İnsanın tərbiyə üsullarından biri budur ki, insanın öz içindən tərbiyəyə meyl qaynasın və bu, onun işlərində təsir yaradsın. Ümid insanın gələcəkdə yaxşı bir şey olacağına inandığı və bunun baş verəcəyini gözlədiyi yerdə istifadə olunur. Sözün işlədilməsindən başa düşülən budur ki, ümid vəziyyətin düzəlməyəcəyi qorxusu olduğu halda vəziyyəti yaxşılaşdırmaq istəyidir.
Ən böyük və ən yaxşı tərbiyəçi olan Uca Allah Quranda bu üsuldan istifadə edərək buyurur: “Əgər siz qadağan olunmuş böyük günahlardan çəkinərsinizsə, Biz də sizin qəbahətlərinizin (kiçik günahlarınızın) üstünü örtər və sizi (şərəfli bir mənzilə) çatdırarıq" (Nisa, 31).
Allah Quranın bəzi ayələrində ümid yaradaraq insana rəhmətini genişləndirməyə və bununla da hidayət etməyə çalışır. Həmçinin Qurani-Kərimdə dəfələrlə zikr edilən Allahın sifətlərinə diqqət yetirmək insanların qəlbində ümid, Ğaffarəz-Zunub (günahları bağışlayan), Rəhman (bağışlayan), Rəhim (rəhim) kimi sifətlər yaradır.
Allahın elçisi olan Həzrət Musa (ə) da bu üsuldan istifadə etmişdir:
1_ Səbr edənlərdə ümid yaratmaq
Fironun bütün oğlanları öldürüb qızları yaşatmaq qərarı açıqlandı. Dərin bir qorxu bəni-israilin üzərinə kölgə salmış və onları çox narahat etmişdir.
"Musa öz tayfasına: “Allahdan kömək diləyin və səbir edin. Yer üzü Allahındır. Bəndələrindən istədiyini onun varisi edər. Aqibət (dünyada zəfər, axirətdə yüksək məqamlar) müttəqilərindir!”- dedi" (Əraf, 128).
Qurandakı Bəni-İsrail əhvalatı göstərir ki, onlar bu göstərişlərə əməl etdilər və ilahi vəd yerinə yetənə qədər səbir etdilər.
2_ Məzlumlarda ümid yaratmaq
Fironun zülmündən təngə gələn İsrail oğulları Musaya (ə) dedilər: "129. (Musaya iman gətirənlər) dedilər: “Sən bizə peyğəmbər gəlməmişdən əvvəl də, sonra da biz əziyyət çəkdik!” (Musa onlara belə) cavab verdi: “Bəlkə də, Rəbbiniz düşməninizi məhv edib sizi yer üzünün varisləri edəcək, sonra isə nə etdiyinizə (özünüzü necə apardığınıza) baxacaq!" (Əraf, 129).
Həzrət Musa (ə) fironların məhv edilməsinə və bəni-israilin hakimiyyətə gəlməsinə işarə edərək, onlara bu hadisələrin tezliklə baş verəcəyinə ümid verdi.