عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی:
معنویت، رکن تمدن اسلامی از نگاه رهبری است
گروه حوزه‌های علمیه: عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ضمن تبیین مولفه‌ها و مشخصه‌های معنویت در نگاه مقام معظم رهبری تاکید کرد: معنویت، رکن تمدن اسلامی از نگاه رهبری است که نتیجه آن نیز رسیدن به حیات طیبه قرآنی است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد رودگر، دانشیار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی امشب 26 بهمن در کرسی علمی ـ ترویجی «معنویت معطوف به عرصه‌های زندگی در گفتمان مقام معظم رهبری» در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: هرقدر انسان در گزاره‌های مرتبط با معنویت از منظر رهبری بیشر توجه و مداقه می‌کند تشنگی انسان نسبت به دنبال کردن این مسایل بیشتر می‌شود و نیاز به کسب معرفت در این عرصه نیز بیشتر حس می‌شود.
وی افزود: وقتی بسامد این واژه در فرمایشات رهبری مورد مطالعه قرار می‌گیرد گستردگی زیادی دیده می‌شود و نتایج و پیامدهای آن نیز انسان را به واکاوی بیشتر دعوت می‌کند.
رودگر بیان کرد: مقصود بنده از گفتمان رهبری، گفتمان جامعه‌شناسی و فلسفه علم نیست بلکه منظور از این گفتمان، ساختار و نظام و منظومه فکری ایشان است و معنویت را با این نوع نگاه مورد بررسی قرار می‌دهیم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه در این نشست تنها معنویت معطوف به عرصه زندگی مورد بحث است و با عرصه فکر و علم کاری نداریم تصریح کرد: البته عرصه زندگی خود شامل مسائل سیاسی، اجتماعی، خانواده و ... می‌شود.
این محقق با اشاره به معنا، اقسام و عرصه‌های معنویت در تعریف معنویت از نگاه رهبری گفت: معنویت در سخنان رهبری، یعنی ایمان به خدا و ارتباط پویا، پایا، تعالی‌بخش توحیدی و آگاهانه با خدا، خود و جهان از طریق شریعت نبوی و راهبری امام و ولی در عرصه‌های گوناگون زندگی که در زندگی متجلی و منتهی به حیات طیبه می‌شود.
وی افزود: پس روح حاکم بر این تعریف، اندیشه ایمان به خدا و انگیزه خالصانه الهی است که عمل صالح را ایجاد می‌کند که از آن به حسن فعلی و فاعلی تعبیر می‌شود و در آیات متعدد قرآن نیز نمونه و مید دارد از جمله در آیاتی که در وصف اهل‌بیت(ع) و امام علی(ع) از جمله در سوره توبه و انسان وجود دارد.
رودگر بیان کرد: رهبری معتقدند که اگر نگاه معنوی در زندگی محقق شود در این صورت اقتصاد معنوی و سیاست معنوی و ... شکل خواهد گرفت و براین اساس فعالیت اقتصادی و سیاسی در این راستا نیز عین معنویت است.
رودگر عنوان کرد: ایشان تقوا را به دو عرصه فردی و اجتماعی تقسیم کرده و تقوا را عنصر اول معنویت می‌دانند لذا معنویت نیز فردی و اجتماعی است؛ ایشان می‌فرماید اصل رابطه با خدا و توحیدبنیادی در دل معنای معنویت نهفته است ولی این طور نیست که هر رابطه‌ای با خدا معنوی باشد بلکه رابطه‌ای که نقشه راه آن را پیامبر و خدا ترسیم کرده‌اند رابطه معنوی است.
این محقق حوزه علمیه عنوان کرد: ایشان معنویت را ذومراتب و تشکیکی می‌دانند؛ در کلیت مسئله، یک معنویت فقهی و رساله‌ای داریم که اگر فراتر برویم معنویت اخلاقی شکل می‌گیرد که در آراستگی به فضایل و پیراستگی از رذایل نمود دارد که خود این دو مورد پایه اصلی سیر و سلوک عرفانی است.
وی افزود: رهبری معتقدند که عرفان عملی باید در حوزه و جامعه، عملی شود لذا در تجلیل از شخصیت‌های عرفانی مانند مرحوم خوشوقت، بهاءالدینی و ... همیشه تاکید موکد و مکرر دارند.
رودگر ادامه داد: واژه حیات طیبه در فرمایشات ایشان از فراوانی زیادی برخوردار است و در مناسبت‌های مختلف به کار برده‌اند و معتقدند که حرکت به سمت این حیات باید متوازن و متعادل باشد که نکته قابل تاملی است یعنی معنویت معطوف به رسیدن به حیات طیبه مدنظر ایشان است.
این محقق و مدرس حوزه علمیه تصریح کرد: توحید، یاد خدا، تسلیم و مطیع رسول خدا بودن به عنوان اولی الامر نیز در معنویت تعریفی ایشان بسیار پررنگ است و حتی معتقدند که عرفان بدون معنویت و یاد خدا نیز فایده ندارد.
رودگر افزود: از دید ایشان، فرد معنوی کسی است که قابلیت‌های روحانی و معنوی وجود خود را شناخته و به دنبال شکوفایی آن است که بالاترین مرتبه شناخت در دست انبیاء و اولیاء است و بقیه نیز می‌توانند در پرتو این مکتب به مراتبی دست یابند.
وی افزود: مسئولیت‌پذیری و روحیه خدمت به جامعه هم در معنویت مد نظر رهبری بسیار مهم است که تعابیری مانند دشمن‌شناسی و ... از تعابیر زیبا و جدیدی است که ایشان بیان فرموده‌اند زیرا معنویت منهای اجتماعیات در دوره‌هایی در جامعه رشد و نضج داشته است.
رودگر اظهار کرد: رهبری معنویت را از ارکان اساسی تمدن نوین اسلامی مطرح فرموده‌اند یعنی معنویت سپهر وجودی و همه ساحات زندگی انسان را در اندیشه رهبری در نظر می‌گیرد و مساوی حیات طیبه است.
وی افزود: رهبری معتقدند قدرت با دو ساز و کار تولید می‌شود که در تولید قدرت نرم جنبه‌های عرفانی و اخلاقی قیام امام حسین(ع) را مثال می‌زنند تا بتوانیم امروز الگوگیری کنیم زیرا امروز بحث جنگ نرم مطرح است که تنها راه مقابله با آن نیز قدرت نرم است.
این محقق و استاد حوزه تاکید کرد: گفتمان رهبری تکامل یافته گفتمان علامه طباطبایی(ره) و امام خمینی(ره) است و روح گفتمان از اندیشه آنان گرفته شده و متناسب با نیازهای زمان از سوی ایشان بیان می‌شود.
