عباسعلی کدخدایی:
رهبر معظم انقلاب ضامن آزادیهای مشروع و حقوق ملت در نظام اسلامی هستند
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان، در نشست خبری همایش بینالمللی «حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتالله العظمی خامنهای» تأکید کرد که اندیشه رهبر معظم انقلاب درباره آزادی و حقوق ملت، ریشهدار، مستمر و مبتنی بر نظریهپردازی، تبیین و مجاهدت عملی است و ایشان ضامن آزادیهای مردم و حقوق ملت هستند.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری همایش بینالمللی «حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتالله العظمی خامنهای» صبح امروز، یکشنبه 9 آذر، با حضور عباسعلی کدخدایی، رئیس پژوهشکده شورای نگهبان، در محل این پژوهشکده برگزار شد.
کدخدایی در این نشست با تشریح روند یکساله برنامهریزی و فعالیتهای علمی انجامشده برای برگزاری این همایش، از تمامی شخصیتها و مراکز علمی که طی این مدت با پژوهشکده همکاری داشتند قدردانی کرد.
وی سخنان خود را با تشکر از همراهی شخصیتهای علمی و پژوهشی آغاز کرد و گفت: اجازه میخواهم از همه شخصیتهای علمی حوزوی و دانشگاهی که در طول یک سال گذشته ما را در مسیر طراحی و اجرای این همایش همراهی کردند، سپاسگزاری کنم. از آیتالله سعدی که در تمام مراحل یار و پشتیبان ما بودند، خانم غفاری از دانشگاه علامه که در نشستهای مختلف حضور و مشارکت فعالی داشتند و همچنین جناب آقای اسحاقی و همکارانشان در مؤسسه انقلاب اسلامی که حمایتهایشان نقشی تعیینکننده در پیشبرد این پروژه داشت، تشکر میکنم. این حمایتها ما را تشویق کرد که گامهای بلندتری برداریم.
اهمیت بحث آزادی در اندیشه اسلامی و انقلاب
کدخدایی در ادامه به محور اصلی این همایش یعنی مفهوم آزادی پرداخت و اظهار کرد: آزادی و حقوق ملت مفاهیمی کاملاً تازه و وارداتی نیستند؛ بلکه مفاهیمی اصیل و ریشهدارند که از گذشتههای بسیار دور در اندیشههای بشری، دینی و اجتماعی مطرح بودهاند اما آنچه انقلاب اسلامی عرضه کرد، نگاهی نو، پویا و مبتنی بر مبانی اسلامی بود. انقلاب اسلامی، به رهبری حضرت امام خمینی(ره)، آزادی و استقلال را در کنار هم بهعنوان دو پایه اصلی نهضت و سپس نظام جمهوری اسلامی تعریف کرد.
کدخدایی افزود: این دو مفهوم بهوضوح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز انعکاس یافته و بهعنوان اصول بنیادی در تدوین حقوق ملت مورد توجه قرار گرفتهاند. بنابراین بحث آزادی در منظومه انقلاب اسلامی، یک بحث تشریفاتی یا شعاری نیست؛ بلکه برخاسته از متن نیاز جامعه، خواست مردم و مبانی اسلامی است.
نقش رهبر معظم انقلاب در نظریهپردازی درباره آزادی
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان با اشاره به جایگاه رهبر معظم انقلاب در تبیین مفهوم آزادی گفت: یکی از برجستهترین و اثرگذارترین اندیشمندان جهان اسلام در این حوزه، مقام معظم رهبری هستند. سخنان، آثار، خطابهها و رهنمودهای ایشان چه پیش از پیروزی انقلاب، چه در سالهای پس از آن و چه طی دوره رهبری، نشان میدهد که آزادی یکی از مفاهیم کلیدی در اندیشه ایشان است. برخلاف تصور برخی، نگاه ایشان به مقوله آزادی امری تازهپیدا نیست؛ بلکه موضوعی است که در طول دههها از سوی ایشان مورد تبیین، تحلیل و نظریهپردازی قرار گرفته است.
کدخدایی با اشاره به سخنان رهبری در دهههای مختلف ادامه داد: اگر به خطبههای نماز جمعه دهه ۶۰ مراجعه کنید، مؤلفههای مهمی درباره آزادی خواهید یافت. همینطور در دهه اخیر و در نشستهای نخبگانی و دیدارهای عمومی، ایشان بارها بر ابعاد مختلف آزادی، بهویژه آزادیهای اجتماعی و سیاسی، تأکید کردهاند. رهبر انقلاب تنها از منظر نظری به آزادی نپرداختهاند، بلکه در مقام مسئولیتهای مختلف اجرایی و حکومتی نیز برای تحقق آن تلاش کردهاند.
تأکید رهبری بر ضرورت اندیشهورزی درباره آزادی
کدخدایی در ادامه گفت: یکی از نکتههای بسیار مهم در اندیشه رهبری این است که ایشان معتقدند باید درباره آزادی، از مرحله تقلید و برداشتهای کلی عبور کنیم و به مرحله تحقیق، تفحص و تتبع واقعی برسیم. ایشان بارها گفتهاند که باید برای فکر کردن درباره فکر، تلاش کنیم؛ یعنی خودِ اندیشهورزی را فعال کنیم. این سخن از زبان اندیشمندی که در بالاترین جایگاه سیاسی کشور قرار دارد، دارای اهمیت ویژه است.
وی افزود: این نگاه نشان میدهد که آزادی در جمهوری اسلامی، نه یک مفهوم سیاسیِ صرف، بلکه موضوعی است که باید بر پایه مبانی اسلامی و روشهای اجتهادی مورد بازخوانی و بازتولید قرار گیرد.
آزادی در دو ساحت: معنوی و اجتماعی
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان تأکید کرد: آزادی هم بُعد معنوی دارد و هم بُعد اجتماعی و سیاسی. عرفا و اندیشمندان اسلامی درباره آزادی معنوی سخنان ارزشمند فراوانی دارند؛ اما آنچه در این همایش مورد بحث است، آزادی اجتماعی و سیاسی است؛ یعنی آن بخش از آزادی که هم مبانی اسلامی دارد و هم در جامعه امروز ما مطالبه عمومی محسوب میشود.
وی ادامه داد: انقلاب اسلامی بر پایه مطالبه مردم برای آزادی اجتماعی و سیاسی شکل گرفت. مردم خواهان رهایی از استبداد، وابستگی و سلب حقوق بودند و رهبران انقلاب، از جمله مقام معظم رهبری، در کنار مردم و امام راحل، در این مسیر نقشآفرینی کردند.
کدخدایی اظهار کرد: حق تعیین سرنوشت و حق مقاومت نیز از اصول بنیادینی است که حتی در اسناد بینالمللی نیز به رسمیت شناخته شده است؛ چنانکه مجمع عمومی سازمان ملل در دهه ۱۹۷۰ بر این حقوق تأکید کرده است.
وی ادامه داد: افزون بر مبانی حقوقی، مقاومت یک واکنش عقلانی و بدیهی در برابر تجاوز و اشغال به شمار میآید؛ همانگونه که هر ملتی در صورت حمله به سرزمین و خانه خود حق دفاع را برای خویش قائل است.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان تصریح کرد: امروز ملت یمن در چنین موقعیتی قرار دارد و مقاومت آنان حقی مشروع و قابل دفاع است؛ همانگونه که برای مردم غزه، فلسطین و هر ملتی که در برابر اشغال و زورگویی قدرتهای استکباری ایستادگی میکند، این حق معتبر و پذیرفتهشده است.
مروری بر یک سال فعالیت علمی همایش
کدخدایی در ادامه نشست به تشریح روند یکساله برگزاری همایش پرداخت و گفت: ایده اولیه این همایش بیش از یک سال پیش در همین سالن مطرح شد. ۱۲ آذر سال گذشته نیز نشست پیشهمایش با حضور شخصیتهایی همچون آیتالله اعرافی برگزار شد. از آن زمان تاکنون فعالیتهای گستردهای انجام شده است. ما در طی این مدت حدود ۵۴۰ مقاله و چکیده مقاله از سراسر کشور و حتی برخی کشورهای دیگر دریافت کردیم که از این تعداد، ۴۰۰ مقاله کاملا علمی بوده است. این میزان استقبال نشان میدهد که موضوع آزادی و حقوق ملت در منظومه فکری رهبر انقلاب، موضوعی جذاب، مهم و البته نیازمند پژوهشهای جدی است.
وی افزود: بیش از ۸۵۰ استاد، پژوهشگر و محقق در فرآیند مقالهنویسی، داوری، نشستهای علمی و کارگاههای مرتبط با همایش مشارکت داشتهاند. همچنین بیش از ۷۰ پیشنشست در دانشگاهها، پژوهشگاهها و حوزههای علمیه برگزار شده که بسیاری از آنها بازتاب رسانهای نیز داشته است.
کدخدایی با اشاره به گستردگی دامنه همکاری در این پروژه علمی گفت: ۳۶ مرکز دانشگاهی، ۲۲ پژوهشگاه حوزوی و دانشگاهی و جمعی از اندیشمندان از پنج قاره جهان در این رویداد مشارکت داشتهاند. برخی از این پژوهشگران در روز پایانی همایش بهصورت حضوری یا آنلاین مقالات خود را ارائه خواهند کرد. برای ما افتخار است که این موضوع توانسته اندیشمندان بینالمللی را نیز به مشارکت دعوت کند.
وی بیان کرد: در تمام این مسیر، لطف خداوند و برکت وجودی مقام معظم رهبری همراه ما بوده است. شکلگیری این همایش حول اندیشههای ایشان برکات فراوانی داشته و امیدواریم این رویداد آغازگر مجموعهای از پژوهشها درباره مبانی فکری رهبری در حوزههای دیگر نیز باشد.
رهبر معظم انقلاب، ضامن آزادی و حقوق ملت
کدخدایی در جمعبندی سخنان خود گفت: اگر بخواهم یک گزاره کلیدی از نتایج یکساله فعالیتهای علمی و پژوهشی این همایش استخراج کنم، میتوانم بگویم مقام معظم رهبری ضامن آزادیهای مردم و حقوق ملت هستند. ایشان از سالهای دور، پیش و پس از انقلاب، چه در عرصه نظریهپردازی و چه در عرصه اجرا، حامی حقوق مردم بودهاند.
وی افزود: نمونه روشن این نگاه، مفهوم مهم «حقالناس» در حوزه انتخابات است. وقتی ایشان این تعبیر را مطرح کردند، عملاً یک تابلوی راهنما پیش پای همه مسئولان قرار دادند. این تعبیر نهتنها در انتخابات، بلکه در حوزههای دیگر نیز میتواند مبنای صیانت از حقوق ملت باشد.
کدخدایی در پایان بار دیگر از تمامی مراکز علمی، شخصیتها، پژوهشگران و همکارانی که در اجرای این همایش نقش داشتهاند قدردانی کرد و گفت: امیدواریم نتایج این همایش بتواند به گسترش گفتوگو و تفکر درباره آزادی در چارچوب مبانی اسلامی کمک کند و زمینهای برای کارهای علمی گستردهتر در آینده باشد.
انتهای پیام 
