در پژوهشکده حدیث حوزه صورت گرفت؛
تبیین 2 راهکار صحیفه سجادیه برای مقابله با شیطان
گروه حوزه‌های علیمه: نشست «راهکارهای مقابله با شیطان در تطبیق گزاره‌های قرآن و صحیفه سجادیه» در پژوهشکده حدیث حوزه برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین علی انجم‌شعاع، پژوهشگر پژوهشکده حدیث حوزه اول اردیبهشت ماه در نشست علمی «راهکارهای مقابله با شیطان در بررسی تطبیقی صحیفه سجادیه و قرآن کریم» گفت: آیات و روایات بر ایستادگی در برابر وسوسه‌های شیطان تأکید زیادی دارند.
وی ادامه داد: امام سجاد(ع) نیز، روش رویارویی با شیطان را ضمن دعا در صحیفه سجادیه بیان فرموده‌اند که شناخت این راهکارها، مقدمه برای هدایت و در پیش‌گیری از انحراف و دست‌یابی به مسیر هدایت، مفید است.
این محقق با اشاره به تدوین مقاله‌ای با این عنوان و تالیف مقاله‌ای با موضوع شیطان‌شناسی که قبلا منتشر کرده است ادامه داد: این پژوهش به تحلیل، بررسی و تطبیق این ادعیه با گزاره‌های قرآنی در موضوع مقابله با شیطان پرداخته و راه‌حل‌هایی از درون‌مایه‌های صحیفه سجادیه برای مبارزه با دسیسه‌های شیطان ارائه می‌کند.
دانش‌آموخته پژوهشکده حدیث حوزه با بیان اینکه این راهکارها در دو محور اعتقادی و عملی ارائه شده‌اند، تصریح کرد: صحیفه سجادیه یکی از غنی‌ترین منابع اخلاقی- تربیتی است که در قالب دعا از امام زین‌العابدین(ع) صادر شده است و در این منبع، موضوعات کاربردی فراوانی وجود دارد که یکی از آن‌ها موضوع شیطان‌شناسی است.
وی با بیان اینکه تاکنون نوشته مستقلی در این موضوع نگاشته نشده است، اظهار کرد: با بررسی گزاره‌های مرتبط با این موضوع در صحیفه سجادیه دو دسته معارف قابل بهره‌گیری است؛ دسته اول این معارف، تأثیرات شیطان بر انسان است و در شاخه دیگر، راه‌حل‌های مقابله با او تبیین شده است.
کاربرد شیطان‌شناسی در دشمن‌شناسی
این محقق با طرح این پرسش که امام سجاد(ع) چه میزان به راه حل‌های مواجهه با شیطان پرداخته‌اند و چه نوع فعالیتی را برای رویارویی اثربخش می‌داند؟ تصریح کرد: موضوع راهکارهای مقابله با شیطان بحثی مهم است که بعد از شناخت تأثیراتش کاربرد دارد از این رو بررسی راهکارهای مقابله با شیطان در صحیفه سجادیه علاوه بر آشنایی بیشتر با این کتاب ارزشمند، در شناسایی راه‌های انحراف و نقاط ضعف انسان و همچنین بحث دشمن‌شناسی کاربرد دارد.
انجم‌شعاع گفت: با توجه به کلمات صادره از امام زین العابدین(ع) در این موضوع، دو نوع راه حل در مقابله با شیطان کشف می‌شود که نوع اول مربوط به اعتقاد انسان بوده و مقدمه برای هر حرکت عملی بر ضد شیطان است.
وی افزود: نوع دوم این راهکارها نیز مربوط به حیطه عمل است و با جاری کردن این موارد در زندگی، با شیطان به صورت عملی مقابله می‌شود.
نقد مقاله
در ادامه این نشست که اختصاص به نقد مقاله نوشته شده انجم‌شعاع داشت چند تن از محققان پژوهشکده به نقد آن پرداختند که عدم تفاوت میان راه کارهای اعتقادی و عملی، عدم دقت لازم در عناوین فرعی و عنوان اصلی همچنین عدم تطبیق عنوان بر ساختار از جمله اشکالات آن عنوان شد.
استفاده از برخی واژه‌های ناهمگون به جای برخی واژه‌های دیگر مانند ایستادگی به جای راهکار، وجود برخی اشکالات در چکیده، عدم تبیین ضرورت و هدف مقاله، عدم اشاره به پیشینه بحث و تاکید بیش از حد بر روی راه کارهای صحیفه در مقابله با شیطان به جای راه کارهای قرآن از دیگر اشکالات برشمرده از سوی صاحبنظران بود.
همچنین عدم عبارت‌پردازی و ادبیات مطلوب برای چکیده، خلط ارایه راهکارها با موضوع شیطان‌شناسی، عدم طراحی هندسه بحث از دیگر اشکالات این مقاله عنوان شد که انجم شعاع به دفاع از آن پرداخت و توجیهاتی ارایه کرد.
مقدمه روان و تبیین مناسب آن، پرداختن به صحیفه کامله برای تبیین بحث، استناد فراوان به آیات قرآن، گویا بودن عناوین و تطبیق آن بر محتوا، چکیده خوب و ... از جمله نقاط مثبت این مقاله بود که از سوی برخی ناقدان عنوان شد.
یادآور می‌شود، حجج اسلام فکری، علوی، حسنی، عطایی و توحیدی نقد مطالب این نشست را بر عهده داشتند. همچنین دبیری علمی آن را حجت‌الاسلام رمضانعلی رحمتی عهده‌دار بود.
وی ادامه داد: امام سجاد(ع) نیز، روش رویارویی با شیطان را ضمن دعا در صحیفه سجادیه بیان فرموده‌اند که شناخت این راهکارها، مقدمه برای هدایت و در پیش‌گیری از انحراف و دست‌یابی به مسیر هدایت، مفید است.
این محقق با اشاره به تدوین مقاله‌ای با این عنوان و تالیف مقاله‌ای با موضوع شیطان‌شناسی که قبلا منتشر کرده است ادامه داد: این پژوهش به تحلیل، بررسی و تطبیق این ادعیه با گزاره‌های قرآنی در موضوع مقابله با شیطان پرداخته و راه‌حل‌هایی از درون‌مایه‌های صحیفه سجادیه برای مبارزه با دسیسه‌های شیطان ارائه می‌کند.
دانش‌آموخته پژوهشکده حدیث حوزه با بیان اینکه این راهکارها در دو محور اعتقادی و عملی ارائه شده‌اند، تصریح کرد: صحیفه سجادیه یکی از غنی‌ترین منابع اخلاقی- تربیتی است که در قالب دعا از امام زین‌العابدین(ع) صادر شده است و در این منبع، موضوعات کاربردی فراوانی وجود دارد که یکی از آن‌ها موضوع شیطان‌شناسی است.
وی با بیان اینکه تاکنون نوشته مستقلی در این موضوع نگاشته نشده است، اظهار کرد: با بررسی گزاره‌های مرتبط با این موضوع در صحیفه سجادیه دو دسته معارف قابل بهره‌گیری است؛ دسته اول این معارف، تأثیرات شیطان بر انسان است و در شاخه دیگر، راه‌حل‌های مقابله با او تبیین شده است.
کاربرد شیطان‌شناسی در دشمن‌شناسی
این محقق با طرح این پرسش که امام سجاد(ع) چه میزان به راه حل‌های مواجهه با شیطان پرداخته‌اند و چه نوع فعالیتی را برای رویارویی اثربخش می‌داند؟ تصریح کرد: موضوع راهکارهای مقابله با شیطان بحثی مهم است که بعد از شناخت تأثیراتش کاربرد دارد از این رو بررسی راهکارهای مقابله با شیطان در صحیفه سجادیه علاوه بر آشنایی بیشتر با این کتاب ارزشمند، در شناسایی راه‌های انحراف و نقاط ضعف انسان و همچنین بحث دشمن‌شناسی کاربرد دارد.
انجم‌شعاع گفت: با توجه به کلمات صادره از امام زین العابدین(ع) در این موضوع، دو نوع راه حل در مقابله با شیطان کشف می‌شود که نوع اول مربوط به اعتقاد انسان بوده و مقدمه برای هر حرکت عملی بر ضد شیطان است.
وی افزود: نوع دوم این راهکارها نیز مربوط به حیطه عمل است و با جاری کردن این موارد در زندگی، با شیطان به صورت عملی مقابله می‌شود.
نقد مقاله
در ادامه این نشست که اختصاص به نقد مقاله نوشته شده انجم‌شعاع داشت چند تن از محققان پژوهشکده به نقد آن پرداختند که عدم تفاوت میان راه کارهای اعتقادی و عملی، عدم دقت لازم در عناوین فرعی و عنوان اصلی همچنین عدم تطبیق عنوان بر ساختار از جمله اشکالات آن عنوان شد.
استفاده از برخی واژه‌های ناهمگون به جای برخی واژه‌های دیگر مانند ایستادگی به جای راهکار، وجود برخی اشکالات در چکیده، عدم تبیین ضرورت و هدف مقاله، عدم اشاره به پیشینه بحث و تاکید بیش از حد بر روی راه کارهای صحیفه در مقابله با شیطان به جای راه کارهای قرآن از دیگر اشکالات برشمرده از سوی صاحبنظران بود.
همچنین عدم عبارت‌پردازی و ادبیات مطلوب برای چکیده، خلط ارایه راهکارها با موضوع شیطان‌شناسی، عدم طراحی هندسه بحث از دیگر اشکالات این مقاله عنوان شد که انجم شعاع به دفاع از آن پرداخت و توجیهاتی ارایه کرد.
مقدمه روان و تبیین مناسب آن، پرداختن به صحیفه کامله برای تبیین بحث، استناد فراوان به آیات قرآن، گویا بودن عناوین و تطبیق آن بر محتوا، چکیده خوب و ... از جمله نقاط مثبت این مقاله بود که از سوی برخی ناقدان عنوان شد.
یادآور می‌شود، حجج اسلام فکری، علوی، حسنی، عطایی و توحیدی نقد مطالب این نشست را بر عهده داشتند. همچنین دبیری علمی آن را حجت‌الاسلام رمضانعلی رحمتی عهده‌دار بود.
