
به گزارش ایکنا،
حجتالاسلام والمسلمین حسین بحرینی، استاد و پژوهشگر
اقتصاد اسلامی حوزه علمیه، امروز، چهارشنبه 24 اردیبهشت ماه در نشست علمی «نگاهی به حکمرانی اقتصادی از دیدگاه
امام رضا(ع)» که از سوی دفتر قم بنیاد علمی فرهنگی آستان قدس رضوی برگزار شد، گفت: ما یکسری آموزههایی مخصوصا از امام رضا(ع) در مورد اقتصاد داریم که متناسب با زمینه اجتماعی خودشان بوده است ولی نباید در آن متوقف بمانیم و باید خطوط اصلی را از فرمایشات ایشان استخراج کرده و برای امروز الگو و مدلسازی کنیم.
وی با بیان اینکه برای این کار نیازمند مبانی هستیم که چند مبانی از سخنان امام(ع) استخراج میشود، اظهار کرد: اول اینکه محور همه فعالیتهای اقتصادی باید تأمین معاش باشد نه صرفا بالارفتن شاخصهای اقتصادی و درآمد ملی. مبنای دیگر سرمایهگذاری است نه سرمایهداری؛ در اسلام سرمایهگذاری مطلوب است نه سرمایهداری.
بحرینی اظهار کرد: مقام معظم رهبری در پیام نوروزی فرمودند که تولید وقتی جهش مییابد که سرمایهگذاری انجام شود و این کار باید از سوی مردم رخ دهد. امروز متأسفانه ثروت بر دوش ما بار شده است و ثروت خودش را رشد میدهد در حالی که باید در خدمت تعالی جامعه و مردم باشد.
استاد و پژوهشگر اقتصاد اسلامی با بیان اینکه از 300 سال پیش مطرح است که جامعه رشدیافته جامعهای است که اقتصاد قوی دارد، گفت: محور اقتصاد کنونی، منفعت و سود است ولی آیا واقعا این جزو مبانی اسلامی در اقتصاد است؟ البته پیشرفت بدون محوریت اقتصاد به معنای اقتصاد عقبمانده نیست ولی پیشرفت نباید در تضاد با تعالی معنوی باشد.
بحرینی با بیان اینکه افراد و دولت و گروهها در سرمایهگذاری دخالت دارند، افزود: باید منافع و مخاطرات سرمایهگذاری نه سرمایهداری که یک روش و مکتب و مذهب خاص است را لحاظ کنیم و نگوییم از هر راه و صنعتی باید سرمایه وارد جامعه کنیم زیرا این طور نیست که هر نوع سرمایهگذاری به خصوص برای ایران سودآوری داشته باشد.
بحرینی بیان کرد: هدف اقتصاد اسلامی طبق روایات متعدد، بهزیستن انسان است لذا محور توسعه الزاما خلق ثروت نیست تا ابتدا کیک ثروت را بزرگ کنیم؛ امام رضا(ع) به این مضمون فرمودند که مهمترین محور پیشرفت جامعه، گسترش دین است؛ امام(ع) فرمودند: حسن التقدیر فی المعیشه؛ از منظر ایشان بهرهمندی ما از مواهب اقتصادی جامعه باید حسن و نیکو باشد و البته ممکن است جامعه به همه اهداف نرسد لذا باید خلق تدابیری مانند صبر هم داشته باشد.
این پژوهشگر اضافه کرد: از امام(ع) در مورد بهترین نفر در معیشت پرسیدند و ایشان فرمودند: افضل مردم کسی است که حسن التقدیر فی المعیشه داشته باشد؛ یعنی اگر بخواهیم ببینیم یکنفر چقدر به اقتصاد کشور کمک میکند این معیار و میزان برای ما هست در حالی که الان معیار را تعداد شرکت و مقدار پول و ... قرار دادهایم.
استاد حوزه علمیه گفت: در روایات داریم که معاش حسن، سبب حفظ کرامت و آبروی افراد است؛ نعمت داده شده است که مورد استفاده قرار دهیم لذا فرمودند: نعمت خدا را با معاصی از خود دور نکنید و اگر میخواهید باقی بماند شکرگزار باشید و از آن برای کمک به دیگران استفاده کنید.
اسلام و شاخص کمک به معاش جامعه
وی با بیان اینکه الان شاخص کارآفرینی، ریسکپذیری و خلاقیت و ... است، اظهار کرد: ولی این شاخصه را نداریم که این فرد چقدر به منافع اقتصادی عموم مردم احترام میگذارد و چقدر به تامین معاش مردم کمک میکند. اقتصاد حسن باید معیشت مردم را تضمین کند نه اینکه ثروت بیشتری تولید شود و این ثروت هم به جای گشایش اقتصادی برای مردم و خود فرد باعث رنج بیشتر شود حتی در برخی روایات داریم باید برای امام جامعه گشایش ایجاد کند.
بحرینی با بیان اینکه نفی فقر و اثبات بهرهمندی از دنیا از توصیههای امام رضا(ع) است زیرا فقر جامعه را به نابودی میبرد، تصریح کرد: ثروت برای انسان هم آورده فردی و هم اجتماعی دارد؛ فقر انسان را خوار میکند؛ افضل مال از منظر امام آن است که افراد زندگی مطابق با شان و شئون خودشان داشته باشند.
وی افزود: نکته کلیدی دیگر این است که ثروت و سرمایهداری موضوع تکالیف و حقوق است ولی ما در فرایند سرمایهگذاری تسهیل ایجاد میکنیم ولی تکالیف سرمایهگذار را بیان نمیکنیم و این در حالی است که امام(ع) فرمودند: حاکمی که عدالت ندارد؛ صاحب مالی که حقوق مال را عطا نکند اولین کسانی هستند که وارد جهنم میشوند.
بحرینی با بیان اینکه ترویج سرمایهگذاری که منجر به خلق ثروت میشود لزوما همه ابعاد آن مثبت نیست و میتواند منجر به بخل و قطع رحم و ظلم به زیردستان و ... شود، ادامه داد: امام رضا(ع) فرمودند ما سخنی که میگوییم به آن وفادار هستیم تا دنبال شود لذا بنده از آستان قدس که منتسب به وجود مقدس آن حضرت است میخواهم که تعهد بگذارد الگوهای اسلامی را مطالعه و در ابتدا در خود آستان قدس آن را پیاده کند.
وی تاکید کرد: اگر ما در مورد سرمایهگذاری اسلامی بحث میکنیم خود آستان قدس باید با مطالعه پیشقدم باشد. هیچ کسی در جمهوری اسلامی نیامد که بگوید من فلان الگوی بانکداری اسلامی را ولو در حد چند درصد محقق میکنم و این از مشکلات در این نوع مباحث است.
انتهای پیام