Quranın gürcü dilinə tərcüməsi; Gürcü mədəniyyətinin İslam mədəniyyəti ilə qaynaşması
"İQNA"-nın verdiyi məlumata görə, İmamquli Bətvani 1336-cı ildə İranın İsfahan vilayətinin gürcülər yaşayan Fereydunşəhr şəhərində anadan olub. İbtidai məktəbi bu şəhərdə bitirib. Sonra 1350-ci ildə ailəsi ilə birlikdə Gürcüstana səfər etmiş və orada təhsilini davam etdirmişdir. Orta təhsilini aldıqdan sonra Tiflis Tibb Universitetinin ümumi tibb fakültəsinə daxil olub. O, ən yaxşı tələbə olduğu üçün universitetin xüsusi təqaüdlərindən istifadə edib. Müxtəlif ölkələrin universitetlərinə səyahət edib.
1357-ci ildə İranda İslam inqilabının qələbəsindən sonra universitetdə üç il təhsil aldıqdan sonra bu ölkəyə səfər edərək mədəni fəaliyyətlə məşğul olur. O, gürcü dilinə də kitablar tərcümə edib.
İmamquli Bətvaninin ən mühüm əsəri Qurani-Kərimin gürcü dilinə sadə və rəvan tərcüməsidir ki, bu tərcümə ilk dəfə 5-ci əsrin əvvəllərində gürcülərin İranda məskunlaşdığı zaman həyata keçirilmişdir. Gürcü mədəniyyətinin İslam mədəniyyəti ilə qaynaşmasına səbəb oldu.
Quranın İmamquli Bətvani tərcüməsinin redaktoru Əkbər Müqəddəsi bu iş haqqında deyir: Bu tərcümə fərdi şəkildə aparıldığı üçün bəzi səhvlər vardı ki, biz İslam eksperti və iki gürcü dili mütəxəssisinin iştirakı ilə bir qrup yaradaraq Quranın bu tərcüməsini redaktə etdik.
Bu Quran redaktoru qeyd edib: "Quranın gürcü dilinə tərcüməsinin problemi ondan ibarət idi ki, bu, əvvəllər edilməmişdi, ona görə də çoxlu çətinliklər var idi. Məsələn, terminlər yaradılmalı və bu terminlər elə olmalı idi ki, cəmiyyətdə qəbul edilməlidir".
Müqəddəsi daha sonra deyib: "Gürcüstan cəmiyyətinin Qurani-Kərimi daha yaxşı başa düşməsi üçün gürcü cəmiyyətinin dini ədəbiyyatı uzun müddət araşdırıldı. Onların dini ədəbiyyatını anlamaq üçün səy göstərildi. Bu səbəbdən xristianların müqəddəs kitabları öyrənilmiş və onların terminologiyası başa düşüldükdən sonra Quran həmin ədəbiyyatla tərcümə edilmişdir.
Quranın gürcü dilinə tərcüməsi bir sıra xüsusiyyətlərə malikdir:
Üç dildə, ərəb, fars və gürcü dillərində hazırlanmışdır ki, bu da onu xüsusi və kamil tərcümə edir.
Tərcümə tamamilə İranda başlayıb və tamamlanıb.
İranda gürcü dilində kitab yazılmadığı üçün İranda gürcü dili və mədəniyyəti şifahi xarakter daşıyırdı. Ona görə də bu dövrdə Quranın gürcü dilinə tərcüməsi İranda yaşayan gürcülərin mədəniyyətini İslam-İran mənəviyyatı əsasında qurdu. Bu da gürcülərlə iranlılar arasında mədəni körpünün yaranmasına səbəb oldu.
