بهترین رژیم تغذیه‌ای مناسب سالمندان
سالمندان به جای روغن حیوانی باید از انواع مختلف روغن به خصوص روغن‌های مایع گیاهی در کنار حبوبات، شیر و سبزیجات با در نظر گرفتن شرایط خاص خود استفاده کنند.
به گزارش ایکنا، کتاب «پاسخ‌های علمی درست به باورهای تغذیه‌ای نادرست» شامل ۱۸۵ باور غلط مردم ایران در خصوص تغذیه است که به همت دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت منتشر شده است.
برای تدوین این کتاب هزار و ۵۰۰ کارشناس تغذیه در ۶۵ دانشگاه علوم پزشکی باورهای اشتباهی که در خصوص تغذیه و مواد غذایی بین مردم رواج دارد را مطرح کرده‌اند. این باورها توسط تیمی ۲۰ نفره از متخصصان بررسی و پاسخ‌های علمی به آنها رائه شده است.
ایکنا، با هدف ترویج سبک زندگی سالم و بهبود تغذیه مردم ایران، بخشی از مهم‌ترین باورهای اشتباه در خصوص تغذیه را از این کتاب نقل می‌کند.
روغن حیوانی برای سالمندان مفید است.
پاسخ: با توجه به نوع اسیدهای چرب موجود در روغن حیوانی که اکثراً از نوع اشباع و ترانس هستند مصرف بیش از اندازه در رژیم غذایی می‌تواند ریسک بیماری‌های قلب و عروق مانند آترواسکلروز (گرفتگی عروق)، افزایش فشار خون، سکته قلبی و مغزی، گرفتگی عروق محیطی و پارستزی اندام‌های محیطی و همچنین به واسطه خاصیت التهابی که این اسیدهای چرب دارند احتمال بیماری‌های مرتبط با افزایش سن مانند آلزایمر و پارکینسون را افزایش دهد.
به صورت کلی توصیه می‌شود در طول هفته از انواع مختلف روغن به خصوص روغن‌های مایع گیاهی (زیتون، کانولا، کنجد، ذرت و روغن‌های مخلوط گیاهی) در رژیم غذایی استفاده شود تا مقدار متناسب از اسیدهای چرب مختلف و ضروری برای بدن مانند امگا،3 امگا 6 و امگا 9 تامین شود.
سالمندان نباید حبوبات مصرف کنند.
پاسخ: حبوبات یکی از منابع خوب پروتئین و املاحی مانند روی هستند که برای سالمندان توصیه می‌شود. تنها در شرایطی که سالمندان دچار درجاتی از بیماری‌های نارسایی کلیه به واسطه بیماری‌های زمینه‌ای باشند میزان حبوبات و دیگر منابع پروتئینی از طریق رژیم غذایی توسط متخصص تغذیه محاسبه می‌شود. در صورت مشکلات گوارشی نیز تغییر در نوع طبخ (نفخ‌گیری) و نوع حبوبات و یا مصرف آنها در ترکیب غلاتی مانند برنج مصرفی می‌تواند راهکاری برای کاهش عوارض گوارشی باشد.
مصرف تخم مرغ در کهنسالی باعث سفت شدن کبد می‌شود.
پاسخ: بر اساس مطالعات اخیر مصرف روزانه تخم مرغ هیچ تاثیر سویی بر چربی‌های خون و بافت کبد ندارد و باعث چرب شدن کبد و فیبروز (سفتی) کبد نمی‌شود. بلکه به دلیل بالا بودن ارزش پروتئین سفیده تخم مرغ و زرده سرشار از کولین به عنوان یک منبع خوب غذایی در سنین سالمندی به حساب می‌آید و می‌تواند سرعت ایجاد سارکوپنی (تحلیل عضلات) را کاهش دهد.
در کهنسالی فقط سفیده تخم مرغ مصرف شود.
پاسخ: سفیده تخم مرغ به دلیل ارزش بالای پروتئینی در سنین سالمندی حتما توصیه به مصرف می‌شود اما از زرده تخم مرغ نباید غافل شد زیرا زرده یکی از غنی‌ترین منابع کولین است که در سلامت مغز و پاسخ‌های مناسب بین نورون‌های مغزی (به واسطه نوروترانسمیتر استیل کولین) تاثیر داشته و در کنترل و یا به تعویق انداختن بیماری‌های نورولوژیک و خلق رفتاری مانند افسردگی شایع در این سن می‌تواند موثر واقع شود. از سوی دیگر زرده منبع غنی از لوتئین و گزانتین است که می‌تواند در سلامت بینایی تاثیرگذار باشد. همچنین مقدار قابل توجهی از ویتامین‌های محلول در 55 چربی مانند ویتامین دی معمولا منبع غذایی کافی از آن در غذاها وجود ندارد، در زرده وجود دارد. در نتیجه روزانه یک عدد تخم مرغ کامل برای افراد در سنین کهنسالی توصیه می‌شود.
چای خوردن بعد از غذا در بعضی از خانواده‌ها و سالمندان به جای آب برای رفع تشنگی بسیار مناسب است.
پاسخ: باید به این نکته توجه داشت که هیچ مایعاتی برای رفع تشنگی و هیدراتاسیون بدن نمی‌تواند جایگزین آب باشد. به خصوص مایعات حاوی کافئین مانند چای به دلیل مدر بودن خود خاصیت دهیدراته (بی آب کردن) بدن را دارند و به هیچ عنوان به منظور رفع تشنگی و جایگزین آب نباید استفاده شود. سالمندان چای کمرنگ یک تا دو فنجان در روز در میان وعده‌ها می‌توانند استفاده کنند.
در اکثر سالمندان به دلیل عدم سازگاری، معده درد و ...، مکمل کلسیم مصرف نشود.
پاسخ: نیاز بدن به کلسیم در دوران سالمندی 1200 میلی گرم روزانه است. با توجه به شرایط جذب ناکافی و عدم دریافت کافی منابع حاوی کلسیم در این سن توصیه می‌شود که تمامی سالمندان مکمل‌های کلسیمی دریافت کنند. در صورت ایجاد هرگونه عارضه گوارشی با عوض کردن نوع مکمل و ملح آن مانند کلسیم سیترات و یا تغییر شکل دریافتی آن از کپسول به شربت عوارض دارو کاهش پیدا می‌کند.
مصرف مکمل کلسیم به فرایند پیری کمک می‌کند.
پاسخ: هیچ مستند علمی دال بر اینکه مصرف کلسیم از منابع غذایی و یا مکمل‌ها باعث ایجاد فرآیند پیری شود وجود ندارد بلکه کلسیم به دلیل مکانیسم‌های بسیاری که در بافت‌های عضلانی و نورون‌های عصبی و همچنین مکانیسم‌های درون سلولی ایفا می‌کنند نقش مهمی در حفظ سلول داشته و حتی می‌توان گفت نبود کلسیم کافی در رژیم غذایی عاملی برای شروع فرآیندهای پیری است.
در سالمندان مصرف شیر و لبنیات و سبزیجات به دلیل ضعف معده توصیه نمی‌شود.
پاسخ: نیاز سالمندان به دریافت لبنیات بیشتر از افراد با سنین پایین‌تر بوده و حتما باید روزانه دریافت شود. لبنیات پروبیوتیک با عارضه کمتر و بهبود شرایط سیستم گوارش برای این سنین توصیه می‌شود. در صورت حساسیت به شیر باید نوع دریافتی آن تغییر کند برای مثال برخی افراد به شیر سرد حساس هستند و با گرم کردن شیر مشکل گوارشی کمتری برای آنها ایجاد می‌شود. همچنین شیرهای بدون لاکتوز می‌تواند جایگزین خوبی برای شیرهای کامل باشد که به واسطه عدم تحمل به لاکتوز برای فرد عارضه گوارشی ایجاد می‌کند.
سبزیجات منابع خوب فیبر، ویتامین‌ها و آنتی اکسیدان‌ها هستند که اکثر سالمندان به دلیل نداشتن دندان مناسب و عدم توانایی هضم خوب، مصرف این گروه غذایی را کاهش می‌دهند و یا حتی حذف می‌کنند که خود عاملی برای عدم دریافت کافی ریزمغذی‌ها و ایجاد یبوست در سالمندان می‌شود. توصیه می‌شود برای دریافت سبزیجات تازه آنها را کامل خورد یا رنده کنید و در ترکیب غذاها استفاده شود و در اکثر موارد سبزیجات به صورت پخته شده و حتی پوره شده در کنار وعده‌های اصلی غذایی دریافت شود.
پاسخ‌های علمی درست به باورهای تغذیه‌ای نادرست
انتهای پیام
