امروز حکمرانی نه ابزار پیشرفت بلکه خود پیشرفت است

به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین نجف‌لک‌زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی شامگاه یکشنبه ۲۲ مهرماه در اولین نشست حکمرانی پاسخگویی، که به همت هسته حمکرانی پژوهشگاه و با همکاری مرکز ملی پاسخگویی و اداره کل مطالعات راهبردی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد، با بیان اینکه حکمرانی اساساً در معنایی که به کار می‌بریم به معنای حکومت نیست و حتی ملازم با حکومت نیست، گفت: گاهی از حکمرانی‌هایی صحبت می‌کنیم که دولت آنجا حضور و نقشی ندارد و گاهی بحث حکمرانی علیه یک دولت می‌تواند باشد.

معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با اشاره به تعاریف متعدد حکمرانی ادامه داد: حکمرانی عبارت است از راهبری، جهت‌دهی، قاعده‌گذاری، راهنمایی و طراحی زمین بازی برای اقامه آن چیزی که مدنظر است، می‌خواهد اقامه لیبرالیسم یا اقامه اسلام باشد.

وی افزود: اگر بخواهیم اشتباه نکنیم باید موضوع حکمرانی، نه مسائل حکمرانی که ذیل موضوع حکمرانی است را بحث کنیم، موضوع حکمرانی عبارت است از ساختار هماهنگی اجتماعی برای حل مسائل پیچیده و جنس حکمرانی از جنس هماهنگی و هم افزایی است و برای این منظور در حکمرانی بحث نوع نظم و فرایند خیلی مهم است.

لک‌زایی در خصوص رابطه حکمرانی و پیشرفت اظهار کرد: اگرچه در گذشته می‌گفتند حکمرانی ابزار پیشرفت است ولی اکنون حکمرانی خود پیشرفت است؛ یعنی اگر شما به ساختار هماهنگی اجتماعی برسید پیشرفت کرده‌اید برای اینکه می‌توانید وضع موجود و وضع مطلوب مقدور را تعریف و بعد برنامه‌ریزی کنید چگونه از وضع موجود به وضع مطلوب برسید، براین اساس اصطلاحاً شما به فناوری نرم رسیده‌اید، فناوری نرم این است که این حرفی که زده شده چگونه اقامه، اجرا و پیاده شود.

معاون پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی هدف از حکمرانی اسلامی را اقامه دین دانست و افزود: اگر در تبیین دین دچار ایراد بودیم در اقامه دین نیز دچار ایراد خواهیم شد و نمی‌توانیم اقامه دین کنیم، چون اقامه مرتبه بعد از نقشه است و نقشه باید کامل و بعد اجرا شود و هر معمار و مهندسی نمی‌تواند نقشه را پیاده کند.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اهمیت اقامه دین در نگاه امام خمینی(ره) اذعان کرد: تمام آثار امام خمینی(ره) متمرکز بر اقامه دین است.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به نظریه فارابی در خصوص سطوح دین بیان کرد: دین دارای دو بخش آراء و افعال است، بخش آراء در دو سطح نظری که به هست‌ها و نیست‌ها و در سطح فکری شامل حوزه باید‌ها و نباید‌ها می‌شود، که این دو سطح، در خصوص تبلیغ و تبیین دین است. همچنین در بخش افعال، دو سطح فضایل خلقی و فضائل عملی را شامل می‌شود که این دو سطح مربوط به اقامه دین است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود پیرامون ارتقای رویکرد مرکز ملی پاسخگویی به سؤالات دینی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در سطح حکمرانی گفت: بحث حکمرانی می‌تواند یک فضای ارتقای راهبردی را برای مرکز ملی ما باز کند، اگر مرکز ملی بخواهد یک ارتقای راهبردی داشته و وارد فضای حکمرانی شود، می‌بایست علاوه بر پاسخ به پرسش‌های سطح یک و دو حوزه دین، وارد پاسخ به پرسش‌های مربوط به حوزه سطح سه و چهار یعنی سطح اقامه دین هم بشود، مخصوصاً پرسش‌هایی که به حکمرانی مربوط بوده و مسائل بغرنج و پیچیده‌ای است و ابعاد مختلفی را شامل می‌شود و باید به سمت میز‌ها یا گروه‌هایی برود که متخصصان رشته‌های مختلف دور هم جمع بشوند. به عنوان مثال اگر مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی یا وزارتخانه‏‌ای‏ سوال کرد که می‌خواهم نظام دین را پیاده کنم و مثلاً نظام بهداشت و سلامت را چگونه اقامه کنم؟ پرسش‌هایی راهبردی در این سطح پاسخ داده خواهد شد که البته رویکردی ملی دارد.

در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام محمد پورنوروز، رئیس اداره برنامه‌ریزی مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی با بیان نگاه مسئله‌محوری در دفتر تبلیغات اسلامی و ارتقای این رویکرد به امتداد مسئله محوری در چرخه حکمرانی گفت: یکی از مصوبات هسته حکمرانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی امتداد مسئله‌محوری در چرخه حکمرانی در موضوع پاسخگویی دینی است که بناست بعد از نظریه‌پردازی، به صورت میدانی در موضوع حکمرانی پاسخگویی دینی یک امتداد اجتماعی پیدا کند.