حجتالاسلام والمسلمین بهمن اکبری، مدرس دانشگاه و رایزن فرهنگی سابق ایران در عمان یادداشتی با موضوع مناسبات وحدت و تقریب در جهان اسلام برای ایکنا ارسال کرده است که متن آن را در ادامه میخوانیم؛
وحدت اسلامی و تقریب میان مذاهب شیعه و اهل سنت، موضوعی پیچیده و چند لایهای است که نیازمند بررسی دقیق زمینههای اشتراک و اختلاف است. زمینههای اشتراک عبارت است از؛
توحید: هر دو مذهب بر اصل توحید و یگانگی خداوند تأکید دارند و اعتقاد به یکتایی پروردگار عالم را محور اصلی ایمان خود میدانند. این اصل میتواند به عنوان نقطه عطف و آغازی برای تحقق وحدت اسلامی تلقی شود.
نبوت: همه مذاهب اسلامی به نبوت پیامبر اسلام(ص) اعتقاد کامل دارند و او را آخرین فرستاده خدا میدانند.
قرآن: قرآن به عنوان کتاب آسمانی مشترک، از مهمترین عوامل وحدتبخش است. همه مذاهب اسلامی قرآن را مهمترین منبع فهم دین میدانند.
احکام اخلاقی و اجتماعی: بسیاری از احکام اخلاقی و اجتماعی در همه مذاهب مورد توجه است که میتواند مبنایی مشترک باشد برای همکاریهای جمعی و همگراییهای جهانی.
تاریخ و تمدن مشترک: تاریخ و تمدن اسلامی میراثی است سترگ که متعلق به جهان اسلام است فارغ از هرگونه تفاوت مذهبی که میتواند به تقویت همبستگی و وحدت اسلامی کمک کند.
چالشهایی که در مسیر تحقق تقریب مذاهب اسلامی قرار دارد را نیز اجمالا میتوان چنین دانست:
اختلافات فقهی: برخی از مسائل فقهی و حقوقی (مختلفات) میتواند باعث ایجاد اختلاف نظر شود، البته بسیاری از این مسائل، قابل بررسی است که میتوان با گفتوگو و تفاهم آنها را به فرصتی برای تقریب تبدیل کرد.
تفسیرهای مختلف: بسیاری اوقات، تفسیرهای متفاوت و گوناگون از نصوص دینی (روایات و آیات) میتواند باعث بروز اختلافات شود اما با اتخاذ رویکردی مبتنی بر گفتوگو و احترام متقابل، میتوان به توافقاتی مهم و موثر دستیافت.
تنشهای گذشته: برخی از وقایع تاریخی و تنشهای سیاسی گذشته، تأثیر منفی بر روابط میان شیعه و سنی گذاشته است که یادآوری آنها، مانعی است برای تقریب مذاهب اسلامی.
وحدت اسلامی آرمانی است دستیافتنی، گرچه نیازمند تلاشی است مستمر برای گفتوگو، احترام به تفاوتها و تمرکز بر نقاط مشترک. با توجه به زمینههای اشتراک و چالشهای موجود، اگر مسلمانان به دنبال ایجاد فضای همگرایی باشند، میتوانند بر اساس اصول مشترک خود، وحدتی پایدار را تحقق بخشند.
در پایان باید دانست «تقریب» راهی است برای ساخت جهانی نکو برای زندگی بهتر که این حقیقت جز از راه احترام و شناسایی دیگری رخ نمیدهد.
انتهای پیام