توقف برخی رشته‌های قرآنی به دلیل تأمین نشدن استاد
گروه دانشگاه: معاون آموزشی دانشگاه قرآن و حدیث پردیس تهران با بیان اینکه در کل کشور سطح علمی پایین آمده است، گفت: ما نمی‌خواهیم به این ابتذال واقعیت تن دهیم و شدیداً برای ارتقای کیفیت تحصیلی دانشجویان برنامه‌ریزی می‌کنیم.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، دانشکده علوم حدیث وابسته به آستان مقدس حضرت عبدالعظیم(ع) از سال 1378 با مجوز شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان نخستین مرکز آموزش عالی غیر دولتی، غیر انتفاعی در حوزه علوم و معارف حدیث فعالیت آموزشی خود را به‌همت آیت‌الله ری شهری در شهرری آغاز کرد.
دانشکده علوم حدیث پس از 13 سال فعالیت از مهر سال 1391 با مجوز وزارت علوم به‌عنوان نخستین دانشگاه غیر دولتی، غیر انتفاعی به مرکزیت قم ارتقا یافت و هم‌اکنون به‌عنوان یکی از بخش‌های مؤسسه علمی و فرهنگی دارالحدیث به فعالیت خود ادامه می‌دهد. جلیل پروین، معاون آموزشی پردیس تهران این دانشگاه است. در رابطه با فعالیت‌های حال حاضر این دانشگاه گفت‌وگویی با ایشان داشتیم که در ادامه می‌آید:
ایکنا: لطفاً توضیحی درباره تاریخچه دانشگاه قرآن و حدیث بفرمایید:
تشکر می‌کنم از این فرصت که برای بازتاب فعالیت‌های این دانشگاه در عرصه فضای مجازی به این مجموعه داده شده است. صحبت‌هایم را محدود به پردیس تهران می‌کنم. البته در گذشته مرکزیت بخش مجازی هم اینجا بود که الان به قم منتقل شده است، ولی اینجا در بخش مجازی شعبه فعالی است.
انتقال مرکزیت دانشگاه از شهرری به قم
مجموعه پردیس تهران شعبه‌ای از دانشگاه قرآن و حدیث است که مرکزیت آن در قم است. البته دانشگاه قرآن و حدیث قبلاً تحت عنوان دانشکده علوم حدیث بود که سه سال پیش به دانشگاه قرآن و حدیث ارتقا یافت و مرکزیت آن از شهر ری به قم منتقل شد. سه سال است که به دانشگاه ارتقا یافته است.
در حال حاضر محلی که در جوار حرم حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) است شعبه‌ای از دانشگاه قرآن و حدیث است و خود دانشگاه قرآن و حدیث علاوه بر مرکزیت قم و علاوه بر پردیس تهران، یک شعبه کوچکی هم در اصفهان دارد و از همه مهم‌تر بخش مجازی نیز دارد.
بخش مجازی دانشگاه قرآن و حدیث
در بخش مجازی اینطور است که به صورت اینترنتی در کلاس‌ها حاضر می‌شوند. درس‌های فاخری تولید شده طوری که چندین سال متوالی بخش مجازی یا الکترونیکی دانشگاه قرآن و حدیث به‌عنوان نمونه انتخاب شده است؛ اما امتحانات به‌صورت حضوری برگزار می‌شود که از جمله در خود تهران و در شعب مختلفی در مراکز مختلف کل کشور حتی در خارج از کشور، آزمون‌ها برگزار می‌شود. آن شعبه‌ها فقط محل برگزاری آزمون است.
ایکنا: شیوه قبولی و پذیرش در دانشکده قرآن و حدیث به چه نحوی است؟
در پردیس تهران که در ضلع جنوبی حرم عبدالعظیم حسنی(ع) قرار دارد، در این شعبه دانشگاه قرآن و حدیث، در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، دانشجو می‌پذیریم. درمقطع دکتری و ارشد همچون سایر دانشگاه‌های ایران مثل دانشگاه تهران، شهید بهشتی، تربیت مدرس و دانشگاه‌های دیگر از طریق آزمون سراسری و مصاحبه دانشجو پذیرش می‌شود.
پذیرش نیمه متمرکز در مقطع ارشد
در مقطع ارشد و دکتری پذیرش بدون کنکور نداریم. این هم طبق همان قواعدی است که در همه دانشگاه‌ها هست و خارج از آن قواعد نیست. هر قاعده و ضابطه‌ای که در دانشگاه‌های معتبر دیگر در پذیرش دانشجو هست، اینجا هم در ارشد و دکتری همان است؛ تنها تفاوت این است که ما در ارشد هم مصاحبه داریم که سایر دانشگاه‌ها ندارند. پذیرش ما از طریق سازمان سنجش است.
پذیرش مقطع کارشناسی در دو زمان؛ مهر و بهمن
در مقطع کارشناسی پذیرش دانشجو صرفاً از طریق سوابق تحصیلی است. مراد از سوابق تحصیلی هم یعنی معدل دیپلم، البته معنی این حرف این نیست که ما خودمان مستقیماً دانشجو می‌پذیریم، این هم حتماً باید از طریق سازمان سنجش باشد. دانشجویان و آن‌هایی که می‌خواهند در مقطع کارشناسی این دانشگاه تحصیل کنند حتماً باید به سازمان سنجش مراجعه کنند در دو مقطع؛ یکی برای مهرماه و دیگری برای ترم بهمن‌ماه دانشجو پذیرش می‌کنیم. مقطع کارشناسی ما از طریق سوابق تحصیلی است.
ایکنا: در حال حاضر چه رشته‌هایی در این دانشگاه تدریس می‌شوند؟
در مورد رشته‌هایی که اینجا وجود دارد. در حال حاضر در پردیس تهران، پنج رشته در مقطع کارشناسی تحت عناوین علوم و معارف قرآن، تربیت معلم قرآن مجید، علوم حدیث، کلام اسلامی و فقه و حقوق اسلامی داریم. در رشته علوم حدیث 95 دانشجو داریم. علوم و معارف قرآن 210 دانشجو، فقه و حقوق اسلامی 181 دانشجو، کلام اسلامی 108 و در رشته تربیت معلم که از سال 93 دانشجو گرفته‌ایم 29 دانشجو داریم.
مقطع کارشناسی مخصوص بانوان است
مقطع کارشناسی ما مخصوص بانوان است و حدود چهار سال است که به همین نحو پذیرش می‌شوند اما در مقطع ارشد و دکتری هر دو جنس پذیرش می‌شوند.
رشته‌های مقطع ارشد
در مقطع ارشد رشته‌هایی که داریم رشته‌های علوم قرآن و حدیث است که 80 نفر دانشجو داریم، رشته معارف قرآن که این رشته هم چون از سال گذشته دانشجو گرفته شده 21 دانشجو دارد، علوم حدیث گرایش نهج‌البلاغه 41 دانشجو دارد، علوم حدیث گرایش کلام و عقاید 47 دانشجو دارد، علوم حدیث گرایش کلام امامیه 11 نفر دانشجو دارد، علوم و معارف نهج‌البلاغه 39 نفر و رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی 148 نفر دانشجو دارد.
دانشکده‌های دانشگاه قرآن و حدیث تفاوت‌هایی هم با هم دارند؛ بعضی رشته‌ها در قم هست اینجا نیست و بعضی رشته‌ها اینجا هست در قم نیست.
دو رشته در مقطع دکتری
در مقطع دکتری هم ما در پردیس تهران فعلاً دو رشته داریم، علوم قرآن و حدیث و رشته کلام امامیه که سال بعد احتمالاً در رشته مدرسی معارف اسلامی هم برای مقطع دکتری دانشجو بگیریم.
عدم پذیرش دانشجو در رشته تفسیر گرایش علوم اجتماعی به دلیل تأمین نشدن استاد
در حاضر مجوز برخی از رشته‌ها را داریم که برخی‌ها در قم اجرا می‌شود برخی‌ها هم در سال‌های آینده اجرا خواهد شد، در پردیس تهران هم همینطور است. مجوز رشته تفسیر گرایش علوم اجتماعی را داریم ولی هنوز دانشجو پذیرش نمی‌کنیم. باید شرایطش آماده شود. استاد آن باید تأمین شود. تفسیر با گرایش علوم اجتماعی یک رشته میان‌رشته‌ای میان جامعه‌شناسی و تفسیر است. در قم رشته روانشناسی را داریم که اجرا هم می‌شود، رشته علوم قرآن و حدیث گرایش روانشناسی مثبت‌گرا؛ در کارشناسی و ارشد. برای آینده رشته‌هایی که جهت‌گیری میان‌رشته‌ای هم داشته باشد یکی روانشناسی است و یکی هم علوم اجتماعی.
ما خیلی از رشته‌هایی که داشتیم منحصر به اینجا بود و در واقع از اینحا شروع شد، مثلاً مقطع ارشد معارف قرآن را جای دیگری نداشتیم. یا رشته علوم و معارف قرآن الان یکی دو جا هست، رشته کلام اسلامی از اینجا شروع شد و در جای دیگر رشته کلام اسلامی را در کارشناسی نداشتیم، فلسفه و کلام یا فلسفه و حکمت بود در جاهای دیگر. در ارشد هم رشته نهج‌البلاغه از اینجا شروع شد و جای دیگری نبوده است. می‌خواهم بگویم این دانشگاه در تأسیس برخی رشته‌ها پیشتاز بوده یعنی رشته از اینجا شروع شده و به سایر جاها هم احیاناً رسیده است.
رشته تفسیر گرایش علوم اجتماعی را داریم ولی اجرا نمی‌کنیم یا رشته علوم و حدیث گرایش عرفان اسلامی را مجوز داریم اما هنوز اساتید برای آنها نداریم.
تأسیس رشته مترجمی متون اسلامی به زبان انگلیسی در آینده
برخی از رشته‌هایی که الان در بخش حضوری اجرا می‌شود در مجازی هم اجرا می‌شود. در مجازی برخی از رشته‌ها به زبان عربی، انگلیسی اجرا می‌شود. برخی از رشته‌ها را مد نظر داریم ولی اینکه چقدر نتیجه بدهد مهم است مثل مترجمی متون اسلامی به زبان انگلیسی.
رشته‌های دیگری هم هست که در سطح دانشگاه تصمیم‌گیری‌ها می‌شود. مترجمی متون اسلامی به زبان انگلیسی رشته‌ای است که مد نظر است و هنوز سرفصل آن مصوب نشده است ولی آن دو رشته قبلی که گفته شد سرفصل دارند و مصوبه وزارتخانه هستند.
اگر بخواهیم آماری حرف بزنیم، موفق‌ترین دانشگاه بوده است نه فقط در دانشگاههایی که رشته‌های الهیات و علوم انسانی دارند بلکه میان تمام دانشگاه‌ها موفق بوده است از لحاظ آموزشی.
ایکنا: در حال حاضر چه تعداد دانشجو در حال تحصیل هستند؟
مثلاً در مقطع ارشد از سال 82 دانشجو گرفتیم و تابحال 733 دانشجو گرفته‌ایم که سال‌های اخیر خیلی افزایش داشته است. 350 نفر از اینها فارغ‌التحصیل شده‌اند و 383 نفر همچنان به‌عنوان دانشجو مشغول هستند.
این سالیان اخیر، هم تعداد رشته‌هایمان و هم تعداد دانشجویانمان خوب افزایش یافت. مثلاً در سال 93 هم ترم اول و هم ترم دوم پذیرش دانشجوی خیلی خوبی در مقطع کارشناسی داشتیم، حدود 150 نفر در مهرماه و حدود 100 نفر در بهمن‌ماه فقط برای پردیس تهران بودند، آمار خود دانشگاه و مجازی خیلی زیاد بود.
از سطح علمی راضی نیستیم
آمار و ارقام نشان می‌دهد که موفق‌ترین بوده‌ایم و سالیان سال یا رتبه اول و یا رتبه دوم را در کل کشور کسب کرده‌ایم، اما اگر منصفانه بخواهیم بگوییم نه به لحاظ آمار، ما به هیچ وجه از سطح علمی فارغ‌التحصیلان اینجا به لحاظ استانداردهایی که مد نظرمان است راضی نیستیم و شدیداً برنامه‌ریزی می‌کنیم که چگونه کیفیت تحصیلی دانشجویان را ارتقا ببخشیم.
برگزاری کلاس‌های موازی در زمینه‌های قرآنی
ایکنا: چه فعالیت‌هایی برای ارتقای سطح علمی انجام خواهد شد؟
از جمله طرح‌هایی که داریم این است که می‌خواهیم علاوه بر 140 واحدی که در مقطع کارشناسی دانشجویان می‌خوانند، کلاس‌های موازی در زمینه روخوانی و حفظ قرآن، تفسیر و مفاهیم قرآن، روخوانی و مفاهیم روایات، کلاس آموزش عقاید و آموزش احکام کاربردی و نیز تقویت پایه زبان عربی، یک آموزش‌های موازی و اگر در توانمان بود رایگان، برای دانشجویان داشته باشیم و بعد می‌خواهیم دانشجویان را مکلف کنیم به اینکه در پایان هر مقطع یک استانداردهایی از مهارت در زمینه ترجمه و تفسیر قرآن، ترجمه و فهم روایات و سایر منابعی که گفتیم را داشته باشند. این را می‌خواهیم به‌عنوان یک امر الزامی در نظر بگیریم که مثلاً تا پایان ترم هفت در مقطع کارشناسی، دانشجو باید از اول بداند که اگر در ترم اول تحصیل می‌کند تا پایان ترم سه، چهار علاوه بر آن امتحان‌هایی که می‌دهد باید امتحان دیگری بدهد و سطح‌سنجی بشود و اگر در روخوانی قرآنی یا در تجزیه و ترکیب آیات قرآن و ترجمه آیات قرآن و همچنین روایات، عقاید و احکام مشکلی داشت اجازه فارغ‌التحصیلی به آن داده نشود، این در واقع توفیق اجباری می‌شود ما می‌خواهیم این یک نوع سیاستگذاری باشد که نمی‌خواهیم تن به این «ابتذال واقعیت» بدهیم که بگوییم شخص لیسانس یا فوق لیسانس و دکترای این رشته‌ها را بگیرد ولی یک کفی از استانداردهای کیفی این رشته را نداشته باشد. به تعداد واحدها ما نمی‌خواهیم از این به بعد اکتفا کنیم.
یک آزمون‌های جامعی برای مقطع کارشناسی، ارشد و دکترا که از قبل نیاز عموم جامعه بود می‌خواهیم قرار بدهیم که دانشجو خودش را مکلف بداند که سطحش را به سطح استاندارد برساند و در آزمون نمره قبولی بگیرد.
در مقطع دکترا در تمام دانشگاه‌ها آزمون جامع وجود دارد بعد از اینکه دروس تئوری آنها تمام شد، بعد از سه ترم یک آزمون جامعی از تمام دروسی که خوانده‌اند یا از برخی دروس آزمون می‌دهند.
سطح علمی پایین در دانشگاه‌ها
ما می‌خواهیم این آزمون جامع مقطع دکتری را به سطح ارشد و کارشناسی تعمیم بدهیم و در ثانی محتوای این آزمون جامع را می‌خواهیم بیشتر به سمت قرآن‌خوانی، قرآنی‌دانی، حدیث‌خوانی، حدیث‌خوانی و عربی‌دانی ببریم و بیشتر فهم حداقلی از احکام و عقاید را داشته باشیم. به عبارت دیگر، بر اساس واقعیات جامعه، آمار نشان می‌دهد جامعه دانشگاهی ما خیرالموجودین است یعنی میان تمام دانشگاههایی که وجود دارد آمار قبولی اینجا بالاترین است؛ اما متأسفانه در کل کشور ما سطح پایین آمده است. نمی‌خواهیم دلمان را به این آمار خوش کنیم. ما نمی‌خواهیم به این خوش باشیم که صرفاً در ارشد آمار قبولی ما از همه جا بالاتر است بلکه می‌خواهیم استانداردهایی را برای هر مقطع تعریف کنیم و تدابیری بیندیشیم و دانشجو را بعد از آن تدابیر مکلف کنیم که حتماً خودش را به آن استانداردها برساند چون ما معتقدیم ـ شوربختانه این جمله را می‌گویم ـ ما که بیشترین آمار قبولی این رشته‌ها را داریم اما به هیچ وجه سطح عملی فارغ‌التحصیلان رضایت‌بخش نیست. اگر به این دلخوش کنیم که از سایر جاها بهتریم همان «ابتذال واقعیت» است.
گفت‌وگو از لیلا شرف
باتشکر. اطلاعات جدید و جامعی از دانشگاه به ما داد. ممنون 
