حجت‌الاسلام ارسطا تاکید کرد:
لزوم نگرش به قرآن و سنت از منظر فقه اجتماعی
گروه حوزه‌های علمیه: استاد حوزه و دانشگاه گفت: در کتاب و سنت عمدتا به دنبال کشف احکام فقهی فردی هستیم در حالی که در کنار حکم مکلف دولت و جامعه اسلامی نیز قرار دارند از این رو نگرش از منظر فقه اجتماعی به قرآن و سنت ضروری است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد ارسطا، استاد دانشگاه باقرالعلوم(ع) امروز اول اردیبهشت ماه در پیش نشست کنگره بین‌المللی نهج البلاغه گفت: با وجود کارهای صورت گرفته درباره عهدنامه مالک اشتر زوایای زیادی از آن مغفول مانده است.
وی با تاکید بر لزوم نگرش اجتماعی به فقه و برداشت‌های جدید از آیات و روایات عنوان کرد: در کتاب و سنت عمدتا به دنبال کشف مرادهای فردی فقهی و احکام فقهی فردی هستیم در حالی که در کنار حکم مکلف دولت و جامعه اسلامی نیز قرار دارند که اگر تنها نگاه فردی فقهی داشته باشیم برداشت‌های مورد نیاز جامعه از آیات و روایات کسب نخواهد شد.
ارسطا با اشاره به آیه «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ»(159 آل عمران) تصریح کرد: بسیاری از مفسران در ذیل این آیه براساس نگاه فردی گفته‌اند که نرمخو بودن پیامبر(ص) و عفو و استغفار ایشان نسبت به امت واجب نبوده بلکه مستحب است و سیاق دو عبارت قبل نیز موید این مسئله است در حالی که اگر نگاه اجتماعی به موضوع داشته باشیم وضع فرق خواهد کرد.
وی عنوان کرد: آیه فرموده که پیامبر نرمخویی رحمت خدا بر تو است و اگر نرمخو در مقابل مردم نباشی مردم از دور تو پراکنده خواهند شد و اگر مردم پراکنده شوند مهمترین وظیفه، وظیفه واجب پیامبر(ص) که تبلیغ دین است متوقف می‌شود بنابر این چون تبلیغ واجب است مقدمه یک واجب نیز که نرمخویی است، واجب خواهد بود.
نرمخویی بر حاکم اسلامی واجب است
ارسطا عنوان کرد: در این صورت وقتی نرمخویی و عفو و مشورت با مردم بر پیامبر(ص) واجب باشد به طریق اولی بر والیان غیرمعصوم ایشان نیز واجب است تا مردم به طریق اولی از دور آنان پراکنده نشوند و حکومت اسلامی با عدم مقبولیت مردمی مواجه نشود.
وی تاکید کرد: عفو، استغفار و مشورت سه پایه اصلی و واجب مدیریتی است یعنی تا جایی که عفو ممکن است نباید از خشونت استفاده شود.
ارسطا گفت: امام علی(ع) در عهدنامه مالک خطاب به ایشان فرمود رحمت‌ورزی به مردم را وارد دل و حکومتت کن آن هم برای مردمی که همه مسلمان هم نیستند و برخی از آنان برادر نوعی تو هستند.
این استاد حوزه عنوان کرد: اگر رهبر جامعه اسلامی نرمخو نباشد مشارکت مدنی پرهزینه خواهد شد و هزینه مالی و سیاسی جامعه بالا می‌رود بنابراین نرمخویی واجب مدیریتی است.
وی با تاکید بر لزوم نگرش اجتماعی به فقه و برداشت‌های جدید از آیات و روایات عنوان کرد: در کتاب و سنت عمدتا به دنبال کشف مرادهای فردی فقهی و احکام فقهی فردی هستیم در حالی که در کنار حکم مکلف دولت و جامعه اسلامی نیز قرار دارند که اگر تنها نگاه فردی فقهی داشته باشیم برداشت‌های مورد نیاز جامعه از آیات و روایات کسب نخواهد شد.
ارسطا با اشاره به آیه «فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ»(159 آل عمران) تصریح کرد: بسیاری از مفسران در ذیل این آیه براساس نگاه فردی گفته‌اند که نرمخو بودن پیامبر(ص) و عفو و استغفار ایشان نسبت به امت واجب نبوده بلکه مستحب است و سیاق دو عبارت قبل نیز موید این مسئله است در حالی که اگر نگاه اجتماعی به موضوع داشته باشیم وضع فرق خواهد کرد.
وی عنوان کرد: آیه فرموده که پیامبر نرمخویی رحمت خدا بر تو است و اگر نرمخو در مقابل مردم نباشی مردم از دور تو پراکنده خواهند شد و اگر مردم پراکنده شوند مهمترین وظیفه، وظیفه واجب پیامبر(ص) که تبلیغ دین است متوقف می‌شود بنابر این چون تبلیغ واجب است مقدمه یک واجب نیز که نرمخویی است، واجب خواهد بود.
نرمخویی بر حاکم اسلامی واجب است
ارسطا عنوان کرد: در این صورت وقتی نرمخویی و عفو و مشورت با مردم بر پیامبر(ص) واجب باشد به طریق اولی بر والیان غیرمعصوم ایشان نیز واجب است تا مردم به طریق اولی از دور آنان پراکنده نشوند و حکومت اسلامی با عدم مقبولیت مردمی مواجه نشود.
وی تاکید کرد: عفو، استغفار و مشورت سه پایه اصلی و واجب مدیریتی است یعنی تا جایی که عفو ممکن است نباید از خشونت استفاده شود.
ارسطا گفت: امام علی(ع) در عهدنامه مالک خطاب به ایشان فرمود رحمت‌ورزی به مردم را وارد دل و حکومتت کن آن هم برای مردمی که همه مسلمان هم نیستند و برخی از آنان برادر نوعی تو هستند.
این استاد حوزه عنوان کرد: اگر رهبر جامعه اسلامی نرمخو نباشد مشارکت مدنی پرهزینه خواهد شد و هزینه مالی و سیاسی جامعه بالا می‌رود بنابراین نرمخویی واجب مدیریتی است.
