تأمین فضای آموزشی؛ زیرساخت مبنایی برای حفظ استقلال مالی مؤسسات قرآنی

علی رمضانی فرد، مسئول روابط عمومی سازمان دارالقرآن در گفت‌وگو با خبرگزاری بین المللی قرآن (ایکنا)، در رابطه با موضوع استقلال مالی در مؤسسات قرآنی، گفت: مؤسسات قرآنی خود طالب هستند که به استقلال مالی برسند و نیازی به حمایت‌های دولتی نداشته باشند، اما مشکل اصلی در این بخش، بافت فرهنگی مردم نسبت به فعالیت‌های قرآنی است.

وی اظهار کرد: طرز تفکری که بین اعضای جامعه نهادینه شده است، حاکی از این است که مردم حاضرند به منظور برگزاری کلاس‌های فوق‌العاده برای فرزندانشان هزینه کنند، اما برای کلاس‌های قرآنی تصورشان این است که باید رایگان برگزار شود.

معاون آموزش مؤسسه دارتحفیظ القرآن تهران با بیان این که برگزاری کلاس های آموزش قرآن نیز به نوبه خود هزینه‌بر است، عنوان کرد: باید اطلاع‌رسانی صحیح در رابطه با نحوه فعالیت مؤسسات قرآنی صورت پذیرد تا اعضای جامعه متوجه شوند که مؤسسات قرآنی نیز دارای هزینه‌هایی هستند و استادی که به تدریس می‌پردازند، حق‌التدریس دریافت می‌کند.

وی در ادامه افزود: هنوز اعضای جامعه در مرحله‌ای هستند که احساس می‌کنند، فعالیت‌های قرآنی باید به‌صورت رایگان انجام شود، بنابراین نیاز است که فرهنگسازی صورت پذیرد، همان طور که در برخی کشور‌ها این فرهنگ جا افتاده است و مردم هزینه می‌کنند تا در مراسم انس با قرآن شرکت کنند و به تلاوت آیات کلام وحی گوش فرا دهند.

استقلال مالی مؤسسات؛ نیازمند فرهنگسازی برای دریافت حمایت‌های مردمی

این پژوهشگر قرآن در رابطه با این که آیا استقلال مالی مؤسسات قرآنی به معنای قطع کمک های دولتی به این مراکز است، تصریح کرد: با توجه به اینکه هنوز فرهنگسازی صورت نپذیرفته است، مؤسسات قرآنی در زمینه استقلال مالی با مشکل مواجه هستند و ناگزیر نیازمند حمایت نهادهای دولتی هستند.

وی درمورد این که استقلال مالی در مؤسسات قرآنی نیازمند فراهم شدن چه زیرساخت هایی است، اظهار کرد: مهم‌ترین زیرساخت‌ها که باید برای مؤسسات قرآنی فراهم شود، زیرساخت‌های مبنایی است، همانند محل استقرار مؤسسات قرآنی که معضل بزرگ این مراکز است و غیر از مؤسساتی که وقفی هستند، اکثر مؤسسات با این مشکل مواجه هستند و از زیرساخت‌های مبنایی برای کمک کردن به استقلال مالی مؤسسات قرآنی است.

رمضانی فرد افزود: بحث مکان مؤسسات قرآنی از موضوعات مهمی است، اما در حال حاضر آنچه مشاهد می‌شود این است که در برخی مناطق، مثلاً منطقه 12 تهران با تراکم مؤسسات قرآنی مواجه است، همچنین در خیابان ایران، بیش از 10 مؤسسه قرآنی فعال حضور دارند که ممکن است، یکی از دلایل آن بافت فرهنگی و جمعیتی که در آن منطقه متمرکز است، باشد، بنابراین باید شرایط فرهنگی منطقه سنجیده شود.

در نظرگرفتن یارانه برای مؤسسات قرآنی

وی ضمن ارائه راهکارهایی برای حفظ استقلال مالی در مؤسسات قرآنی، گفت: از جمله راهکارها این است که مؤسسات همانند افراد حقیقی که یارانه دریافت می‌کنند، یک یارانه ماهانه یا یک تنخواه سالانه داشته باشند تا مؤسسات از این امکانات استفاده کنند و بجای اینکه یک سیستم نیمه متمرکز وجود داشته باشد و بودجه‌های قرآنی را به حساب فلان نهاد بریزند، سامانه‌ای را ایجاد کنند که مؤسسات دارای شماره حساب باشند و این تنخواه به عنوان یارانه فعالیت‌های قرآنی به حسابشان واریز شود.

مسئول روابط عمومی سازمان دارالقرآن بیان کرد: بخشی از هزینه‌های مؤسسات می‌تواند از طریق موقوفات تأمین شود که البته قشر خاصی از جامعه را در بر می‌گیرد، بخش دیگر انجام فعالیت‌های اقتصادی در مؤسسات است که می توانند با سرمایه گذاری، هزینه‌های خود را تأمین کنند.

وی افزود: اگر مؤسسه‌ای بخواهد وارد فعالیت اقتصادی نشود، با توجه به بافت فرهنگی جامعه فقط دریافت شهریه نمی‌تواند پاسخگوی هزینه‌های مؤسسه شود، مگر اینکه مؤسسه در نقطه‌ای از شهر واقع شده باشد که افراد متمول در آن منطقه حضور داشته باشند.

پرهیز از دوگانگی در اجرای طرح های نظارتی بر مؤسسات قرآنی

این پژوهشگر قرآن در رابطه با این که آیا تقویت سیستم نظارت می‌تواند در جذب بودجه به مؤسسات قرآنی کمک کند، بیان کرد: یک مشکل عمده در بحث نظارت وجود دارد و آن هم دوگانگی در طرح‌های نظارتی سازمان‌های مختلف است که به‌صورت موازی بر فعالیت قرآنی مؤسسات نظارت می‌کنند.

وی تصریح کرد: باید تقسیم کار صورت پذیرد تا مشخص شود سازمان‌هایی که در موضوع مؤسسات قرآنی دخیل هستند، چقدر توانمندی دارند که به دور از اعمال سلایق شخصی، مؤسسات را ارزیابی کنند، به این ترتیب مشخص می شود کدام سازمان‌ها در این زمینه توانمندترهستند واز نظر نیروی انسانی تخصصی تر عمل می‌کنند.

معاون آموزش مؤسسه دارتحفیظ القرآن تهران دررابطه با تأثیر استقلال مالی مؤسسات بر فرآیند نخبه پروری در این مراکز عنوان کرد: متأسفانه با توجه به فرهنگ عمومی که در کشور ما جاری است، نخبه به فردی اتلاق می‌شود که این شخص شناخته شده باشد، قبل از اینکه به توانمندی‌های وی پرداخته شود.

پیگیری طرح‌های نخبه‌پروری در مؤسسات قرآنی

وی تصریح کرد: وقتی در اینچنین بافت فرهنگی زندگی می‌کنیم، ضرورت دارد که برنامه‌ها و طرح‌های نخبه پروری حتماً از طریق مراکزی که در امر اطلاع‌رسانی دخیل هستند، پیگیری شود.

رمضانی‌فرد در پایان خاطرنشان کرد: سازمان صدا و سیما نقش مهم و اساسی در معرفی نخبگان قرآن دارد، در مؤسسه دارتحفیظ القرآن، بهترین قراء تربیت شده‌اند و از زمانی که برنامه‌ اسراء اجرا شد، تعدادی از این افراد شناخته شدند، استقلال مالی نقش کمی در معرفی نخبه‌ها دارد، زیرا مجاری تصمیم گیرنده و دخیل در معرفی نخبه‌های قرآنی به هیچ عنوان ارتباطی با استقلال مالی مؤسسات ندارد.