بخشی از آن در لیبی تولید شد؛ در این فیلم تلاش شده است در هیچ جایی از فیلم، هیچ اشاره‌ای به فیزیک شخصیتی حضرت محمد(ص) نشود.

سفلایی، با بیان اینکه بنا به حساسیت‌های شیعیان، مصطفی عقاد از به تصویر کشیدن چهره حضرت‌علی(ع) نیز پرهیز کرد، اظهار کرد: انتخاب آنتونی کوئین به عنوان چهره‌ای که از نگاهی نافذ برخوردار بود و وارد هر کاری نمی‌شد و در شخصی‌سازی، همه توان خود را به نحو احسن به کار می‌برد، یکی از دلایل موفقیت این فیلم بود.

عضو هیئت علمی گروه سینما دانشگاه هنر تهران، ضمن ارائه تحلیلی از شخصیت حضرت حمزه(ع) در فیلم محمد رسول‌الله(ص)، با تأکید بر اینکه شخصیت حضرت حمزه(ع) آینه‌ای برای ارائه خوبی‌های حضرت محمد(ص) بود، بیان کرد: وجهه دلاوری، پشتیبانی، قهرمانی، وابستگی عاطفی، برجسته بودن در میان قوم و قبیله و نیز آراستگی، از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در شخصیت پردازی حضرت حمزه(ع) در فیلمنامه محمد رسول الله(ص) بود.

وجهه‌های شخصیت‌پردازی حضرت حمزه(ع) در فیلم الرساله

وی، در بخش دیگری از سخنان خود، توضیحاتی درباره وجهه‌های شخصیت پردازی حضرت حمزه(ع) در فیلم الرساله ارائه و ابراز کرد: در این فیلم تلاش شد با تأکید بر وجهه عاطفی، نیکی‌های رسول الله(ص) از منظر شخصیتی حضرت حمزه(ع) ارائه شود.

سفلایی، جنگاوری در شخصیت حضرت حمزه(ع) را از دیگر مؤلفه‌های تأکیدی این فیلم دانست و یادآور شد: در فیلم الرساله، حضرت حمزه(ع) با آراستگی زایدالوصف در مقایسه با دیگر شخصیت‌های فیلم، آینه‌ای تمام نما از شخصیت حضرت محمد(ص) است.

عضو هیئت علمی گروه سینما دانشگاه هنر تهران، سادگی در عین پیچیدگی را از دیگر ویژگی‌های تمرکزی فیلم الرساله در معرفی شخصیت حضرت حمزه(ع) توصیف کرد و یادآور شد: حضرت حمزه(ع) در عین سادگی شخصیت، شخصیتی معرفی شد که می‌تواند ملت را اداره کند.

سفلایی، با بیان اینکه پدارنگی شخصیت حضرت حمزه(ع) و تلاش برای نشان دادن افراد دیگر در پیرامون این شخصیت، از دیگر جنبه‌های موفق فیلم الرساله است، یادآور شد: دقت در نگاه و خط نگاه، آراستی و پوشش مناسب، برخورد با اطرافیان، جدیت در رفتار، راه رفتن صحیح و محکم و حضور مؤثر در صحنه، از مهم‌ترین ویژگی‌های شخصیت حضرت حمزه(ع) در فیلم الرساله است.

وی تصریح کرد: فیلم الرساله از منظر ساز و کار و شیوه تصویربرداری، تلاش کرد تصویر متفاوتی از شخصیت حضرت حمزه(ع) را ارائه کند.