تلاش‌های استاد حجتی درباره ایجاد رشته علوم قرآن و حدیث

به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم یادبود استاد برجسته علوم و قرآن آیت‌الله سیدمحمدباقر حجتی، امروز ۲۳ تیرماه در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران برگزار شد.

در بخش اول این مراسم عباس یزدانی، رئیس دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران و آیت‌الله‌عبدالکریم بی‌آزارشیرازی، استاد دانشگاه و محقق قرآنی در خصوص جایگاه علمی و اخلاقی استاد حجتی به ایراد سخن پرداختند که در گزارش «استاد حجتی فلسفه را رها کرد تا به قرآن خدمت کند» تقدیم مخاطبان ایکنا شد. 

در بخش دوم، مجید معارف، استاد دانشگاه و پژوهشگر قرآنی در خصوص جایگاه و درک دانشگاهی و اثرگذاری استاد حجتی در مسیر پیشرفت‌های علمی توضیحاتی را بیان کرد.

معارف با اشاره به اینکه استاد حجتی در درجه اول تربیت یافته حوزه بودند، به سوابق خانوادگی ایشان اشاره کرد و گفت: پدر استاد از روحانیون و جد ایشان از اعاظم علما و در سطح مرجعیت بودند. استاد، تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسه صدر بابل سپری کردند و در ۱۹ سالگی وارد تهران شدند و مدرسه مروی را برای ادامه تحصیل انتخاب کردند. از محضر اساتید بزرگی، چون صدرالدین رضوی، استاد مطهری، ابوالقاسم گرجی، سید ابوالقاسم رفیعی قزوینی، میرزا باقر آشتیانی و ابوالحسن شعرانی بهره‌مند شدند.

این پژوهشگر قرآنی با مرور حضور استاد حجتی در دانشگاه الهیات که از سال ۱۳۳۴ آغاز می‌شود، آن را معمایی در حیات علمی ایشان دانست و اظهار کرد: چگونه می‌شود مرحوم حجتی در اوج تحصیلات حوزوی متمرکز به دانشگاه شوند؟

معارف در پاسخ به این سؤال بیان کرد: شاید استاد در سایه ارشادات شهید مطهری و لزوم اینکه روحانیت پرورش‌یافته در حوزه، باید در دانشگاه و با روش، منطق و زبان علمی روز با نسل‌ها گفت‌و‌گو کند، این مسیر را برگزیدند.

وی ادامه داد: دو گروه در دانشگاه برای حضور استاد حجتی مشتاق بودند؛ گروه فقه و فلسفه، اما استاد به رئیس وقت دانشکده گفته بودند به من اجازه بدهید قرآن آموزش بدهم و این سرآغاز تلاشی بود که منجر به پدید آمدن رشته علوم قرآن و حدیث شد.

معارف، حضور استاد از سال ۱۳۳۴ تا زمان وفاتشان را الگویی مناسب برای نسل‌ها دانست و گفت: استاد حجتی می‌توانست در محیطی قرار بگیرد که ساز و کار‌های رشد و ارتقا را بشناسد و تمام مدارج پیشرفت را به سرعت طی کنند؛ ایشان یک انسان حرفه‌ای بودند که توانستند افتخارات علمی متعددی را به‌دست بیاورند که هر یک از آن‌ها فهرست بلند بالایی را می‌طلبد.

وی در این زمینه به اختصار به پنج مورد از خدمات علمی و پژوهشی مرحوم حجتی اشاره کرد و گفت:

۱. طراحی رشته‌های علمی و سرفصل‌نویسی که در بسیاری به تنهایی آن‌ها را به تصویب و تأیید وزارت علوم رسانید که معروف‌ترین آن‌ها علوم قرآن و حدیث است که ایشان به مؤسس و پدر این رشته شهرت یافته‌اند.

۲. تربیت شاگردان بی‌شمار در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری در تهران و شهرستان‌ها.

۳. کمک در جذب شاگردان خود در دانشگاه و مراکز علمی؛ در این زمینه استاد بسیار خیرخواه بودند و شاگردان خود را رها نمی‌کردند.

۴. مشارکت در امور اجرایی دانشکده و آن بخش از فعالیت‌هایی که به صورت مستقیم به اعتلای علمی دانشکده می‌انجامید.

۵. انجام فعالیت‌های پژوهشی در عرصه تألیف، ترجمه، کتاب‌شناسی و نسخه‌شناسی که با رویکرد نیازسنجی که خود تشخیص می‌دادند، شروع به کار می‌کردند.

معارف در پایان با اشاره به اینکه استاد از پیشگامان تألیف کتاب‌های درسی متناسب با نیاز‌های جامعه بودند به وجهی از شخصیت استاد اشاره کرد که مثال زدنی بود؛ اینکه استاد درس علوم قرآنی می‌گفتند، اما به رشته‌های دینی دیگر مثل فقه، تاریخ و فلسفه هم تسلط داشتند و به ما یاد می‌دادند که استاد، باید احاطه علمی داشته باشد.