به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، به نقل از روابط عمومی پژوهشكده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی، همایش ملی بررسی راهکارهای پیشگیری از سرقت علمی با حضور شهریاری، معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، شمسی، دبیر کمیته اخلاق در پژوهش معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گشایش یافت.
در این همایش، خوانساری، رئیس مرکز تحقیقات مخابرات، واشقانی معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی و سیدحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی نیز سخنرانی کردند. همچنین از سامانه تشخیص سرقت علمی جهاد دانشگاهی تحت عنوان سامانه مشابهتیاب همتاجو رونمایی شد.
در ابتدای این همایش حبیباله اصغری، رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی، در ابتدای این همايش گفت: پنجمین سامانه مشابهتجوی متون فارسی کشور با نام «همتا جو»، همزمان با اين همايش علمی رونمایی میشود.
وی ادامه داد: تاکنون چهار سامانه مشابهیاب متون فارسی در کشور وجود داشت که این سامانهها در پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی (SID) دانشگاه شهید بهشتی با نام «مهتاب»، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی با نام «سمیم نور» و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران با نام «همانندجو» راه اندازی شده است.
رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی، با بیان اینکه تمام این سامانهها در زمینه تشخیص مشابهتهای متنی، طراحی و تولید شدهاند، افزود: سامانه همانندجو بیشتر بر متون پایاننامههای دانشجویی تمرکز دارد ولی سامانه همتاجو عمدتا بر یافتن مشابهتهای متنی در مقالات علمی و پژوهشی کشور متمرکز است.
دبیر همایش بررسی راهکارهای پیشگیری از سرقت علمی، تشریح و بررسی راههای مقابله با سوء رفتارهای علمی را موضوع اصلی این همایش ذکر کرد و گفت: مباحث این همایش فراتر از سرقت علمی است و مقولههایی مانند تغییر دادههای دیگران بدون داشتن بنمایههای علمی، جعل دادهها، سایهنویسی (نوشتن مقاله یا تولیدات علمی به جای دیگران)، نویسنده مهمان (درج نام افرادی که هیچ نقشی در تولید مقاله نداشتهاند)، انتشار دوباره اثر بدون اضافه شدن هیچگونه اضافه شدن اطلاعات جدید و همچنین سرقت علمی را دربر میگیرد.
وی خاطرنشان کرد: در ایران هم مانند دیگر مناطق دنیا، هرجا که خلق ارزش صورت می گیرد، سرقت نیز دنبال آن به وجود می آید و این پدیده ناپسند، از قرن ها قبل نیز وجود داشته است
رئیس پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی، با بیان اینکه بسیاری از سرقت ها یا سوء رفتارهای علمی از سر ناآگاهی افراد و به صورت سهوی رخ می دهد، نقش آموزش دانشجویان و حتی اعضای هیات علمی با مصادیق سوء رفتار علمی را در جلوگیری از اینگونه رخدادها بسیار موثر دانست.
اصغری، ساختاربخشی را دیگر راهکار پیشگیری از سرقت های علمی برشمرد و گفت: تدوین مبانی و اصول قانونی و اخلاقی در انجام فعالیت های علمی و تحقیقاتی نیز به دانشگاهیان کمک می کند تا به این مرام نامه و ضوابط اخلاقی پایبند باشند.
رعایت استاندارد ها و گفتمان علمی لازمه رسیدن به جایگاه برتر علمی در جهان است
رییس پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات در همایش بررسی راهکار های پیشگیری از سرقت علمی با تاکید بر تعیین مصداق های اخلاق و رفتار علمی گفت : الزام رسیدن به جایگاه برتر علمی رعایت استاندارد ها و گفتمان علمی است
خوانساری افزود: این همایش به بررسی یکی از الزامات اخلاق علمی که سرقت علمی است می پردازد و زمینه ها و راه های تشخیص و مقابله با آن را مورد بحث و تبادل نظر قرار می دهد
وی با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری در زمینه تولید علمی به جهاد مستمر علمی اشاره کرد و گفت : حاکمیت اخلاق و ارزش های اسلامی در نظام آموزش عالی و حمایت از مالکیت معنوی از جمله موارد این سیاست ها به شمار می رود
خوانساری تصریح کر: در راستای جهاد علمی به دنبال ایجاد ملزومات علمی و اخلاقی آن هستیم
وی با تاکید بر ادبیات خاص این حوزه گفت: تولید علمی حرکت جهانی است و دانشگاه های ما باید در عرصه بینالمللی جایگاه خود را کسب کنند.
رییس پژوهشگاه ارتباطات با اشاره به پیچیدگی های تولید علم خاطر نشان کرد: باید این موارد در رفتار استاد و دانشجو نهادینه شود و در این همایش به دنبال تبیین اخلاق علمی هستیم.
وی ابراز امیدواری کرد این همایش بتواند به موصوعات توسعه علم در کشور کمک کند تا به عنوان گفتمان قالب دارای زیرساخت مناسب اخلاقی برای رشد علمی شوند.
شهریاری، معاون قوه قضاییه در این همایش با اشاره به دستاوردهای قوه قضاییه در حوزه مقابله و پیشگیری از سرقت علمی خاطرنشان کرد همکاری های علمی بین دستگاه های مختلف علمی و اجرایی کشور باید گسترش یابد.
وی با اشاره به سیاه نماییها و دشمنیهایی که از خارج از کشور علیه تولیدات علمی کشور صورت میگیرد اظهار داشت هزاران استاد و دانشجو صادقانه و به درستی در حال تولید علم در کشور هستند و ضرورت دارد با تلاش های درست و علمی در این حوزه از دستاوردهای علمی کشورمان در سطح دنیا صیانت و حمایت کنیم.
معاون آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاييه با تقدير از فعاليتهای جهاد دانشگاهی در توليد علم و همچنين ترويج فرهنگ گفتمان اخلاق در حوزه علم و تعامل نهادهاي علمي با جهاد دانشگاهی تاكيد كرد.
واشقانی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد نیز در این همایش درباره عوامل ایجاد تخلف پژوهشی سخنرانی کرد و بر توسعه آموزشهای لازم در راستای پیشگیری از سرقت علمی تأکید کرد. وی بر تعامل هرچه بیشتر استاد و دانشجو در انجام پژوهش ها و پایان نامه ها تأکید کرد و افزود سامانه اصالت سنج در راستای پیشگیری از سرقت علمی در دانشگاه آزاد اسلامی راه اندازی شده است.
سيدحسن فيروزآبادی دبير شورای عالی فضای مجازی نيز در اين همايش با اشاره به عوامل ناپايداركننده در توليد علم بر توسعه راهكارهاي پيشگيري از سرقت علمي تأكيد كرد و افزود انفجار جمعيت، انفجار اطلاعات، توسعه شبكههاي اجتماعي، و توسعه سرعت علم از عوامل ناپايداركننده در زمينه توليد علم هستند. وي با اشاره به سابقه تمدني درخشان گذشته كشورمان افزود آنچه تحت عنوان سرقت علمي از آن ياد ميشود در همه جاي دنيا وجود دارد ولي بايد با ابزارها و كنترلهاي لازم با اين مقوله برخورد كنيم.
فيروزآبادی به مقوله كپيرايت و بحث مالكيت فكری تأكيد كرد و افزود: عدم توجه به اين دو مقوله ميتواند دستاوردهاي پژوهشگران و محققان علمي را تحت تأثير قرار دهد.
شمسی، دبير كميته اخلاق در پژوهش، معاون تحقيقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي نيز با تأكيد بر دستاوردهاي خوب جهاد دانشگاهي در زمينه اخلاقمداري در حوزه علم خاطرنشان كرد: :همكاريها در اين زمينه با جهاد دانشگاهي بيش از پيش گسترش خواهد يافت.
دبير كميته اخلاق در پژوهش، معاون تحقيقات و فناوري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي با اشاره به مسائلي كه در ماههاي اخير در زمينه توليد علم در سطح دنيا براي كشورمان اتفاق افتاده بود گفت: در اين زمينه 199 مقاله مورد بحث بود كه 55 مقاله از اين تعداد مربوط به حوزه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي بود كه در اين راستا 5 نفر اخراج و با ساير افراد نيز برخورد لازم صورت گرفت.
وی بر تشكيل كميتههای اخلاق در حوزه علم در همه دانشگاههاي كشور تأكيد كرد و افزود: به نظر ميرسد تحولات لازم در اين راستا در حوزه وزارت علوم، تحقيقات و فناوري صورت نگرفته است.
در اين همايش علمي 22 سخنراني و مقاله علمي در زمينه گفتمانسازی و اخلاقمداری در حوزه توليد علم و پيشگيری از سرقت علمی ارائه ميشود.
در مراسم افتتاحيه اين همايش ملي همچنين از نفرات برتر مسابقات بينالمللي تشخیص تقلب علمی که در دنیا به اختصار با عنوان PAN شناخته میشود تجليل شد.
یادآور میشود، اين مسابقات از سال 2009 میلادی کار خود را با حضور تیمهای تحقیقاتی از دانشگاههای مختلف دنیا آغاز نموده است. در همین راستا، مسابقه بینالمللی تشخیص تقلب علمی به همت پژوهشکده فناوری اطلاعات و ارتباطات جهاد دانشگاهی با همکاری مسابقات PAN در شهریورماه سال جاری با محوریت خط و زبان فارسی برگزار شد.
در بخش «مسابقه الگوریتمهای تشخیص تقلب» 31 تیم از 7 کشور شرکت نمودند که از میان آنها 9 تیم به مرحله نهایی رسیدند. همچنین در بخش «پيکره تشخيص تقلب» مسابقه مجموعاً 5 تيم موفق به ارائه پيکرههای استاندارد تشخيص تقلب علمی در خط و زبان شدند.