به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا) حجتالاسلام والمسلمین احمد مبلغی در نشست علمی «مبانی تکفیر از دیدگاه اهل سنت» در قم گفت: امکان ایجاد بسیج فکری علیه مفهوم جهاد داعشی، فرصتی تاریخی و بزرگ را برای مبارزه با پدیده تکفیر و پالاییدن ذهنیتها از ریشهها و رسوبات آن، فراروی همه قرار داده است. تلاش برای نفی تکفیر در روابط شیعه وسنی باید همراه با دو رویکرد صورت گیرد که یکی نفی ملزومات یعنی ریشهها، و دیگری نفی لوازم یعنی آثار است.
استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: بکار بردن ادبیات نزدیک به تکفیر و انجام امور بهانه دهنده به دست تکفیریان به تقویت جایگاه و مواضع تکفیریان میانجامد.
دیدگاه اهل سنت نسبت به مقوله تکفیر
استاد حوزه علمیه قم گفت: دیدگاه اهل تسنن نسبت به پدیده تکفیر در چند فراز نگاه دینی، نگاه تاریخی، رای فقهی و سلوک عملی قابل مطالعه و بررسی است و اهل سنت در نگاه دینی و تاریخی در خصوص تکفیر، واجد اندیشههای مهمی هستند.
وی گفت: از جمله اینکه نفس اقدام به تکفیر خود یک بدعت است اگر از دامنه بسیار محدود شرعیش تجاوز کند و دیگر این که تلاش اصلی همه باید بر دعوت مردم به دین باشد نه هل دادن آن ها به خارج از دین. و دیگر این که ما مامور به شناخت باطن افراد نیستیم بلکه به ظاهر باید تکیه کرد.
مبلغی اظهار داشت: اکثر علمای کنونی اهل سنت همچنین معتقدند که تکفیر فتنهای بزرگ است که به ایجاد اختلاف و عقب ماندگی جهان اسلام منتهی میشود، و نیز میگویند پدیدهای به نام تکفیر در اسلام نبوده و این از زمان خوارج به کالبد جامعه اسلامی تزریق شده است.
مبلغی با بیان اینکه این اندیشهها نزد شیعه نیز وجود دارد ادامه داد: رای فقهی اهل تسنن در زمینه تکفیر نیز در بسیاری از زمینهها با شیعیان یکی است و هر دو در زمینه معیار ورود به اسلام و نیز معیار خروج از اسلام دیدگاههای بسیار نزدیک به هم دارند. اهل تسنن شهادتین را معیار ورود به اسلام میبینند که شیعه هم معتقد است.
رییس دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به دیدگاه اهل تسنن پیرامون معیار خروج از اسلام گفت: آنها انکار خداوند، انکار رسالت پیامبر (ص) و انکار ضرورتی از ضرورتهای دینی را عامل کافر شدن انسان میدانند.
مبلغی یادآور شد: اهل سنت در ارتباط با معیار خروج از اسلام مقولهای را تحت عنوان تنزیل حکم الکفر، مطرح کردهاند که تطبیق حکم کفر را بر افراد به شدت حد اقلی میکند. در ذیل تنزیل حکم کفر، دو قاعده را مطرح نمودهاند یکی اینکه: اگر شما در کفر کسی شک دارید نباید او را تکفیر کنید چرا که در این صورت، روایات ناهی از تکفیر شما را در بر میگیرد.
وی گفت: قاعده دوم این که ورود فرد با شهادتین به اسلام، امری یقینی است و اگر در خروج او از اسلام شک دارید با شک نمیتوانید یقین سابق را بشکنید و حکم کفر را بر او جاری کنید.
استاد حوزه علمیه قم یادآورشد: متاسفانه در سلوک عملی بخش مهمی از آن، به دست جهال و غیرعلما افتاده است، کسانی که فقها آنها را قبول ندارند. کسانی که به اسلام منهای فقاهت روی آوردهاند. البته برخی از سلفیها در زمره فقها هستند، اما در شرایط کنونی سلفیهای غیر فقیه به صحنه آمدهاند که بر ذهن آنها جهاد با قرائتی بی رحم و غیر انسانی به عنوان یک پارادیم چیره شده است.
وی ادامه داد: آنها برای ترور و کشتن افراد تفسیرهای خاصی دارند و متاسفانه بخشهایی از آنها در دهههای اخیر به سمت سیاست، حکومت و تشکیل خلافت پیش رفتهاند و فقدان فقاهت و داشتن پارادایمهایی مانند جهاد با ابعادی غیر انسانی از آنها خطری بزرگ ساخته است.
مبلغی تصریح کرد: مولفههای فوق کار سلفیهای تندرو را به جایی کشانده که دست به تکفیر گروهی میزنند و این چیز بی سابقهای است و علمای اهل سنت در تفسیر این پدیده شوم میگویند اینها از خوارج صدر اسلام خطرناک تر هستند.
استاد حوزه علمیه قم یادآورشد: امروز آنها در قالب داعش ظهور کرده و وجدان عمومی و انسانی را به شدت جریحه دار کردند و همه اعم از شیعه و سنی کارهای آنها را به شدت به ضرر اسلام میدانند، آنها در خشونتهای خود شیعه و سنی را مورد هدف قرارمیدهند.
مبلغی همچنین گفت: امروز بهترین فرصت برای جهان اسلام جهت تمرکز بر مشترکات دینی و سیاسی به منظور کنترل اوضاع ایجاد شده است که در صورت عدم استفاده از این فرصت به چالش اساسی تبدیل میشود.
وی ادامه داد: دولتهای اسلامی در قالب گفتوگوهای سیاسی، حداقلی از مشترکات سیاسی را به عنوان پایه قرار دهند و کیان امت اسلام را حفظ کنند.