انتفاضه شعبانیه؛ برگی دیگر از جنایات رژیم بعث در حرم حسینی

به گزارش ایکنا، بارگاه مطهر امام حسین(ع) که به دست مختار بن ابوعبید ثقفی در کربلا بنا نهاده شد، بارها و در سال‌های متمادی با حملات تخریبی افراد و گروه‌های مختلف مواجه شده است. خلفای عباسی از جمله منصور، هارون و متوکل هر یک در دوره‌های مختلف به تخریب بارگاه اقدام کرده‌اند. مهم‌ترین و معروف‌ترین تخریب حرم به‌ دستور متوکل صورت گرفت. وهابیان در سال ۱۲۱۶ هجری قمری نیز به بارگاه حمله کرده و به آن آسیب جدی وارد ساختند و آخرین تخریب، با حمله بعثی‌‎ها در زمان صدام و در جریان انتفاضه شعبانیه مردم عراق روی داد.

 

در این گزارش به بررسی تاریخچه حرم مطهر امام حسین(ع) و رخدادهایی که در عصر حاضر یعنی قرن پانزدهم هجری در کربلای معلی روی داده است، می‌پردازیم.

 

در زمان سلطه حزب بعث بر عراق، بروز مشكلات سياسى ميان ايران و عراق، سبب شد تا ايرانيان از مشاركت در بازسازى امور عتبات، باز بمانند.

 

 

مردم عراق از ظلم و ستم رژیم بعث در طی 23 سال که بر این کشور حکومت داشتند، به ستوه آمده‌ بودند و اوضاع پس از توطئه صدام در جنگ با کویت در سال 1990 میلادی و حمله کشورهای ائتلاف غربی به رهبری آمریکا رو به وخامت رفت.

 

این جنگ به دلیل هدف قرار دادن زیرساخت‌های عراقی از سوی نیروهای ائتلاف متجاوز، از جمله کارخانه‌ها، تأسیسات غیرنظامی، مراکز سوخت و تأمین برق، تأسیسات سدها، مراکز آب‌رسانی و هر چیزی که به معیشت مردم مربوط می‌شد، تبعات زیادی داشت که زندگی مردم عراق را فلج کرد و باعث شد مردم بی‌دفاع نتوانند غذای روزانه خود را تهیه کنند، علاوه بر اینکه غیرنظامیان زیادی در این جنگ توسط جنگنده‌ها و موشک‌های آمریکایی و متحدان آن کشته شدند.

 

همه این نابسامانی‌ها موجب ایجاد انگیزه در مردم این کشور برای مقابله با ظلم و انقلاب علیه ظالمان و ستمگران شد به طوری که مردم بسیاری از استان‌های عراق از جمله شهرهای مقدس کربلا و نجف دست به قیام زدند. مردم کربلا در مدت 14 روز با هرآنچه در اختیار داشتند در مقابل ارتش صدام ایستادگی کرده و با مقاومت خود اجازه نفوذ آنها به داخل شهر کربلا را ندادند. این امر رژیم صدام را مجبور کرد که از راه هوایی و زمینی شهر کربلا را زیر بمباران خود بگیرد به طوری که تا کنون در طول تاریخ هیچ ستمگری علیه مردمش چنین نکرده بود.

 

بنابراین آخرين هجوم و تخريب و ايجاد تغييرات در حرم‌های مطهر امام حسين(ع) و ابوالفضل العبّاس(ع)، در حكومت بعثى‌ها، در ماه شعبان 1412 هجری(مارس 1991 ميلادى) و در انتفاضه و قيام مردم عليه حكومت بعثى اتفاق افتاد. در كربلا، بسيارى از مردم در خانه‌هاى ميان حرم امام حسين(ع) و حرم حضرت عبّاس(ع) پنهان شده بودند. 

 

همچنين نيروهاى بعثى پس از سركوبى قيام مردم در كربلا، پناهندگان به هر دو حرم شريف را به گلوله بستند و عدّه فراوانى را در كنار ضريح مطهّر امام حسين(ع)، به شهادت رساندند. آنها داخل حرم امام حسین(ع) و حضرت ابوالفضل(ع) شده، از روی اجساد شهدا گذشته و به تاراج جواهرات و اشیای گرانبهای آن دو حرم پرداختند. همچنین به مدت شش ماه درهای حرم بسته شده و اجازه زیارت به زائران داده نمی‌شد.

 

 

در حمله بعثى‌ها، خسارات فراوانى به هر دو بارگاه وارد شد؛ از جمله، گنبدهاى هر دو مزار، بر اثر اصابت گلوله توپ، آسيب ديدند. البته دولت وقت عراق، اندكى بعد، به پاكسازى هر دو حرم و جبران آسيب‌هاى وارد شده به آنها پرداخت.

 

قرن پانزدهم هجری شاهد توسعه بی‌سابقه حرمین مطهر کربلا بوده است و از سال 1400 تا 1423 هجری قمری، در ابتدا ساختمان‌های اطراف دیوار خارجی دو حرم مطهر کربلا و بازارها و منازل تخریب شد و وزارت اوقاف و امور دینی وقت عراق در سال 1400 هجری(1980 میلادی) فضاى ميان دو حرم را كاملاً مسطح کرد؛ جايى كه اكنون، آن را «بين الحرمين» مى‌نامند.

 

زمین‌ خانه‌ها و بازارهای تخریب شده به دیوار اطراف حرم‌ها اضافه و دیوار جدیدی بر اساس معماری دوره عباسی در اطراف حرم‌ها کشیده شد. این کار توسط رژیم بعث عراق برای محو آثار هنر معماری شیعی در مراقد مقدسه انجام گرفت.

 

در این طرح تمامی ساختمان‌های عمومی و خصوصی بین حرمین کربلا، به عرض 40 متر، از جمله بازارها آثار تاریخی و مذهبی چون مدارس علمیه، مساجد قدیمی و مقبره‌های علمای شیعه، که شهر کربلا را با دیگر شهرهای عراق و کل جهان اسلام متمایز کرده بود، تخریب شد و بدین ترتیب به این شهر خسارت جبران ناپذیری از جهت آثار باستانی وارد شد.

 

در سال 1406 هجری ساخت دیوار خارجی صحن حرم‌ها به پایان رسید و تعدادی طاق و ایوان با اشکال هندسی به سبک دوره عباسی در صحن‌ها قرار داده شد و با کاشی‌های کربلایی تزئین شد.

 

 

 

در سال 1407 هجری پروژه توسعه بین‌الحرمین افتتاح شد و دو حرم امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) به وسیله مسیری به نام بین‌الحرمین به یکدیگر متصل شدند.

 

پس از انتفاضه شعبانیه که در سال 1411 هجری(1991 میلادی) رخ داد و در اثر بمباران و گلوله‌باران ارتش این رژیم، خسارات جبران‌ناپذیری به عتبات مقدسه وارد آمد، رژیم بعث عراق برای سرپوش گذاشتن بر جنایات خود علیه عتبات عالیات و همچنین علیه مردم این کشور، و از بیم سرزنش جامعه بین‌المللی به ویژه سازمان یونسکو، تعمیراتی را در عتبات مقدسه انجام داد.

 

با سقوط حكومت صدام در فروردين 1382 (صفر 1424/ آوريل 2003 م)، و زمانی که آیت‌الله سیستانی، مرجعیت عالی شیعیان در نجف اشرف، زمام امور عتبات مقدسه کربلا را به دست گرفت، بار ديگر، روابط ميان دو كشور ايران و عراق، برقرار شد و شيعيان ايرانى فرصتى براى مشاركت فعّال در بازسازى اين عتبات مقدّسه به دست آوردند. 

 

آستان مقدس امام حسین(ع) و حضرت عباس(ع) پس از 2 قرن دوباره قوت گرفت و دوران جدیدی در بازسازی و تعمیر حرم‌های مطهر آغاز شد.  لذا طی 5 سال اول پس از سقوط رژیم صدام، پروژه‌های بسیاری در حرم‌های مطهر اجرا شد.

 

آنچه تا كنون توسّط «ديوان وقف شيعى» عراق و با كمك جوامع و مراجع شيعه و به‌ويژه ايرانيان انجام شده، بيشتر، تعميرات بوده است. 

 

از جمله اقدامات مهمی که در عصر حاضر توسط ستاد بازسازی عتبات عالیات و با کمک مردم و متبرعین انجام شده است می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

ساخت و نصب دو درب طلای حرم حضرت ابوالفضل(ع)، مرمت مضیف حرم مطهر حضرت ابوالفضل(ع)، تعویض سنگ دیواره داخلی حرم مطهر حضرت ابوالفضل(ع)، تعویض سنگ مضیف حرم مطهر سیدالشهداء(ع)، اجرای پروژه نور و تأمین روشنایی بین‌الحرمین، ساخت دو مجموعه سقاخانه در بین‌الحرمین، تامین خودرو آتش‌نشانی جهت حرم مطهر سید الشهدا(ع)، راه‌اندازی کارگاه قالیشویی و مرمت فرش حرمین در کربلا، تأمین لوسترهای حرم مطهر سید‌الشهدا‌(ع)، تأمین و تعویض سنگ خیمه‌گاه و ساخت پنجره خیمه‌گاه حضرت سجاد(ع)، بازسازی مقام علی اکبر و علی اصغر(ع)، ساخت، انتقال و نصب ضریح جدید سیدالشهدا(ع)، تهیه روپوش نفیس قبر سیدالشهداء(ع)، پروژه مرمت، مقاوم‌سازی و بازسازی حرم مطهر سید‌الشهداء(ع) با عنوان پروژه یا حسین(ع) و ساخت دو درب پنجره مطلا و خاتم‌کاری حرم حضرت ابوالفضل العباس(ع).

 

 

منابع: تارنمای الکفیل

موسوعة الامام الحسین(ع) – ج ۱۲