رئیس انستیتوی علوم انسانی و اسلامی آلمان تشریح کرد:
لزوم ترجمه عینی اندیشه قرآنی و مانع «پیش‌داوری درباره غرب»
گروه حوزه‌های علمیه: رئیس انستیتوی علوم انسانی و اسلامی آلمان با بیان اینکه دوره بیان حرف‌های زیبای بدون پشتوانه عملی گذشته و تاثیری در دیگران ندارد، تاکید کرد: باید با ارایه نمادها، رفتارها و الگوهای مناسب به ترجمه عینی اندیشه قرآنی برای تبلیغ دین در غرب بپردازیم، زیرا دنیای غرب در پذیرش حرف حق بکرتر از هر جای دیگر است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین رضوی‌راد، رئیس انستیتوی علوم انساني و اسلامي آلمان امروز چهارم مرداد ماه در نشست بررسی آخرین تحولات فکری و فرهنگی در غرب که در موسسه علوم وحیانی اسراء برگزار شد، گفت: ما ناچاریم قبل از اینکه درباره غرب قضاوت و داوری کنیم غرب را بشناسیم.
وی ادامه داد: دیگرشناسی و غرب‌شناسی به ما کمک می‌کند که بتوانیم مبتنی بر واقعیت فکری و فرهنگی غرب، خود را برای گفت‌و‌گو یا ارایه مدل و آلترناتیو فکری توانمندتر آماده کنیم و اگرنه بخواهیم غرب را در جاده‌ای یکطرفه آنطور که می‌خواهیم تصویر و نقاشی و داوری کنیم چیزی در خارج محقق نخواهد شد و اتفاقی رخ نخواهد داد.
رئیس انستیتوی علوم انساني و اسلامي آلمان تصریح کرد: این نوع نگاه سبب می‌شود که تصور کنیم وضع و حالمان خوب است و شیکترین نظام فکری را داریم و اول دنیا و آخر دنیا ما هستیم و چنین تفکری، منجر به این مسئله می شود که بگوییم مگر مریض هستیم و بیکاریم که حرکت کنیم و نیازی به شناخت درونیات و اطراف داشته باشیم.
رضوی‌راد بیان کرد: یکی از اتفاقاتی که در حوزه‌های فکری ما اتفاق افتاده همین مسئله است که ما کاملترین و شیکترین هستیم و دیگران هم باید خود را با این طرف محور عالم که ما هستیم هماهنگ و تنظیم کنند ولی معتقدم حتی اگر بخواهیم دست دیگران را بگیریم و هدایت کنیم باید آنان را بشناسیم.
پرهیز از پیش‌داوری درباره غرب
وی افزود: در این بخش جای کار داریم و به خصوص باید در حوزه زیاد کار کنیم و حتی از دیگران یاری بگیریم و گوش شنوا داشته باشیم و بدانیم که در دنیای امروز تحولات زیادی رخ داده است که ما باید پای درس و مباحث آنان بنشینیم و رشد پیدا کنیم.
این نویسنده و محقق افزود: امروز جهان به دو دسته مدرن و غیرمدرن و عاقل و جاهل تقسیم نمی‌شود و حتی در غرب هم پی برده‌اند به اینکه انسان غربی درجه اول باشد و دیگران درجه دوم نمی‌تواند مبنا باشد و به همین دلیل رفتند و در آفریقا نیز ردپای اندیشه های تمدنی را یافتند و برخی رشته‌های فلسفی در غرب مبنای آن این است که حقیقت در انحصار من و ما نیست و می‌تواند در دیگران نیز وجود داشته باشد.
رضوی‌راد بیان کرد: 30 سال پیش سخن از فلسفه آفریقا حرف مضحکی بود و می‌گفتند مگر در آفریقا حرف فلسفی پیدا می‌شود ولی امروز غربی‌ها در این مسئله تجدید نظر کرده‌اند لذا اعتراف به توانمندی‌های احتمالی دیگران هم موجب رشد خود انسان است وگرنه درجا می‌زنیم و احساس هم می‌کنیم که همه چیز در دست ماست.
انسان غربی آرام و راضی نیست
وی ادامه داد: غرب انسان را موجود زمینی صرف و مادی صرف تعریف می‌کرد و تمام توانمندی‌های خود را به خدمت گرفت تا این انسان را با این شاکله تامین کند و حقیقت اینکه تا خرخره نیازهای مادی و دنیوی او را تامین کرد ولی به یک حقیقت معترف است که این انسان با این همه رشد صنعتی انسان راضی و ممنون و سیر و آرام نیست و کسی نیست که خود را در ساحل آرامشی از احساس خشنودی و رضایت حس کند و این نا آرامی به شدت در چهار دهه اخیر به رخ جامعه بشری کشیده می‌شود.
رضوی‌راد اظهار کرد: اتفاق شیرینی که در اینجا در غرب رخ داده این بود که نیم نگاهی را به سبک زندگی آلترناتیو داشتند که بتواند او را به آرامش برساند و معتقدم اگر ما به عنوان تفکر اسلامی، نیروهای توانمندی داشتیم می توانسیتم با سوار شدن براین امواج بهره‌برداری خوبی کنیم ولی ما خود را برای این فرصت‌ها و فضاها آماده نکرده بودیم و نتوانستیم از این فضا بهره کافی ببریم و نیروی لازم برای این کار را هم نداشتیم.
رئیس انستیتوی علوم انساني و اسلامي آلمان تصریح کرد: آلترناتیو جدی در این مسئله اسلام بود که عدم هشیاری ما از یکطرف و زیرکی غرب از طرف دیگر سبب شد چهره اسلام تا جایی که ممکن است وارونه و خشن و سخیف جلوه داده شود.
غرب در پذیرش حق بکرتر از هرجای دیگر است
وی افزود: با وجود همه این اتفاقات غرب، به لحاظ آمادگی پذیرش حرف حق و اندیشه برتر به مراتب بکرتر و آماده‌تر از حتی آفریقاست و انسان غربی برای تغییر فکر خویش هیچ ملاحظه‌ای فراروی خود نمی‌بیند و برای انتخاب یک سبک زندگی و فرهنگ مانعی پیش روی خود نمی بیند و هنوز هم دین عوض کردن به مراتب از کفش عوض کردن راحت تر است.
باور نادرست
رضوی‌راد عنوان کرد: اگر اندیشه آلترناتیو جدی و جدید برتری را ببینند در انتخاب آن تردید نخواهند کرد و اکر موفق نبوده‌ایم چون کفش مناسبی برای او پیدا نکرده‌ایم. این حرف که با تلاش مستمر و شبانه روزی دین‌گرایی و اسلام گرایی در اروپا به موج تبدیل شده حرف غیرواقعی و نادرست است زیرا غرب برای جلوگیری از این کار دست روی دست نگذاشته است.
وی افزود: نقیصه‌ای که در نهادهای فکری و فرهنگی و حوزه ما وجود دارد این است که ما در دوره‌ای که دوره حرف تمام شده داریم حرف تولید می‌کنیم. عصر و زمانه تولید حرف گذشته است، از این رو رفتن سراغ مردم و انسان‌های عصر و زمانه کنونی در غرب و غیرغرب با مشتی حرف قشنگ دوره ندارد و خود غربی ها نیز گوششان پر از حرف‌های گوش‌نواز است زیرا شیکترین حرف‌ها را در دهه‌های گذشته از زبان مدرنیزم شنیده است و امروز انسان غربی به فردی بدل شده که به گوشش اعتماد ندارد ولی چشمش را باور دارد و می خواهد به جای حرف خوب، خوب را ببیند و ما اگر می خواهیم جایگزینی ارایه کنیم خروجی ها را باید به رخ او بکشیم و نه حرف‌ها را.
وی اظهار کرد: حتی این اتفاق در داخل کشور هم افتاده زیرا آنقدر حرف‌های قشنگ زده شده ولی چون بروز و ظهور عملی نداشته احساس می‌کنند نباید خیلی به گوششان اعتماد کنند.
دوره کرسی‌های نظریه‌پردازی تمام شده است
وی تاکید کرد: دوره میزهای گفت و گو و کرسی‌های نظریه‌پردازی صرف سپری شده و حتی غربی ها نیز برای این کار وقت نمی‌گذارند و خیلی مرسوم نیست. معتقدند ما از عصر مدرنیته عبور کرده و وارد پسامدرن شده ایم که اصلی‌ترین پایه آن روی عنصری به نام زمان است و گفت و گو و مشاجرات علمی پشت میز را به هدر رفتن زمان تعبیر می‌کنند.
رضوی‌راد اظهار کرد: معتقدند که هر کس تفکری دارد باید براساس آن خروجی عملی ارایه دهد و مردم با دیدن خروجی ها، قضاوت کنند بنابراین اگر کسی می خواهد در اندیشه بین‌المللی افکار و اندیشه درست و منطقی ارایه دهد لزوما باید سراغ گام‌هایی با نسبت منطقی و طولی برود و نه حرکت از صفر زیرا اگر بخواهیم جامعه را به خاک سیاه بنشانیم او را در گرداب گام‌های بی نسبت منطقی و عرضی گرفتار کنیم.
وی اظهار کرد: فاصله میان انسان مدرن و غیرمدرن فاصله عمیق و زیادی نیست و غرب متوجه شده که انسان آفریقایی هم محروم از اطلاعات نیست بنابراین باید با پدیده‌ای اسمی و نه حرفی سراغ انتقال اندیشه برتر برویم که در صنعت و تکنولوژی و ... نیز همینطور است و اگر ما صنعت برتری به آنان نشان دهیم تردید نکنید در برابر ما کرنش خواهند کرد وگرنه با ماندن در صنعت ملی با حرف ره به جایی نمی‌بریم.
ترجمه عینی اندیشه قرآن برای جهان
رضوی‌راد بیان کرد: تردیدی نیست که اندیشه قرآنی کاملترین و قابل عرضه‌ترین اندیشه است ولی این اندیشه باید ترجمه زمینی بشود منظورم ترجمه واژگانی نیست که هنوز هم ما در این مسئله مشکل داریم و ترجمه بی عیبی نداریم بلکه مراد ترجمه عینی اندیشه قرآنی است و اگر این اتفاق بیفتد ما حرف برتر را در دنیا خواهیم داشت.
وی افزود: قرآن کریم به شدت به ارایه خروجی معتقد است و قبل از اینکه حرف ارایه دهد ابتدا نمونه و الگوی بی نظیر ارایه می‌دهد و بعد پشتوانه این خروجی را هم ارایه می کند. لذا یکی از تاکیدات پررنگ روی بحث الگوسازی است و الان هم در حوزه تربیت و رشد اخلاقی و علمی هیچ روشی بهتر از الگو نیست.
رضوی راد تاکید کرد: اگر بتوانیم به تعداد مساجد انسان‌هایی با خروجی مسجدی تربیت کنیم هر یک انسان برابر چندهزار مسجد اثر می‌گذارد در صورتی که یک مشت لفظ سراغ مردم می‌بریم و این اشتباه است.
وی افزود: در تفکر وحیانی اسلام اگر گفته شده امت واحده یک راهبرد اساسی است باید این امت واحده از سوی دیگران دیده شود و باید جلوه‌های عینی این وحدت را نشان دهیم و با آن لفاظی و بازی نکنیم. اینها اندیشه‌های بنیادی قرآنی است که باید محقق کنیم و انسان‌های بزرگوار و کریم را در جامعه شناور کنیم و دیگران این بخشش و عفو و گذشته و کرامت را در جامعه ببینند.
موفقیت تبلیغ ساکت
رضوی‌راد با بیان اینکه تبلیغ ساکت بهترین نوع تبلیغ است تصریح کرد: باید خیابان و نمادهای رفتاری تولید کنیم که با توریست‌ها حرف بزنند وگرنه با حرف شیک و نشان دادن انسان نازیبا به دیگران ره به جایی نمی بریم.
استفاده از روش‌های جدید در تبلیغ
وی با اشاره به وضعیت فعلی تبلیغ در غرب افزود: کار تبلیغ امروز بسیار سخت‌تر شده و باید روش‌های جدیدی را ایجاد کنیم و در منبر متوقف نشویم. زیرا اگر مبلغ و سخنران مستقیم از سوی خود خدا هم به سوی بشر اعزام شده باشد در تعریف علمی بیش از دودرصد کار فرهنگی تعریف نمی شود و ناچاریم منبرهای جدیدی ایجاد کنیم.
وی اظهار کرد: یکی از کارهایی که ما در آلمان کردیم این بود که 72 نفر از دانشجویان را با شاخه گل و بروشور سراغ مردم فرستادیم تا عاشورا را تبیین کنند و نتایج خوبی گرفتیم. به هر حال معتقدم اگر برنامه تعریف شده‌ای در نهادهای داخلی برای کار در عرصه بین‌المللی داشته باشیم می‌توانیم حرف‌های زیادی در دنیا بزنیم از این رو نباید در مباحث اندیشه‌ای صرف متوقف شویم و حرکت نکنیم.
وی ادامه داد: دیگرشناسی و غرب‌شناسی به ما کمک می‌کند که بتوانیم مبتنی بر واقعیت فکری و فرهنگی غرب، خود را برای گفت‌و‌گو یا ارایه مدل و آلترناتیو فکری توانمندتر آماده کنیم و اگرنه بخواهیم غرب را در جاده‌ای یکطرفه آنطور که می‌خواهیم تصویر و نقاشی و داوری کنیم چیزی در خارج محقق نخواهد شد و اتفاقی رخ نخواهد داد.
رئیس انستیتوی علوم انساني و اسلامي آلمان تصریح کرد: این نوع نگاه سبب می‌شود که تصور کنیم وضع و حالمان خوب است و شیکترین نظام فکری را داریم و اول دنیا و آخر دنیا ما هستیم و چنین تفکری، منجر به این مسئله می شود که بگوییم مگر مریض هستیم و بیکاریم که حرکت کنیم و نیازی به شناخت درونیات و اطراف داشته باشیم.
رضوی‌راد بیان کرد: یکی از اتفاقاتی که در حوزه‌های فکری ما اتفاق افتاده همین مسئله است که ما کاملترین و شیکترین هستیم و دیگران هم باید خود را با این طرف محور عالم که ما هستیم هماهنگ و تنظیم کنند ولی معتقدم حتی اگر بخواهیم دست دیگران را بگیریم و هدایت کنیم باید آنان را بشناسیم.
پرهیز از پیش‌داوری درباره غرب
وی افزود: در این بخش جای کار داریم و به خصوص باید در حوزه زیاد کار کنیم و حتی از دیگران یاری بگیریم و گوش شنوا داشته باشیم و بدانیم که در دنیای امروز تحولات زیادی رخ داده است که ما باید پای درس و مباحث آنان بنشینیم و رشد پیدا کنیم.
این نویسنده و محقق افزود: امروز جهان به دو دسته مدرن و غیرمدرن و عاقل و جاهل تقسیم نمی‌شود و حتی در غرب هم پی برده‌اند به اینکه انسان غربی درجه اول باشد و دیگران درجه دوم نمی‌تواند مبنا باشد و به همین دلیل رفتند و در آفریقا نیز ردپای اندیشه های تمدنی را یافتند و برخی رشته‌های فلسفی در غرب مبنای آن این است که حقیقت در انحصار من و ما نیست و می‌تواند در دیگران نیز وجود داشته باشد.
رضوی‌راد بیان کرد: 30 سال پیش سخن از فلسفه آفریقا حرف مضحکی بود و می‌گفتند مگر در آفریقا حرف فلسفی پیدا می‌شود ولی امروز غربی‌ها در این مسئله تجدید نظر کرده‌اند لذا اعتراف به توانمندی‌های احتمالی دیگران هم موجب رشد خود انسان است وگرنه درجا می‌زنیم و احساس هم می‌کنیم که همه چیز در دست ماست.
انسان غربی آرام و راضی نیست
وی ادامه داد: غرب انسان را موجود زمینی صرف و مادی صرف تعریف می‌کرد و تمام توانمندی‌های خود را به خدمت گرفت تا این انسان را با این شاکله تامین کند و حقیقت اینکه تا خرخره نیازهای مادی و دنیوی او را تامین کرد ولی به یک حقیقت معترف است که این انسان با این همه رشد صنعتی انسان راضی و ممنون و سیر و آرام نیست و کسی نیست که خود را در ساحل آرامشی از احساس خشنودی و رضایت حس کند و این نا آرامی به شدت در چهار دهه اخیر به رخ جامعه بشری کشیده می‌شود.
رضوی‌راد اظهار کرد: اتفاق شیرینی که در اینجا در غرب رخ داده این بود که نیم نگاهی را به سبک زندگی آلترناتیو داشتند که بتواند او را به آرامش برساند و معتقدم اگر ما به عنوان تفکر اسلامی، نیروهای توانمندی داشتیم می توانسیتم با سوار شدن براین امواج بهره‌برداری خوبی کنیم ولی ما خود را برای این فرصت‌ها و فضاها آماده نکرده بودیم و نتوانستیم از این فضا بهره کافی ببریم و نیروی لازم برای این کار را هم نداشتیم.
رئیس انستیتوی علوم انساني و اسلامي آلمان تصریح کرد: آلترناتیو جدی در این مسئله اسلام بود که عدم هشیاری ما از یکطرف و زیرکی غرب از طرف دیگر سبب شد چهره اسلام تا جایی که ممکن است وارونه و خشن و سخیف جلوه داده شود.
غرب در پذیرش حق بکرتر از هرجای دیگر است
وی افزود: با وجود همه این اتفاقات غرب، به لحاظ آمادگی پذیرش حرف حق و اندیشه برتر به مراتب بکرتر و آماده‌تر از حتی آفریقاست و انسان غربی برای تغییر فکر خویش هیچ ملاحظه‌ای فراروی خود نمی‌بیند و برای انتخاب یک سبک زندگی و فرهنگ مانعی پیش روی خود نمی بیند و هنوز هم دین عوض کردن به مراتب از کفش عوض کردن راحت تر است.
باور نادرست
رضوی‌راد عنوان کرد: اگر اندیشه آلترناتیو جدی و جدید برتری را ببینند در انتخاب آن تردید نخواهند کرد و اکر موفق نبوده‌ایم چون کفش مناسبی برای او پیدا نکرده‌ایم. این حرف که با تلاش مستمر و شبانه روزی دین‌گرایی و اسلام گرایی در اروپا به موج تبدیل شده حرف غیرواقعی و نادرست است زیرا غرب برای جلوگیری از این کار دست روی دست نگذاشته است.
وی افزود: نقیصه‌ای که در نهادهای فکری و فرهنگی و حوزه ما وجود دارد این است که ما در دوره‌ای که دوره حرف تمام شده داریم حرف تولید می‌کنیم. عصر و زمانه تولید حرف گذشته است، از این رو رفتن سراغ مردم و انسان‌های عصر و زمانه کنونی در غرب و غیرغرب با مشتی حرف قشنگ دوره ندارد و خود غربی ها نیز گوششان پر از حرف‌های گوش‌نواز است زیرا شیکترین حرف‌ها را در دهه‌های گذشته از زبان مدرنیزم شنیده است و امروز انسان غربی به فردی بدل شده که به گوشش اعتماد ندارد ولی چشمش را باور دارد و می خواهد به جای حرف خوب، خوب را ببیند و ما اگر می خواهیم جایگزینی ارایه کنیم خروجی ها را باید به رخ او بکشیم و نه حرف‌ها را.
وی اظهار کرد: حتی این اتفاق در داخل کشور هم افتاده زیرا آنقدر حرف‌های قشنگ زده شده ولی چون بروز و ظهور عملی نداشته احساس می‌کنند نباید خیلی به گوششان اعتماد کنند.
دوره کرسی‌های نظریه‌پردازی تمام شده است
وی تاکید کرد: دوره میزهای گفت و گو و کرسی‌های نظریه‌پردازی صرف سپری شده و حتی غربی ها نیز برای این کار وقت نمی‌گذارند و خیلی مرسوم نیست. معتقدند ما از عصر مدرنیته عبور کرده و وارد پسامدرن شده ایم که اصلی‌ترین پایه آن روی عنصری به نام زمان است و گفت و گو و مشاجرات علمی پشت میز را به هدر رفتن زمان تعبیر می‌کنند.
رضوی‌راد اظهار کرد: معتقدند که هر کس تفکری دارد باید براساس آن خروجی عملی ارایه دهد و مردم با دیدن خروجی ها، قضاوت کنند بنابراین اگر کسی می خواهد در اندیشه بین‌المللی افکار و اندیشه درست و منطقی ارایه دهد لزوما باید سراغ گام‌هایی با نسبت منطقی و طولی برود و نه حرکت از صفر زیرا اگر بخواهیم جامعه را به خاک سیاه بنشانیم او را در گرداب گام‌های بی نسبت منطقی و عرضی گرفتار کنیم.
وی اظهار کرد: فاصله میان انسان مدرن و غیرمدرن فاصله عمیق و زیادی نیست و غرب متوجه شده که انسان آفریقایی هم محروم از اطلاعات نیست بنابراین باید با پدیده‌ای اسمی و نه حرفی سراغ انتقال اندیشه برتر برویم که در صنعت و تکنولوژی و ... نیز همینطور است و اگر ما صنعت برتری به آنان نشان دهیم تردید نکنید در برابر ما کرنش خواهند کرد وگرنه با ماندن در صنعت ملی با حرف ره به جایی نمی‌بریم.
ترجمه عینی اندیشه قرآن برای جهان
رضوی‌راد بیان کرد: تردیدی نیست که اندیشه قرآنی کاملترین و قابل عرضه‌ترین اندیشه است ولی این اندیشه باید ترجمه زمینی بشود منظورم ترجمه واژگانی نیست که هنوز هم ما در این مسئله مشکل داریم و ترجمه بی عیبی نداریم بلکه مراد ترجمه عینی اندیشه قرآنی است و اگر این اتفاق بیفتد ما حرف برتر را در دنیا خواهیم داشت.
وی افزود: قرآن کریم به شدت به ارایه خروجی معتقد است و قبل از اینکه حرف ارایه دهد ابتدا نمونه و الگوی بی نظیر ارایه می‌دهد و بعد پشتوانه این خروجی را هم ارایه می کند. لذا یکی از تاکیدات پررنگ روی بحث الگوسازی است و الان هم در حوزه تربیت و رشد اخلاقی و علمی هیچ روشی بهتر از الگو نیست.
رضوی راد تاکید کرد: اگر بتوانیم به تعداد مساجد انسان‌هایی با خروجی مسجدی تربیت کنیم هر یک انسان برابر چندهزار مسجد اثر می‌گذارد در صورتی که یک مشت لفظ سراغ مردم می‌بریم و این اشتباه است.
وی افزود: در تفکر وحیانی اسلام اگر گفته شده امت واحده یک راهبرد اساسی است باید این امت واحده از سوی دیگران دیده شود و باید جلوه‌های عینی این وحدت را نشان دهیم و با آن لفاظی و بازی نکنیم. اینها اندیشه‌های بنیادی قرآنی است که باید محقق کنیم و انسان‌های بزرگوار و کریم را در جامعه شناور کنیم و دیگران این بخشش و عفو و گذشته و کرامت را در جامعه ببینند.
موفقیت تبلیغ ساکت
رضوی‌راد با بیان اینکه تبلیغ ساکت بهترین نوع تبلیغ است تصریح کرد: باید خیابان و نمادهای رفتاری تولید کنیم که با توریست‌ها حرف بزنند وگرنه با حرف شیک و نشان دادن انسان نازیبا به دیگران ره به جایی نمی بریم.
استفاده از روش‌های جدید در تبلیغ
وی با اشاره به وضعیت فعلی تبلیغ در غرب افزود: کار تبلیغ امروز بسیار سخت‌تر شده و باید روش‌های جدیدی را ایجاد کنیم و در منبر متوقف نشویم. زیرا اگر مبلغ و سخنران مستقیم از سوی خود خدا هم به سوی بشر اعزام شده باشد در تعریف علمی بیش از دودرصد کار فرهنگی تعریف نمی شود و ناچاریم منبرهای جدیدی ایجاد کنیم.
وی اظهار کرد: یکی از کارهایی که ما در آلمان کردیم این بود که 72 نفر از دانشجویان را با شاخه گل و بروشور سراغ مردم فرستادیم تا عاشورا را تبیین کنند و نتایج خوبی گرفتیم. به هر حال معتقدم اگر برنامه تعریف شده‌ای در نهادهای داخلی برای کار در عرصه بین‌المللی داشته باشیم می‌توانیم حرف‌های زیادی در دنیا بزنیم از این رو نباید در مباحث اندیشه‌ای صرف متوقف شویم و حرکت نکنیم.
