همایش ملی «نقد اعتزال نو» در قم برگزار می‌شود
گروه حوزه‌های علمیه: همایش ملی نقد اعتزال نو ۱۸ دیماه با حضور حضرات آیات تسخیری و رشاد در تالار اندیشه پژوهشگاه در شهر مقدس قم برگزار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) حجت‌الاسلام و المسلمین محمد عرب‌صالحی، رئیس پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی و دبیر علمی همایش ملی نقد اعتزال نو ضمن اعلام این خبر گفت: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم، موسسه تخصصی کلام حوزه علیمه قم، قطب علمی فلسفه دین و کانون اندیشه جوان، همایش ملی نقد اعتزال نو را همراه با رونمایی از مجموعه پنج جلدی «جریان‌شناسی و نقد اعتزال نو» برگزار می‌کند.
دبیر علمی همایش اعتزال نو افزود: در این همایش علمی آیت‌الله محمدعلی تسخیری با موضوع «جریان‌شناسی اعتزال نو»، آیت‌الله علی اکبر رشاد با موضوع «الاهیات چپ و الاهیات راست» و همچنین حجت‌الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه نیز با موضوع «عقل شیعی و عقل نو اعتزال» ایراد سخنرانی خواهند داشت. همچنین در خلال این مراسم از مجموعه پنج جلدی «جریان شناسی و نقد اعتزال نو» که برای نخستین بار در جهان اسلام تالیف شده است رونمایی می‌گردد و یک نشست علمی نیز با شرکت صاحبنظران برگزار خواهد شد.
عرب صالحی در ادامه اعتزال نو را از جریان‌های کلامی معاصر معرفی کرده و افزود: این جریان به نحوی خود را به معتزله تاریخی منتسب می‌کنند. آنها مدعی هستند همانطور که در یک برهه زمانی معتزله قدیم با شعار عقل گرایی در مقابل مسلک اشعری ایستاد و قرائت خاصی از دین ارائه کرده و در روش منطق فهم دین بحث عقل گرایی را مطرح کرد، الان هم اسلام مبتلا به وضعیتی است که احیای آن تفکر می تواند بسیاری از خلاها را پر کند. لذا اینها بشدت خود را عقل گرا می دانند. مستحضر هستید که عقل گرایی اعتزالی بسیار نزدیک با مبانی تشیع هست گرچه تمایزاتی هم دارد. اما آیا عقل گرایی در اعتزال نو به همان معناست یا نه؟ این یکی از موضوعات مهم است که در این همایش و در قالب مجوعه مقالاتی به آن پاسخ داده خواهد شد.
وی همچنین پیرامون اهمیت و ضرورت برگزاری این همایش ادامه داد: امروزه بسیاری از کرسی‌های تدریس دین اسلام در دانشگاه‌های کشورهای اسلامی و حتی کشورهای اروپایی و کلاً جهان مدرن، در دست جریان اعتزال نو است. بنابراین نفوذ آنها در نسل جوان و تاثیرشان می‌تواند زیاد باشد. از این رو ما بر خودمان لازم دانستیم که معرفی علمی و روشمند و مطابق با مستندات علمی ارائه دهیم. اینکه اساس شکل گیری این جریان، خاستگاه آن، علل، حوزه و گستره جغرافیایی، مبانی فکری در موضوعات مختلف مثل فلسفه دین و مسائل آن، اندیشه های حقوقی، علوم قرآنی کجاست و بخصوص اینکه دیدگاه آنها در خصوص کتاب و سنت و نصوص دینی چیست از موضوعات بسیار مهم روز است.
دوری طبقه اول نواعتزالیون از آموزه‌های وحیانی
رئیس پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی گفت: به اعتقاد ما طبقه اول این جریان که با سید جمال‌الدین اسد آبادی و عبده وجوه اشتراک زیادی با معتزله تاریخی دارند اما طبقه متاخر امثال آرکون، ابوزید، امین الخولی و ... هم در تعریف عقل و هم در نوع برخورد با نصوص دینی از اساس با اعتزال تاریخی مخالف‌اند. عقل نو اعتزالی در طبقه متاخر همان عقل خود بنیاد غربی است که امروزه سر از عقل ابزاری و پراگماتیسم(عمل‌گرایی) در آورده است در حالی که عقل اعتزال قدیم بسیار با عقل وحیانی و عقل شیعی هم افق است. از این روی، نو اعتزال در برخورد با نصوص دینی به محضی که عقل توان فهم آنها را نداشت حکم به تعلیق نصوص دینی می دهند و به عبارت دیگر اینگونه نصوص را تاریخ مند می‌شمارند، در حالی که اعتزال قدیم در قبال نصوص دینی از تواضع علمی خاصی برخوردار بوده است.
عرب صالحی تصریح کرد: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با توجه به ضرورت‌های فوق و با پیشنهاد مستقیم ریاست پژوهشگاه، آیت‌الله علی اکبر رشاد و تصویب شورای علمی گروه منطق فهم دین از سال 1390 این پروژه را در دستور کار خود قرار داد و 18 دیماه مجموعه 5 جلدی جریان شناسی و نقد اعتزال نو در خلال مراسم همایش رونمایی خواهد شد. ذکر این نکته لازم است که برای اولین باری است که در جهان اسلام چنین مجوعه‌ای در معرفی و نقد اعتزال نو منتشر می شود چرا که این کار پیش از این در حد یکی دو مقاله و چند مصاحبه پیشینه و سابقه داشت.
همایش ملی نقد اعتزال نو با حضور اندیشمندان داخلی، پژوهشگران و اصحاب رسانه، صبح پنج شنبه 18 دیماه 1393 از ساعت 8 تا 12 در تالار اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفتر قم، به آدرس بلوار پانزده خرداد، خیابان شهید میثمی، برگزار می‌شود.
