«امام و قائم مقام» کتاب شد

به گزارش ایکنا، کتاب «امام و قائم مقام، پژوهشی درباره اندیشه‌های سیاسی امام خمینی(ره) و آیت‌الله منتظری» نوشته محمدامیر قدوسی در 678 صفحه از انتشارات نگاه معاصر منتشر شد.

این کتاب پژوهشی گسترده است که به تحلیل و مقایسه اندیشه‌های سیاسی دو فقیه بزرگ معاصر، امام خمینی(ره) و آیت‌الله منتظری، در خصوص نظریه زمامداری و اصول حکمرانی می‌پردازد.

این اثر به بررسی نظرات این دو شخصیت برجسته در زمینه‌های مختلف فلسفه اخلاق، حقوق عمومی، و سیاست‌گذاری‌های اجتماعی می‌پردازد و از منظری فلسفی و اخلاقی، رویکردهای آنها را در خصوص «زمامدار مشروع» و «اهداف و چارچوب‌های حکمرانی» مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد.

در حالی که امام خمینی(ره) با رویکردی ثابت و پایدار در خصوص ولایت فقیه و حکمرانی اسلامی شناخته می‌شود، آیت‌الله منتظری در طول زندگی فکری خود تغییرات قابل توجهی در نگرش‌های سیاسی خود داشت. این پژوهش به تحلیل این تغییرات و نقاط مشترک و تفاوت‌های نظری بین این دو فقیه بزرگ می‌پردازد و با استفاده از نظریات فلسفی و اخلاقی معتبر، به ارزیابی تطابق یا انحراف آن‌ها از اصول مشروطه و دولت بی‌طرف می‌پردازد.

کتاب در دو بخش اصلی تنظیم شده است که هر بخش به طور مستقل به یکی از جنبه‌های نظریه حکمرانی و زمامداری می‌پردازد:

بخش اول کیستی زمامدار مشروع که نویسنده سعی دارد ویژگی‌ها و اوصاف زمامدار مشروع از دیدگاه امام خمینی(ره) را مورد بررسی قرار دهد. نظریات فقهی امام، سخنرانی‌های ایشان و دیدگاه‌های دیگر فقیهان در این زمینه بررسی می‌شود.

فصل اول تحلیل نظریه زمامداری امام خمینی(ره) و آیت‌الله منتظری است. در این فصل به تغییرات نگرشی آیت‌الله منتظری در خصوص زمامدار مشروع پرداخته شده و تفاوت‌های دیدگاهی او در دوران‌های مختلف زندگی فکری‌اش مورد بررسی قرار می‌گیرد.

فصل سوم به تحلیل فلسفه اخلاقی کیستی زمامدار مشروع پرداخته شده و نویسنده با استفاده از نظریات فلسفه اخلاقی، نسبت دین و اخلاق با سیاست و حکمرانی را تحلیل کرده و فلسفه اخلاقی نظریات امام خمینی و آیت‌الله منتظری را بررسی می‌کند.

بخش دوم به اهداف و چارچوب‌های زمامداری که این بخش دارای سه فصل است. در فصل اول به اهداف و چارچوب‌های زمامداری از نظر امام خمینی(ره) پرداخته شده و نویسنده به تحلیل مفاهیم «ولایت مطلقه فقیه» و رابطه اسلام و جمهوری اسلامی از منظر امام خمینی(ره) می‌پردازد و پیامدهای آن در راستای اهداف حکومتی بررسی می‌کند.

در فصل دوم به اهداف و چارچوب‌های زمامداری از نظر آیت‌الله منتظری و همچنین به تحلیل تغییرات دیدگاه آیت‌الله منتظری درباره حکمرانی دینی و انتقال از نظریه ولایت فقیه به حکومتی بدون ابتناء بر ولایت فقیه اختصاص دارد.

فصل سوم به تحلیل فلسفه اخلاقی اهداف و چارچوب‌های حکمرانی پرداخته شده که در این فصل، تحلیل فلسفی از اختیارات فقیه حاکم، حفظ نظام جمهوری اسلامی و تأمین مصلحت آن در نظام دینی به بحث گذاشته می‌شود.

این پژوهش تنها به تحلیل فقه سیاسی محدود نمی‌شود، بلکه در آن به فلسفه اخلاق، حقوق عمومی و تاریخ سیاسی نیز اشاره دارد. نویسنده با استفاده از ابزارهای مختلف تحلیلی، از جمله نظریه‌های فلسفی اخلاقی دیوید راس و اصول مشروطیت، به نقد و ارزیابی نظریات دو فقیه بزرگ می‌پردازد.

کتاب به مقایسه تطبیقی و تکاملی آرای امام خمینی(ره) و آیت‌الله منتظری در زمینه زمامداری و حکمرانی می‌پردازد. این مقایسه نه تنها دیدگاه‌های متفاوت این دو فقیه را روشن می‌کند، بلکه روند تحول اندیشه‌های آیت‌الله منتظری را در طول زمان پیگیری می‌کند. محمد امیر قدوسی با مراجعه به آثار فقهی امام خمینی(ره) و آیت‌الله منتظری، سخنرانی‌های آنان و دیگر منابع معتبر در حوزه فقه و سیاست، تحلیلی مستند و معتبر از نظریات این دو فقیه ارائه می‌دهد.

نویسنده بر این باور است که تنها با نقد و تحلیل دقیق این نظریات می‌توان به درک بهتری از اصول حکمرانی اسلامی و چگونگی تطابق آن با مفاهیم جهانی مشروطه و عدالت رسید. نویسنده از خوانندگان خود می‌خواهد که به اندیشه‌های این دو فقیه با دقت نظر و نگاه نقادانه بنگرند و از آن‌ها برای درک بهتر چالش‌های حکمرانی در ایران معاصر بهره ببرند.