بسیاری از تولیدات حوزه متناسب با نیاز بین‌المللی نیست/ لزوم تکامل در روش‌شناسی اجتهاد
گروه حوزه‌های علمیه: روش‌شناسی اجتهادی ما هم نیازمند تعالی و تکامل است و باید از روش‌شناسی جدید بهره ببرد زیرا گاهی می‌بینیم که برخی تحقیقات ما بر پایه روش‌شناسی اصولی استوار نیست.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه امروز هفتم بهمن ماه در مراسم اختتامیه هجدهمین همایش کتاب سال حوزه که در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد با تقدیر از دست‌اندرکاران برگزاری این همایش و شرکت‌کنندگان گفت: در این همایش علاوه بر تقدیر از صاحبان آثار برتر از دو تن از مراجع معظم یعنی حضرات آیات صافی گلپایگانی و موسوی اردبیلی تجلیل خواهدشد.
وی افزود: این همایش در کنار مجموعه دیگری از برنامه‌ها که در حوزه صورت می‌گیرد مجموعه فاخر و نظام‌مندی را شکل داده که باید از همه شرکت‌کنندگان در چنین برنامه‌هایی تقدیر کرد.
اعرافی با اشاره به برگزاری چندین جشنواره در حوزه با بیان اینکه 900 اثر به دبیرخانه کتاب سال رسده است گفت: طرح ما این است که به بحث مقالات و نشریات در سال‌های آینده پرداخته شود همچنین دو طرح اولویت‌سنجی فقه سیاسی و فرهنگ واژگان پژوهش نیز در مراسم امروز رونمایی خواهد شد.
مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: اگر امروز نگاهی به سه چهار دهه گذشته در حوزه تحقیق و پژوهش حوزه بیندازیم با فهرست بالایی از دستاوردها مواجه می‌شویم زیرا جریان تحقیق و تولید علم هم سابقه درخشانی دارد و برگ‌های زرینی در تاریخ حوزه رقم خورده و در دهه‌های اخیر نیز شاهد رشد و پیشرفت علوم در حوزه هستیم و شاید در 30 شاخص شاهد درخشش در حوزه هستیم.
اعرافی با بیان اینکه در عین حال دارای کاستی‌های جدی هستیم بیان کرد: باید منصفانه قوت‌ها و ضعف‌ها و بیم و امیدها را تشخیص بدهیم و همه تلاش خود را برای رفع نقائص به کار ببندیم.
مدیر حوزه‌های علمیه عنوان کرد: بدون تردید کاروان پژوهش حوزه، زنده و با نشاط است و افراد نخبه فراوانی از محضر استادان بهره می‌برند و دائم شاهد تولید هستیم و حجم تولید بالاست ولی ضرورت عمق‌بخشی در روش‌شناسی اجتهادی در تحقیقات جدید و نوین احساس می‌شود زیرا گره زدن متدولوژی جدید با قدیم ضرورت دارد و باید خلأهای موجود را پرکنیم.
اعرافی اظهار کرد: روش‌شناسی اجتهادی ما هم نیازمند تعالی و تکامل است و باید از روش‌شناسی جدید بهره ببرد و می‌بینیم که تحقیقات ما بر پایه روش‌شناسی اصولی استوار نیست.
وی افزود: ما معتقدیم باید تحقیقات سنتی ما در تفسیر و فقه و علوم ادبی و ... با همان دقت گذشته استمرار داشته باشد ولی نباید از هزاران نیاز اجتماعی جدید و سؤالات جدید غافل باشیم که مورد نیاز کشور و نظام بین‌المللی است.
وی ادامه داد: وقتی به نیازهای بیرونی می‌نگریم حس می‌کنیم در حوزه‌های فقهی قلمروهای جدیدی باز شده که در فقه ما مورد توجه نبوده و یا جواب جدی به آن داده نشده و درس خارجی در این زمینه نداریم؛ مثلا مسئله اقتصاد و بانک که تاکید زیادی بر آن است باید بیشتر به آن بپردازیم؛ مسئله‌ای که نیازمند پرسش‌ها و جواب‌های عمیق است و اگر می‌خواهیم فریادهای مراجع پاسخ داده شود بخشی از آن به تولیدات علمی حوزه باز می‌گردد.
اعرافی با تاکید بر تدوین نقشه جامع علمی در حوزه و با بیان اینکه کارهایی در این زمینه انجام شده است عنوان کرد: راهبری علوم انسانی ضرورت است؛ ما انجمن‌های علمی زیادی داریم و ظرفیت‌های بزرگی نیز وجود دارد ولی همه باید سامان جدیدی پیدا کند تا در قلمرویی از قلمروهای نظام اسلامی نقشه راه و راهبری داشته باشیم تا روش کار معین و قلمروهای جدید نقطه‌گذاری شود.
مدیر حوزه‌های علمیه با اشاره به اهمیت مقالات تصریح کرد: بیش از صد نشریه در حوزه به مقالات می‌پردازد و سالانه هزاران مقاله تولید می‌شود ولی نیاز به ارزیابی جدید داریم و باید مطالب علمی در مقالات پخته در قالب های مختلف منتشر شود.
عضو شورای عالی حوزه با اشاره به حوزه آزاد و با تاکید بر صیانت و ارتقاء آن بیان کرد: در حوزه آزاد صدها درس توسط فضلا در شاخه‌های تفسیر و فقه و کلام و ...برگزار می‌شود و میراث تاریخی حوزه است و باید تکیه‌گاه مهم تولید اندیشه و دانش باشد و تدابیر لازم برای این مسئله ضرورت دارد و باید سنت‌های تولید علم و تحقیق که در حوزه وجود داشته است احیاء شود؛ زیرا در سنت حوزه بدون هزینه زیاد چهره‌های بزرگی مانند علامه طباطبایی داریم که آن همه تولید علمی داشته است و تنها پشتوانه این مسئله، اخلاص بوده است.
اعرافی اظهار کرد: در شاخص‌های ارزیابی و ارزش‌گذاری در همایش‌هایی مانند کتاب سال حتما باید این شاخص‌ها را هم ببینیم؛ من با همه وجود معتقدم در درون سنت‌های ما گوهرهای نابی وجود دارد که باید به‌شدت از آن‌ها صیانت کنیم. در عین اینکه معتقدم باید از تجربیات جدید دنیا نیز بهره ببریم.
وی افزود: کسی مانند علامه طباطبایی و یا افرادی که امروز هم داریم به اندازه یک نهاد و سازمان کار تولیدی کرده‌اند و باید این روحیه را تقویت کنیم.
اعرافی عنوان کرد: داشتن رویکرد بین‌المللی در تولیدات و تحقیقات علمی حوزه بسیار مهم است؛ آنچه در حوزه تولید می‌شود با بازار بین‌المللی و شیعی فاصله زیادی دارد در حالی که این سرمایه‌ها قابل عرضه به دنیاست آن هم به علت اینکه زبان ادبیات و تحقیق ما با آن نیازها فاصله دارد.
مدیر حوزه‌های علمیه گفت: نهضت ترجمه مورد توجه است ولی اگر سالی هزاران اثر در حوزه تولید می‌شود انتظار می‌رود که یک سوم و یا نیمی از آن‌ها کسوت بین‌المللی بگیرید و قابل عرضه در فضای بین‌المللی باشد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: یکی از نیازها در اینجا تنوع زبانی است که در حال تحقق است زیرا هم طلاب غیرایرانی داریم و هم جوانانی که به سمت زبان پیش رفته‌اند و مسئله دیگر نیز شناخت فضای علمی بین المللی است.
وی تاکید کرد: رویکرد تمدنی باید در تولیدات خود داشته باشیم زیرا ما در شرایط در دنیا زندگی می‌کنیم که انقلاب اسلامی را ایجاد کرده‌ایم و باید زیست جدیدی بر پایه اندیشه الهی را ارایه دهیم.
اعرافی تاکید کرد: تحقیقات و تولیدات حوزه باید مالامال از اخلاص و اندیشه‌های متعالی اسلام باشد که پیشگامان چنین راهی کسانی مانند امام خمینی(ره) هستند که گامی برای غیر رضای خدا برنداشتند.
